Badanie anty-HCV jest badaniem przesiewowym wykonywanym w diagnostyce dość powszechnej choroby – wirusowego zapalenia wątroby typu C (HCV). Celem potwierdzenia zakażenia wykonuje się badania na obecność materiału genetycznego wirusa (RNA).

Czemu służy badanie anty-HCV?

Badanie przeciwciał anty-HCV jest testem przesiewowym wykonywanym z krwi żylnej. Dodatnie anty-HCV oznacza, że dana osoba miała kontakt z wirusem, natomiast aby stwierdzić aktywne zakażenie, należy wykonać kolejne badania. Dodatni wynik przeciwciał anty-HCV nie jest wynikiem służącym celom diagnostycznym. Aby potwierdzić aktywne zakażenie, należy stwierdzić, że w organizmie przebiega aktualnie proces replikacji wirusa HCV. W tym celu wykonuje się test reakcji łańcuchowej polimerazy z odwrotną transkryptazą (RT-PCR, z ang. reverse transcriptase polymerase chain reaction), czyli badanie molekularne pozwalające na stwierdzenie RNA. Badanie może wykonać każdy. Prywatnie cena wynosi około 30 zł (może się różnić w zależności od laboratorium wykonującego badanie).

Dodatni wynik przeciwciał anty-HCV o czym świadczy?

Jak wcześniej wspomniano, dodatni wynik HCV oznacza, że chory miał kontakt z wirusem. Taki wynik wymaga dalszej diagnostyki ze względu na to, że nawet 15% osób zakażonych może nie wytworzyć przeciwciał anty-HCV. Ponadto nawet jedna trzecia osób z dodatnim wynikiem przeciwciał anty-HCV mogła wyeliminować wirusa ze swojego organizmu samoistnie. Tym samym dalsze badania pozwolą wykluczyć zakażenie. Przeciwciała anty-HCV mogą utrzymywać się przez długie lata, a nawet do końca życia, również u osób po leczeniu antywirusowym, podczas którego doszło do całkowitego zahamowania replikacji wirusa. U takich osób kolejne wyniki badania poziomu RNA są ujemne. Badania RNA wirusa wykonywane są przede wszystkim przez poradnie chorób zakaźnych i poradnie hepatologiczne, by móc zakwalifikować pacjenta do leczenia.

Dodatni wynik przeciwciał anty-HCV: co dalej?

Dodatni wynik przeciwciał anty-HCV, czyli reaktywny, nie powinien zostać zlekceważony. Nie jest to wynik ostateczny, jednak świadczy o kontakcie z wirusem lub przebytym zakażeniu. Przede wszystkim wynik reaktywny wymaga ponownego oznaczenia, by go zweryfikować. Ponadto należy przy okazji ocenić funkcje wątroby poprzez oznaczenie enzymów wątrobowych i wykonanie badania ultrasonograficznego (USG). Następnie należy oznaczyć RNA HCV celem wykluczenia aktywnego zakażenia.

U kogo wykonuje się badanie przeciwciał anty-HCV?

Jest to proste badanie – polega jedynie na pobraniu krwi żylnej. Rutynowo – w związku z powszechnym narażeniem na czynnik zakaźny – wykonywane jest u kobiet w ciąży. Zakażenie wirusem HCV może przebiegać przez długi czas bezobjawowo, dlatego w razie podejrzenia zakażenia badanie anty-HCV stanowi pierwszy krok w postępowaniu.

Na wirusowe zapalenie wątroby typu C szczególnie narażone są osoby zawodowo związane ze środowiskiem medycznym. Głównym czynnikiem ryzyka jest kontakt z krwią i wydzielinami chorego. Równie niebezpieczne bywają kontakty seksualne, a nawet zabiegi kosmetyczne czy fryzjerskie nieprawidłowo sterylizowanym sprzętem.

Niereaktywne przeciwciała, czyli ujemny wynik anty-HCV

Jeśli wynik anty-HCV jest ujemny, czyli niereaktywny, można wykluczyć aktywne zakażenie. Należy jednak pamiętać, że niewielki odsetek chorych może nie wytworzyć tych przeciwciał. Tym samym, jeśli podejrzewa się zakażenie, a wyniki badań enzymów wątrobowych są nieprawidłowe, należy poszerzyć diagnostykę o badanie RNA.