Objawy wzmożonego napięcia mięśniowego u niemowląt

U dzieci do trzeciego miesiąca życia bardzo często występuje wzmożone napięcie mięśniowe, które nasila się, gdy dziecko płacze, śpi lub jest mu po prostu zimno. Wzrost napięcia mięśniowego u dzieci może też powodować gwałtowna zmiana pozycji, silne światło, dźwięk, poczucie dyskomfortu, a nawet gwałtowne emocje. Już wtedy rodzice mogą się niepokoić, ponieważ ten typ napięcia łatwo pomylić z zaburzeniami neurologicznymi.

Uwagę rodziców powinna zwrócić nienaturalnie wygięta pozycja, którą zbyt często przyjmuje niemowlak. Dodatkowo mogą jej towarzyszyć odciski lub otarcia w miejscach, w których skóra dziecka często styka się ze sobą i ociera. Wzmożone napięcie mięśni można podejrzewać, jeżeli:

• mimo komfortowych warunków, dziecko często ma silnie zaciśnięte piąstki,
  
• przy napięciach jednej strony ciała, np. kiedy obserwujemy, że dziecko często wraca do nienaturalnej pozycji przegięcia ciała w jedną stronę,
  
• zbytnim i nienaturalnym odchylaniu do tyłu główki, niezależnie czy dziecko ułożymy na plecach czy na brzuchu,
  
• przy wygięciu całego ciała w literę C,
  
• przy stałym skrzyżowaniu nóg (charakterystyczne około 9-10 miesiąca życia, kiedy dziecko powinno wykazywać tendencję do wstawania w równowadze, którą będą zaburzać właśnie skrzyżowane nogi).
  

Zobacz też: Rozszczep kręgosłupa u płodu, dzieci i dorosłych

Wzmożone napięcie mięśniowe u dzieci starszych

Jak działa układ mięśniowy? Dowiesz się z filmu:

Wzmożone napięcie mięśniowe - gdzie leży przyczyna?

Nawet dzisiejsza medycyna ma problem z dokładnym ustaleniem podłoża wzmożonego napięcia mięśniowego. Lekarze wiążą je z lekkim niedotlenieniem podczas porodu lub deficytami w układzie nerwowym. Jeżeli do uszkodzenia układu nerwowego dojdzie przed ukończeniem przez dziecko drugiego roku życia, wzmożone napięcie mięśniowe jest traktowane jako konsekwencja mózgowego porażenia dziecięcego. Zaburzenia napięcia mogą powstać w następstwie porodu przez cesarskie cięcie lub komplikacji przy porodzie metodą naturalną. Znacznie częściej obserwuje się je u dzieci z ciąży bliźniaczej z małą masą urodzeniową (poniżej 2500 g).

Trzeba pamiętać, że nie zawsze można określić przyczyny wystąpienia tej dolegliwości, ale zawsze należy zająć się właściwą rehabilitacją, która jest w stanie całkowicie je zniwelować. Nie zmienia to faktu, że w każdym przypadku stwierdzenia wzmożonego napięcia mięśniowego lekarz wykona podstawowe badania diagnostyczne (np USG przezciemiączkowe), które mają za zadanie wykluczyć organiczną przyczynę dolegliwości. 

Wzmożone napięcie mięśniowe - zalecane ćwiczenia

Przy tego typu dolegliwościach podstawą jest fizjoterapia, która podjęta wcześnie, daje szansę na prawidłowy rozwój psychomotoryczny dziecka. Odpowiednie ćwiczenia są w stanie szybko przywrócić dziecku prawidłowe napięcie mięśniowe. Zanim zostaną dobrane ćwiczenia, pediatra zazwyczaj kieruje je do neurologa, który stawia ostateczną diagnozę i ustala system rehabilitacji.

Napięte mięśnie niemowlęcia bardzo dobrze rozluźnia masaż przez delikatny, ale rytmiczny dotyk całej dłoni rodzica. Kolejnym ćwiczeniem jest turlanie – bardzo spokojne przetaczanie dziecka na boki z obserwacją jego reakcji oraz obracanie dziecka (zwłaszcza przy czynnościach pielęgnacyjnych) z brzucha na plecy i odwrotnie. W ramach rozluźniającej zabawy warto pobujać się z dzieckiem na piłce.

Ćwiczenia można prowadzić w domu, ale zajęcia organizują też niektóre przychodnie. W rehabilitacji prowadzonej pod okiem specjalisty wykorzystuje się metody:

• Bobath - metoda ćwiczeń poszerzonych o codzienną pielęgnację dziecka, która prowokuje odruchy prawidłowe przy eliminacji nieprawidłowych;
  
• Vojty - prawidłowy efekt uzyskiwany przez nacisk na odpowiednie punkty ciała.

Rehabilitacja zawsze powinna odbywać się pod kontrolą przeszkolonej i doświadczonej osoby, ponieważ część ćwiczeń może powodować u dzieci dyskomfort, a nawet ból w związku ze "zmuszeniem" nienaturalnie usztywnionych mięśni do zmiany pozycji. Podstawą dobrej rehabilitacji jest też konsekwencja rodziców, którzy mimo dyskomfortu, jaki czuje dziecko, są w stanie regularnie z nim ćwiczyć. Efekty są już widoczne po kilku tygodniach.

Wzmożone napięcie mięśniowe - konsekwencje

Nierehabilitowane wzmożone napięcie mięśniowe powoduje silne, bolesne przykurcze mięśni.