Badanie radiologiczne w stomatologii wykorzystywane jest nie tylko do obrazowania poszczególnych zębów, ale również do obrazowania kości, tkanek kostnych, szczęki oraz stawów. Co istotne, badanie RTG jest jednym z najczęściej wykonywanych badań w stomatologii.

Wskazania do badania RTG zęba

Podstawową przesłanką do skierowania pacjenta na prześwietlenie zęba jest zaplanowanie etapów leczenia. Niejednokrotnie stomatolog nie jest w stanie samodzielnie ustalić stopnia zniszczenia zęba, dlatego przy podjęciu decyzji, ma pomóc mu zdjęcie z aparatu rentgenowskiego. 

Ponadto RTG zęba wykonuje się również przed zaplanowanym leczeniem kanałowym, a także przed ekstrakcją zęba (wyrwaniem). Wskazaniem do skierowania pacjenta na takie badanie są także różnego rodzaju urazy twarzoczaszki, powstałe na skutek pobicia lub chorób, w tym również nowotworowych. Prześwietlenie zęba wykonuje się także przy podejrzeniu torbieli oraz kamicy ślinianek. 

Rentgen zęba zalecany jest również przed implantacją oraz formowaniem protezy zębowej. Niekiedy stomatolog może skierować swojego pacjenta na prześwietlenie zęba w celu skontrolowania przebiegu i skuteczności wdrożonego sposobu leczenia.

Rodzaje RTG w stomatologii

W stomatologii wyróżnia się kilka różnych typów badania rentgenowskiego zębów, wśród których można wymienić:

• RTG zęba punktowe, które jest najmniej szkodliwym badaniem radiologicznym stosowanym w stomatologii. Zdjęcie rentgenowskie wykonane tą techniką może obejmować maksymalnie cztery zęby, które są bardzo szczegółowo zobrazowane. Tego typu RTG zęba wykonywane jest przed leczeniem kanałowym, przy rozpoznaniu próchnicy, przy diagnozowaniu stanów zapalnych uzębienia oraz przy sprawdzeniu skuteczności zastosowanego leczenia, np. wypełnień zębowych czy implantów. 
  
• RTG zęba pantomograficzne, które w przeciwieństwie do punktowego badania rentgenowskiego nie charakteryzuje się już tak dużym stopniem szczegółowości. Jego zaletą jest to, że zdjęcie z aparatu rentgenowskiego ukazuje wszystkie zęby, dzięki czemu można ocenić ogólny stan uzębienia. Ten rodzaj badania rentgenowskiego stosowanego w stomatologii zazwyczaj wykorzystywany jest przy formowaniu protezy zębowej.
  
• RTG zęba cefalometryczne, które wykorzystywane jest w głównej mierze w ortodoncji, czyli przy leczeniu wad zgryzu. Na zdjęciu rentgenowskim widoczne są nie tylko zęby, ale również kości, tkanki oraz zatoki przynosowe.
  

Przebieg badania radiologicznego zębów

W celu zminimalizowania wpływu szkodliwego promieniowania, przed prześwietleniem zęba pacjentowi zakłada się specjalny fartuch, wykonany z gumy ołowianej. W zależności od tego, czy badanie ma charakter wewnątrz- czy zewnątrzustny uzależnione jest dalsze postępowanie. 

Zobacz także: Zęby – jak o nie dbać, aby zachować piękny uśmiech?

W przypadku, gdy wykonuje się RTG węwnątrzustne klisza aparatu rentgenowskiego umieszczana jest w ustach pacjenta. Podczas tego badania pacjent znajduje się w pozycji siedzącej i musi on podtrzymywać kliszę ręką. Wiele mówi się o szkodliwości promieniowania przy takim badaniu, jednakże wedle stomatologów RTG zęba (o ile nie jest wykonywane bardzo często) nie jest szkodliwe dla zdrowia, wobec tego pacjenci nie powinni obawiać się negatywnych skutków ubocznych, związanych z napromieniowaniem.

Czy stomatolog leczy tylko zęby? Dowiesz się tego z filmu:

Zdjęcie RTG zęba - jak odczytać?

Osobą uprawnioną i kompetentną do odczytania zdjęcia rentgenowskiego zęba jest stomatolog, ortodonta lub protetyk. Niekiedy pacjentom, wykonującym badanie w prywatnych gabinetach, dołącza się szczegółowy opis, który znacznie ułatwia odczytanie wyniku. 

Białe plamy znajdujące się na zdjęciu RTG zęba najczęściej wskazują na próchnicę (ubytek w zębie). W badaniu rentgenowskim, stosowanym w stomatologii można zobaczyć także stany zapalne zębów, jednakże tylko w ich zaawansowanym stadium.

Przeciwwskazania do wykonania RTG zęba - kiedy nie można wykonać tego badania?

Podstawowym przeciwwskazaniem do wykonania RTG zęba jest ciąża. Badania tego nie można przeprowadzać u kobiet w ciąży, ponieważ dawka promieniowania może negatywnie wpłynąć na rozwój dziecka. Wykonywanie RTG zęba nie jest zalecane również u kobiet w trakcie miesiączki. 

Ponadto badania rentgenowskiego zęba nie powinno się również wykonywać u dzieci, które mają mniej niż 5 lat. O ile badanie rentgenowskie wykonywane bardzo rzadko nie jest szkodliwe, o tyle jego częste przeprowadzanie, może skutkować napromieniowaniem, które w dłuższej perspektywie czasowej objawia się: podatnością na nowotwory złośliwe, bezpłodnością, przyśpieszeniem procesów starzenia się oraz zaburzeniami hormonalnymi.