Alergia kontaktowa to reakcja alergiczna, która objawia się występowaniem zmian na skórze po kontakcie z substancją drażniącą. Wykwity i zaczerwienienie obserwuje się na dłoniach, rękach i twarzy, a niekiedy także na całym ciele. Najczęstszymi alergenami są chemikalia obecne w środkach do pielęgnacji i detergentach, ale także niektóre leki, tworzywa sztuczne (obecne np. w ubraniach) i metale: nikiel, chrom, złoto oraz srebro. Uczulenie rozpoznaje się u ok. 17–40 proc. dorosłych osób, częściej u kobiet.
Czy srebro uczula?
Srebro jest metalem szlachetnym, który wykorzystuje się do produkcji biżuterii i różnego rodzaju ozdób, a niekiedy także w medycynie, ponieważ pierwiastek ten posiada silne właściwości bakteriobójcze. Niestety, mimo że jest to materiał powszechnie występujący w naszym otoczeniu, może się zdarzyć uczulenie na srebro.
Uczulenie na srebro przytrafia się rzadko. Zdecydowanie częściej alergię na biżuterię obserwowano w latach 40 XX wieku, kiedy w wyrobach jubilerskich stosowano azotan srebra, który powodował podrażnienie skóry. Po wyłączeniu go z produkcji zmalała ilość przypadków uczuleń.
Uczulenie na srebrne kolczyki, pierścionki i bransoletki może być mylone z alergią na inną substancję. Do biżuterii ze srebra bardzo często dodaje się inne metale (najczęściej nikiel) w celu wzmocnienia i utwardzenia go. Niestety pierwiastki te mogą prowadzić do podrażnienia skóry nawet po krótkotrwałym kontakcie.
Warto dodać, że uczulenie na srebro zwykle nie występuje samodzielnie. Objawy alergii pojawiają się, kiedy wystąpi dodatkowy czynnik. Najczęściej jest to pot lub słona woda. Większość przypadków uczulenia na srebro obserwuje się u kobiet, ponieważ to one noszą biżuterię i różnego rodzaju dodatki.
Uczulenie na srebro – objawy
Objawy uczulenia na srebro przez wiele lat mogą w ogóle nie występować. Ponadto, jak wcześniej wspomniano, pojawiają się one zwykle w połączeniu z innym czynnikiem. Dolegliwości mogą wystąpić po krótkotrwałym kontakcie ze srebrem lub dopiero po dłuższej ekspozycji. Zależy do od indywidualnej wrażliwości organizmu.
Objawy uczulenia na srebro to:
- zaczerwienienie, świąd i pieczenie skóry;
- przesuszenie skóry;
- zmiany skórne w miejscu kontaktu skóry ze srebrem (pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym lub drobne grudki).
Uczulenie na srebro koloidalne
Srebro koloidalne jest wykorzystywane w medycynie jako środek antyseptyczny, a także surowiec do produkcji leków (przede wszystkim maści oraz kropli do oczu i nosa). Stosuje się je również jako suplement diety (zwolennicy uważają, że wzmacnia ono układ odpornościowy i przyspiesza regenerację tkanek).
Uczulenie na srebro koloidalne obserwuje się u osób, u których występuje alergia na srebro metaliczne wykorzystywane do produkcji biżuterii. Jego objawy to: zmiany skórne, świąd skóry, opuchlizna, katar i ropienie oczu.
Częściej niż uczulenie na srebro koloidalne obserwuje się srebrzycę (argyrię). Choroba polega na niezamierzonym wchłanianiu lub celowym przyjmowaniu w nadmiarze związków srebra. Objawia się zmianą zabarwienia skóry na szary lub siny pod wpływem promieniowania słonecznego. Dotyczy to skóry na całym ciele lub tylko na niektórych obszarach. Postępowanie lecznicze polega na ograniczeniu kontaktu ze srebrem. Niestety objawy srebrzycy nie ustępują i pozostają do końca życia. Pomocne mogą być zabiegi medycyny estetycznej, które rozjaśniają skórę (np. laseroterapia).
Leczenie uczulenia na srebro
Kiedy pojawią się objawy uczulenia na srebro, należy natychmiast ograniczyć kontakt skóry z alergenem, czyli zdjąć biżuterię i przemyć ciało wacikiem nasączonym wodą z delikatnym środkiem myjącym. Jeżeli zmiany skórne są rozległe, a świąd i pieczenie bardzo uporczywe, trzeba udać się do lekarza.
Leczenie uczulenia na srebro ma na celu złagodzenie objawów. Pacjentom zalecane są doustne lub miejscowe środki przeciwhistaminowe (są one dostępne w aptece bez recepty). W przypadku, kiedy objawy alergii nie ustępują, konieczne może być podanie leków domięśniowo lub dożylnie.
Niestety, leczenie uczulenia na srebro nie usuwa przyczyny problemu, dlatego jedynym wyjściem jest ograniczenie kontaktu z alergenem poprzez zrezygnowanie ze srebrnej biżuterii i srebrnych dodatków. Warto także skonsultować się z alergologiem i wykonać testy alergiczne, ponieważ może okazać się, że substancją drażniącą nie jest srebro, a inny metal.
Podstawowym badaniem alergologicznym są testy skórne. Lekarz nakłada na plecy niewielkie ilości różnych alergenów i obserwuje reakcję organizmu po 48 i 72 godzinach. Pojawienie się zaczerwienienia, świądu, pęcherzyków lub wysypki świadczy o alergii.
Zobacz wideo: Jakie są objawy alergii?
Bibliografia:
1. A. M. Świdwińska-Gajewska, S. Czerczak, Nanosrebro – szkodliwe skutki działania biologicznego, [w:] „Medycyna Pracy”, 2014, 65(6), s. 831–845.
2. M. Bulanda i wsp., Narastający problem alergii kontaktowej i alergicznego kontaktowego zapalenia skóry u dzieci i dorosłych, [w:] „Przegląd Lekarski”, 2018, 75, 05.