Zrosty pooperacyjne mogą dawać objawy w postaci dyskomfortu czy bólu brzucha, szczególnie jeśli pojawiają się w okolicach jelit. Zrosty powstają głównie po operacjach. Poważnym problemem są zrosty po cięciach cesarskich, które utrudniają wykonanie kolejnych operacji.

C: Osoby poddawane zabiegom chirurgicznym najczęściej obawiają się blizn widocznych na powłokach ciała. Niektóre osoby cechuje większa, a inne mniejsza tendencja do bliznowacenia tkanki łącznej. Istotny wpływ na wygląd blizny ma również pielęgnacja rany pooperacyjnej. Jednak sporo osób zapomina, że mimo iż blizna może być niewielka, to jednak w głębszych powłokach ciała tworzą się zrosty pooperacyjne. Jest to jedna z przyczyn chirurgicznych niedrożności jelita cienkiego, a także problem w przypadku np. kilkukrotnych zabiegów chirurgicznych czy ginekologicznych w obrębie jamy brzusznej.

Co to są zrosty pooperacyjne?

Zrosty to patologiczne, nieprawidłowe połączenia pomiędzy tkankami. Czasami tworzą się bez konkretnej przyczyny bądź np. na skutek zapalenia, choćby w obrębie jajowodów. Powstają również w wyniku zabiegów chirurgicznych. Stanowią poważny problem zarówno w chirurgii przewodu pokarmowego, jak i w ginekologii, ponieważ mogą być np. przyczyną niepłodności. Mogą powstać po każdym typie zabiegu chirurgicznego, jak i ginekologicznego. Bardzo często obserwowane są zrosty w grupie kobiet, ponieważ często mają operacje w jednym regionie, np. operacja wyrostka robaczkowego i cięcie cesarskie. Zrosty to zmiany, którym ciężko zapobiec, nawet jeśli procedury chirurgiczne były przestrzegane. Są jednak techniki operacyjne, których wykorzystanie może zmniejszyć ryzyko powstawania zrostów pooperacyjnych. Na stopień ryzyka powstania zrostów pooperacyjnych wpływa bowiem rozległość zabiegu, a także ilość interwencji chirurgicznych w danym regionie.

Mechanizm powstawania zrostów

W wyniku uszkodzenia i niedokrwienia fragmentu tkanki dochodzi do rozwoju procesu zapalnego. Układ krzepnięcia ulega aktywacji, gromadząca się fibryna tworzy mostki fibrynowe. Uszkodzone powierzchnie ulegają sklejeniu. Fibryna natomiast zostaje zastąpiona kolagenem, który stanowi główny budulec zrostów. Z czasem dochodzi do unaczynienia powstałej tkanki, a stopień unaczynienia wpływa na jej rozrost. Dlatego też bardzo istotne jest, by chirurg bardzo delikatnie obchodził się z tkankami. O tyle, o ile w chirurgii jest to możliwe, to niestety zabiegi ginekologiczne, jak cięcie cesarskie, nie mogą być prowadzone z jak największą oszczędnością tkanek, ponieważ w ich przypadku liczy się przede wszystkim czas.

Powikłania zrostów pooperacyjnych

Zrosty po operacji, mimo iż nie są widoczne gołym okiem, stanowią poważny problem z medycznego punktu widzenia. Mogą prowadzić do niedrożności jelit, bólu i dyskomfortu w jamie brzusznej i niepłodności. Powikłania w postaci niedrożności jelit stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia, a właściwie dla życia.

Laparoskopia a zrosty pooperacyjne

Teoretycznie operacje laparoskopowe wiążą się z mniejszą raną pooperacyjną, mniejszym ryzykiem zakażeń, a także mniejszym ryzykiem zrostów. Jednak nie można twierdzić, iż laparoskopia zupełnie niweluje to ryzyko. Gazy używane podczas zabiegu celem wytworzenia odmy otrzewnowej sprzyjają miejscowym procesom zapalnym, a poprzez wytworzony ucisk na otrzewną sprzyjają jej niedokrwieniu i uszkodzeniu.

Profilaktyka i leczenie zrostów pooperacyjnych

Coraz więcej testowanych jest na świecie substancji, których stosowanie w chirurgii miałoby zmniejszyć ryzyko powstawania zrostów. Jednak ze względu na czynniki ekonomiczne, a także niedostateczną wiedzę w tym zakresie na razie żadne środki nie zostały wprowadzone do rutynowego stosowania. Należą tu np. oksydowana regenerowana celuloza czy roztwór zmodyfikowanego kwasu hialuronowego (hyalobarrier gel).

Opracowania poważnych zrostów powodujących jakiekolwiek powikłania dokonuje się metodą laparoskopową czy też klasyczną metodą chirurgiczną. Jest to szczególnie konieczne w sytuacji np. niedrożności jelit czy zrostów upośledzających pracę jajowodów i będących przyczyną niepłodności.

Po cięciu cesarskim zrosty również stanowią problem. Jeśli np. kobieta przeszła operację wyrostka robaczkowego i dwa razy z rzędu cesarskie cięcie, istnieje dość duże ryzyko, że kolejne cesarskie cięcie będzie bardzo niebezpieczne i trudne dla ginekologów. Zdarza się jednak, że po pojedynczym zabiegu kobieta ma dość duże zrosty, co utrudnia poród zabiegowy.

Zobacz film i dowiedz się jak działa skóra: