Bakterie w moczu występujące w niewielkiej ilości nie muszą być objawem nieprawidłowym. Dlatego też, gdy zostaną wykryte podczas ogólnego badania moczu nie zawsze muszą wskazywać na stan zapalny. Ich niewielka ilość znajduje się w cewce moczowej. Dopiero bakterie w większej ilości powinny niepokoić. Do tych, które występują najczęściej w organizmie człowieka zalicza się bakterie Escherichia coli. Powodują ponad 80% zakażeń pozaszpitalnych (źródło). Do innych bakterii wykrywanych często w dużej ilości w moczu zalicza się Proteus mirabilis, Staphylococcus, Saprophyticus lub Enterococcus. Liczne bakterie w moczu pojawiają się częściej u kobiet niż u mężczyzn. Wynika to z bliskiego umiejscowienia pochwy i cewki moczowej, co ułatwia przenikanie drobnoustrojów. Sporym problemem są bakteryjne infekcje dróg moczowych u kobiet w ciąży, gdyż zagrażają życiu i zdrowiu dziecka i matki.

Bakterie w moczu (pojedyncze i liczne) – objawy

Objawy zapalenia dróg moczowych wywołanych przez duże ilości bakterii są charakterystyczne i powodują dyskomfort. Do najczęstszych zalicza się:

• ból w nadbrzuszu,
  
• ból podczas oddawania moczu,
  
• nagłe parcie na pęcherz moczowy,
  
• pieczenie.
  

Bakterie w moczu mogą objawiać się także krwiomoczem, gorączką, dreszczami, złym samopoczuciem. Osoby z zakażeniem skarżą się na występowanie nudności i wymiotów, a także na ból w lędźwiach. Takie objawy powinny być konsultowane ze specjalistą z uwagi na ryzyko groźnych powikłań. Warto także podkreślić, że liczne bakterie w moczu mogą powodować także bakteriomocz bezobjawowy, który leczony jest tylko w niewielu przypadkach (np. ciąża, u dzieci, u osób przed zabiegiem urologicznym).

Dlaczego w moczu pojawiają się bakterie, np. E. coli, i leukocyty?

Liczne bakterie w moczu mogą świadczyć o infekcji dróg moczowych. Przyczynami mogą być: zapalenie pęcherza, odmiedniczkowe zapalenie nerek, posocznica moczowa, zapalenie cewki moczowej lub bezobjawowy bakteriomocz. Jeśli oprócz licznych bakterii w moczu pojawiają się też leukocyty (białe ciałka krwi), jest to tzw. leukocyturia, wskazująca na zapalenie układu moczowego. Oprócz toczącej się infekcji może to sugerować także schorzenia układu rodnego (zapalenie przydatków, czyli jajników i jajowodów) lub narządów jamy brzucha (zapalenie wyrostka robaczkowego). Leukocyty w moczu mogą występować pojedynczo także u zdrowej osoby, dlatego dla pewności należy powtórzyć badanie.

Liczne bakterie w moczu u dziecka i niemowlaka

Liczne bakterie w moczu u dziecka są trudne do stwierdzenia, gdyż nierzadko zakażenia przebiegają bezobjawowo. Mogą być również związane z objawami, które nie są charakterystyczne, np. gorączką, sennością, zmęczeniem, płaczem, apatią. U noworodków może występować zmieniony, nieprzyjemny zapach moczu, jak również zwiększona częstotliwość oddawania moczu. Natomiast u starszych dzieci mogą pojawić się takie objawy jak ból i pieczenie podczas oddawania moczu oraz rozdrażnienie. Starsze dzieci mogą wstydzić się tych dolegliwości, dlatego zadaniem rodzica jest zaobserwowanie, że stan zdrowia dziecka nie jest odpowiedni. Liczne bakterie w moczu u dziecka i niemowlaka powinny być szybko rozpoznane i leczone, w przeciwnym razie może dojść do zapalenia nerek, a także poważnych uszkodzeń. Leczenie zazwyczaj polega na hospitalizacji i terapii antybiotykiem dożylnym.

Bakterie i leukocyty w moczu w ciąży

Ciąża to stan, w którym bardzo często dochodzi do różnego rodzaju zapaleń układu moczowego. Pod wpływem zmian fizjologicznych drogi moczowe poszerzają się, co skutkuje ich przekrwieniem i spowolnieniem wydalania moczu. Ponadto liczne bakterie w moczu w ciąży pojawiają się ze względu na zmianę jego odczynu na mniej kwaśny, a także nierzadko są w nim obecne cukier i białko – to idealne środowisko dla rozwoju bakterii. Liczne bakterie i leukocyty w moczu w ciąży są wskazaniem do wykonania badań diagnostycznych, m.in. posiewu moczu. Podczas zakażeń układu moczowego może zwiększyć się częstotliwość oddawania moczu, a także pojawiają się ból i pieczenie. Zdarza się, że bakterie i leukocyty w moczu w ciąży występują, zakażenie przebiega bezobjawowo i zostaje wykryte przypadkowo, np. podczas rutynowej kontroli moczu. Nieleczone zakażenie stanowi zagrożenie dla życia dziecka i zdrowia matki – może dojść do poronienia, porodu przedwczesnego albo narodzin z niską masą urodzeniową dziecka. W dodatku kobieta ciężarna może zachorować na odmiedniczkowe zapalenie nerek.

Leczenie bakterii w moczu – sposoby domowe i specjalistyczne

Po przeprowadzonym wywiadzie klinicznym, a także ocenie wyników badań diagnostycznych specjalista dobiera odpowiednią terapię. Liczne bakterie w moczu najczęściej wymagają leczenia farmakologicznego. Na początku stosowane są leki przeciwdrobnoustrojowe. Jeśli to nie jest skuteczne, specjalista najczęściej zleca wykonanie dodatkowych badań diagnostycznych, takich jak posiew moczu. Aby sprawdzić, która terapia antybiotykiem będzie skuteczna, wykonuje się także antybiogram, który umożliwia terapię celowaną przeciwko konkretnej bakterii. Po wdrożeniu antybiotyku, w trakcie leczenia zaleca się także wypijanie odpowiedniej ilości płynów, co umożliwia szybsze wydalenie bakterii z organizmu. Zaleca się spożywanie napojów kwaśnych, np. soku z żurawiny, które uniemożliwiają przyleganie bakterii do ścian dróg moczowych. W trakcie leczenia należy pamiętać o właściwej higienie miejsc intymnych – przy czym nie należy brać długich kąpieli w wannie, a także korzystać z kosmetyków, które mogą zawierać alergeny.