Stan zapalny w organizmie powstaje przeważnie na skutek infekcji, urazu, czasem również w przebiegu chorób autoimmunologicznych. Za występowanie stanu zapalnego odpowiedzialny jest układ odpornościowy. W reakcji zapalnej udział biorą m.in. limfocyty. Ich zwiększona ilość we krwi jest markerem zapalenia w organizmie. Stan zapalny dzieli się na ostry, podostry i przewlekły. Takie postacie może mieć też zapalenie oskrzeli.

Zapalenie oskrzeli: objawy u dziecka i dorosłego

Przewlekłe zapalenie oskrzeli oznacza, że stan zapalny utrzymuje się przez minimum 8 tygodni. Jeśli choroba nawraca wielokrotnie w ciągu roku, jest to nawracające zapalenie oskrzeli. Objawy zapalenia oskrzeli przewlekłego są mniej nasilone niż w ostrym zapaleniu, ale częściej powodują powikłania. Dolegliwości w przewlekłym zapaleniu oskrzeli to:

• kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny – najczęściej występuje rano, flegma może być ropna,
  
• świsty i furczenie słyszalne podczas osłuchiwania klatki piersiowej.
  

To zapalenie oskrzeli bez gorączki – temperatura ciała w przewlekłym zapaleniu oskrzeli najczęściej utrzymuje się w normie. Choroba ta dotyczy przede wszystkim dorosłych, szczególnie palaczy i osób narażonych na działanie substancji (gazów) drażniących.

Obturacyjne zapalenie oskrzeli u dzieci występuje częściej, ale u dorosłych także się zdarza. Objawy tej choroby to:

• kaszel – na początku suchy, po kilku dniach z odkrztuszaniem wydzieliny,
  
• niewysoka gorączka lub stan podgorączkowy,
  
• ból gardła,
  
• bóle głowy,
  
• katar,
  
• wydzielina z nosa.
  

U niektórych dzieci może wystąpić również duszność.

Ostre zapalenie oskrzeli objawy daje nasilone, ale trwające krócej. 

Są to:

• kaszel – najpierw suchy, następnie mokry, a ostatecznie z ropną wydzieliną,
  
• średnia lub wysoka gorączka,
  
• dreszcze, potliwość – związane z gorączką,
  
• osłabienie,
  
• apatia,
  
• ból głowy,
  
• czasem bóle mięśni i stawów,
  
• katar, ból gardła,
  
• rzadko duszność i krwioplucie – krwioplucie wywołane silnym kaszlem podrażniającym śluzówkę gardła,
  
• świszczący oddech,
  

Ostre zapalenie oskrzeli u dziecka może skutkować również wymiotami na skutek silnego, męczącego kaszlu. Dolegliwości sprawiają, że zapalenie oskrzeli u niemowlaka powoduje senność i zmęczenie.

Zapalenie oskrzeli w ciąży nie różni się objawami, może natomiast mieć poważniejsze skutki dla kobiety i dla płodu. Szczególnie niebezpieczne są ostre infekcje, którym towarzyszy wysoka gorączka. Negatywny wpływ na dziecko mają też duszność i złe samopoczucie kobiety.

Leczenie zapalenia oskrzeli: domowe sposoby, farmakoterapia

Ostre zapalenie oskrzeli u niemowlaka i noworodka leczy się w szpitalu, tak jak zapalenie płuc. U noworodka zapalenie oskrzeli jest stanem zagrażającym życiu.

Domowe sposoby na zapalenie oskrzeli można stosować u dorosłych i starszych dzieci. Najczęstsze metody domowe na zapalenie oskrzeli to m.in.:

• nawilżanie powietrza – w pomieszczeniu, w którym przebywa chory, powietrze powinno być nawilżone, wskazane jest też wietrzenie pokoju,
  
• inhalacje – dzięki trwającym około 10 minut inhalacjom wspomaga się rozrzedzanie wydzieliny i jej odkrztuszanie,
  
• stosowanie syropu wykrztuśnego lub pastylek – rozrzedzają wydzielinę i ułatwiają odkrztuszanie.
  

Przewlekłe zapalenie oskrzeli wymaga rzucenia palenia i unikania zadymionych i zakurzonych pomieszczeń. Poza tym stosuje się leki wykrztuśne i rozrzedzające wydzielinę w drogach oddechowych (mukolityczne), a także leki rozszerzające oskrzela. W miarę potrzeby leczy się też infekcje bakteryjne przy pomocy antybiotykoterapii.

Ostre zapalenie oskrzeli leczy się przyczynowo i objawowo. Stosuje się te same leki co w przewlekłym zapaleniu, a oprócz nich leki antywirusowe lub antybiotyki. Wirusowe zapalenie oskrzeli wymaga zastosowania leków przeciwwirusowych i poprawiających odporność organizmu, a bakteryjne zapalenie oskrzeli – antybiotyków. Antybiotyk na zapalenie oskrzeli stosuje się czasem profilaktycznie w wirusowym zapaleniu u osób starszych i z deficytami odporności.

Leczenie zapalenia oskrzeli przebiega lepiej, jeśli chory w trakcie kuracji dużo odpoczywa i dobrze się nawadnia.

Przyczyny zapalenia oskrzeli: wirusy i bakterie, przyczyny obturacyjnego zapalenia oskrzeli

Wirusowe zapalenie oskrzeli najczęściej powodują wirus grypy, rynowirusy, RSV (Respiratory Syncytial Virus), koronawirusy oraz adenowirusy.

Bakteryjne zapalenie oskrzeli przeważnie wywołują bakterie Bordetella pertussis, Chlamydophila pneumoniae, pałeczka krztuśca, Haemophilus influenzae i Mycoplasma pneumoniae (wywołuje też mykoplazmatyczne zapalenie płuc).