Zielony katar to nieodłączny element większości zakażeń górnych dróg oddechowych. Tego typu gęsta wydzielina z nosa pojawia się w przebiegu infekcji bakteryjnych oraz wirusowych. Niepokój może wywołać zwłaszcza zielony katar u niemowlęcia, które nie ma jeszcze w pełni wykształconego układu odpornościowego. Zielona wydzielina u dziecka nie zawsze wymaga zastosowania antybiotyku, ponieważ jest ona oznaką prawidłowej odpowiedzi immunologicznej na infekcję. Zdarza się, że zielony katar jest objawem zapalenia zatok, dlatego w razie wątpliwości warto udać się do lekarza.

Gęsty zielony katar – zwykła infekcja czy katar zatokowy?

Zielony katar u dorosłych i u dzieci towarzyszy bakteryjnym i wirusowym infekcjom dróg oddechowych. Na podstawie koloru wydzieliny nie można jednak postawić diagnozy, ponieważ liczą się również inne objawy. Z pewnością nie jest to katar alergiczny, który charakteryzuje się rzadką, wylewającą się z nosa bezbarwną wydzieliną. Dopiero gdy zmieni ona kolor na żółto-zielony i zgęstnieje, można przypuszczać, że na alergię nałożyła się infekcja bakteryjna lub wirusowa.

Gęsty zielony katar u dziecka lub u osoby dorosłej to jeden z typowych objawów przeziębienia, czyli choroby wywołanej przez wirusy. Początkowo wydzielina z nosa jest przezroczysta, a z czasem zamienia się w gęsty, żółto zielony katar. Jest to naturalny proces, który oznacza, że w ciągu kilku dni objawy mogą całkowicie ustąpić.

Kolor kataru jest związany z obecnością komórek odpornościowych. W wydzielinie znajdują się m.in. przeciwciała oraz inne substancje mające działanie przeciwzapalne. Zielony, gęsty katar jest potwierdzeniem prawidłowego funkcjonowania systemów obronnych oraz skutecznego zwalczania infekcji. Tego typu wydzielina nie wskazuje na infekcję bakteryjną, chociaż wiele osób tak uważa, zwłaszcza w przypadku zielonego kataru u noworodka. Zielona wydzielina z nosa nie jest jednak wskazaniem do stosowania antybiotyku.

W rzadkich przypadkach gęsty, zielony katar u dziecka lub dorosłego może być oznaką infekcji bakteryjnej, jednak wówczas dołączają się inne objawy. Towarzyszy on np. zapaleniu zatok przynosowych lub szczękowych z silnym bólem głowy podczas wykonywania ruchów.

Przyczyny zielonego kataru

Zielony, gęsty katar i zatkany nos to główne objawy przeziębienia i innych częstych schorzeń dróg oddechowych. Tego rodzaju wydzielina może występować również w przebiegu:

• grzybicy,
• zapalenia zatok przynosowych,
• grypy,
• zapalenia oskrzeli u dorosłych,
• zapalenia oskrzelików u dzieci,
• polipów w jamie nosowej.

Wydzielina spływająca po tylnej ścianie gardła nie pochodzi wyłącznie z nosa, ale także z zatok. W przypadku gdy przyczyną dolegliwości jest zapalenie zatok, dochodzi do zablokowania spływu fizjologicznej wydzieliny. Nagromadzenie wydzieliny sprzyja rozwojowi bakterii i wirusów, a zielonemu lub żółtemu katarowi towarzyszy wówczas uczucie rozpierania w okolicy oczu i nosa, podwyższona temperatura ciała oraz bóle głowy.

Zielony katar może wskazywać na infekcję bakteryjną wtedy, gdy leczenie objawowe nie przynosi efektów, pojawia się brzydki zapach z ust i wysoka temperatura. Wówczas konieczne bywa zastosowanie antybiotyku.

Zielony katar – jak leczyć?

Zielony katar u dziecka powoduje zablokowanie nosa i uczucie jego rozpierania. Jest to szczególnie uciążliwe u noworodków, niemowląt i małych dzieci, które mają wąskie przewody nosowe i nie potrafią jeszcze prawidłowo oczyścić nosa z wydzieliny. Leczenie zielonego kataru u dzieci, zwłaszcza u najmłodszych, powinno przebiegać pod kontrolą lekarza. Podstawą jest rozrzedzanie wydzieliny, np. za pomocą soli fizjologicznej. Domowe sposoby na zielony katar u dziecka to m.in. stosowanie olejków eterycznych czy inhalacje, np. z dodatkiem lipy, rumianku, mięty czy szałwii. U niemowląt i małych dzieci należy odsysać wydzielinę za pomocą aspiratora lub gruszki, a starsze dzieci zachęcać do częstego, prawidłowego wydmuchiwania nosa.

O tym, jak leczyć zielony katar o podłożu bateryjnym u dziecka, powinien zdecydować lekarz. W czasie leczenia zawsze należy zwiększyć ilość wypijanych płynów o nawet 2 litry na dobę, aby w naturalny sposób rozrzedzić wydzielinę i przyspieszyć jej odpływ.

W aptece można zaopatrzyć się w preparaty bez recepty. Bardzo skuteczne są stosowane miejscowo leki zawierające ksylometazolinę oraz oksymetazolinę, ale nie można ich stosować dłużej niż 5 dni. Mogą mieć formę kropli lub sprayów do nosa. Można też stosować leki obkurczające śluzówkę w postaci tabletek zawierających np. pseudoefedrynę oraz leki antyhistaminowe. U osób dorosłych zalecane jest płukanie zatok za pomocą dostępnych w aptekach zestawów do irygacji.