Syndrom kuwady dotyka 11–65% mężczyzn, których partnerki są w ciąży. Zespół wylęgania objawia się odczuwaniem dolegliwości typowych dla ciężarnych kobiet. Mężczyzna nie tylko tyje w okolicach brzucha, ale także cierpi na poranne mdłości czy złe samopoczucie. Zaangażowany przyszły tata może mieć zachcianki kulinarne i wzmożony apetyt. Po porodzie może u niego wystąpić depresja poporodowa.

Skąd się wziął syndrom kuwady?

Kuwada to słowo zapożyczone z języka francuskiego, gdzie „couver” oznacza wylęgać, wysiadywać – słowo było stosowane do określenia niektórych rytuałów pierwotnych kultur. Termin „syndrom kuwady” został po raz pierwszy użyty w roku 1865 przez antropologa Edwarda Burnetta Tylor’a, który w ten sposób określił zachowanie niektórych mężczyzn w czasie ciąży ich partnerek.

U rdzennych mieszkańców starożytnej Grecji, obu Amerykach, Afryki, Azji i Papui-Nowej Gwinei kuwada oznaczała uznanie dziecka przez ojca i polegała na symulowaniu przez mężczyznę zachowań kobiety w trakcie ciąży i porodu.

Mężczyzna, który aktywnie uczestniczył w oczekiwaniu na dziecko i symulował dolegliwości ciążowe, był traktowany ulgowo przez innych członków społeczności. Podczas porodu mężczyzna kładł się obok żony, odczuwał skurcze i krzyczał z bólu, a po porodzie pierwszy dostawał dziecko w ramiona.

Rytuały kuwady nakładał na mężczyznę określone obowiązki. Musiał on zachować obrzędy związane z przestrzeganiem ściśle określonej diety, szyciem ubrań, robieniem ozdób czy gromadzeniem zapasów żywności dla rodziny. Zadania te miały na celu ochronę matki i dziecka przed złymi duchami. Rytuały kuwady zostały przez antropologów powiązane z tzw. zazdrością Zeusa, który połknął ciężarną małżonkę, aby doświadczyć ciąży. Według naukowców zespół kuwady jest wyrazem odwiecznego pragnienia mężczyzn, którzy chcą współuczestniczyć w procesie ciąży i porodu.

Zespół kuwady współcześnie

Syndrom kuwady obecnie oznacza występowanie objawów ciąży u mężczyzny. Pojawiają się one około 3. miesiąca ciąży i obejmują:

• przyrost masy ciała,
  
• poranne mdłości i wymioty,
  
• wzmożony apetyt i zachcianki,
  
• bóle brzucha,
  
• bóle kręgosłupa,
  
• bezsenność,
  
• wahania nastroju.
  

Współodczuwanie ciąży przez mężczyznę związane jest ze zmianami hormonalnymi. Poziom testosteronu spada, a stężenie estrogenów i prolaktyny wzrasta. Jest to wynikiem silnych emocji, które odczuwają mężczyźni będący w silnym związku z partnerką i mający zdolność empatii.

Coraz częstsze występowanie syndromu kuwady związane jest z aktywnym zaangażowaniem współczesnych mężczyzn w sprawy związane z ciążą. Panowie wspólnie ze swoimi partnerkami chodzą na wizyty do ginekologa i położnej, uczestniczą w spotkaniach w szkole rodzenia, przygotowują dom na przyjęcie dziecka, szykują wyprawkę czy ustalają urlopy macierzyńskie i tacierzyńskie. Mężczyźni są obecni przy porodzie, przecinają pępowinę i pomagają w relaksowaniu się ciężarnej kobiecie.

Z roku na rok przybywa panów, którzy zmagają się nie tylko z objawami ciąży, ale także doświadczają skurczów i bólów poporodowych. Wielu młodych ojców boryka się też z depresją poporodową.

Jak syndrom kuwady wpływa na związek?

W teorii występowanie zespołu kuwady oznacza, że mężczyzna jest silnie zaangażowany w ciążę partnerki, co powinno mieć pozytywny wpływ na relację w związku. Zdarza się jednak, że objawy są tak nasilone, że kobieta czuje się zdezorientowana i zaniepokojona. Może też pojawić się rozgoryczenie, że pomimo ciąży to nie ona jest w centrum uwagi partnera oraz rodziny. Warto wówczas porozmawiać z partnerem i uświadomić mu, że nie może zaniedbywać obowiązków, do których zalicza się m.in. opieka nad ciężarną kobietą.

Energię przyszłego ojca warto efektywnie wykorzystać, proponując mu np. przygotowanie pokoju dla maluszka, czytanie poradników dla rodziców czy samodzielne poszukiwanie elementów wyprawki. W tym czasie przyszła mama może odpocząć i odprężyć się, a przyszły tata będzie mógł się wykazać. Ważne jest to, aby kobieta nie miała za złe partnerowi, że zachowuje się, jakby był w ciąży, ponieważ jest to efekt działania hormonów. Warto w tym czasie dużo rozmawiać i cieszyć się tym, że oboje partnerów tak samo niecierpliwie oczekuje na przyjście na świat potomka. Syndrom kuwady to doskonałe przygotowanie do pełnienia roli rodzica.

Problem pojawia się wówczas, gdy mężczyzna jest przekonany, że nosi w sobie dziecko i w żaden sposób nie można mu tego wyperswadować. Takie zjawisko zdarza się naprawdę rzadko, ale zawsze wymaga pomocy psychiatrycznej, ponieważ może doprowadzić do rozpadu związku.