Światłowstręt oznacza nadwrażliwość oczu na światło. Nie jest samodzielną chorobą, ale objawem innych schorzeń. Nadmiernej wrażliwości oczu na światło towarzyszą inne objawy, które łącznie mogą wskazywać na konkretną grupę jednostek chorobowych.

Światłowstręt: objawy nadwrażliwości na światło

Niezależnie od przyczyny światłowstręt objawia się tak samo w różnych przypadkach. Po ekspozycji na światło konieczne jest zmrużenie oczu, a czasem nawet ich zamknięcie. Przebywanie w jasnych pomieszczeniach i na zewnątrz bez okularów przeciwsłonecznych u osób z nadwrażliwością na światło może powodować dyskomfort i łzawienie, a niekiedy także ból i pieczenie oczu.

Światłowstręt jako problem okulistyczny – przyczyny

Najczęściej światłowstręt jest objawem choroby oczu. Oczy wrażliwe na światło są w przebiegu chorób zapalnych, takich jak:

• zapalenie spojówek – w infekcyjnym zapaleniu spojówek światłowstręt współwystępuje z łzawieniem, pieczeniem, zaczerwienieniem i swędzeniem oka, a w zapaleniu bakteryjnym lub ropnym (powikłanym bakteryjnym) z sączącą się z oka gęstą, lepką wydzieliną białawą, żółtawą lub zielonkawą; w alergicznym zapaleniu spojówek oprócz światłowstrętu występuje łzawienie, pieczenie, swędzenie oczu oraz opuchnięcie powiek i okolic oczu,
• zapalenie twardówki – występują ból oczu i światłowstręt oraz zaczerwienienie i łzawienie, ból może być bardzo silny, promieniujący, oczy bolą, gdy się je dotyka,
• zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego – poza nadwrażliwością na światło słoneczne występują silny, kłujący ból oka, zaczerwienienie, a czasem z oka sączy się wydzielina;
• zapalenie rogówki – dolegliwości oprócz światłowstrętu to łzawienie, zaczerwienienie, utrata ostrości widzenia.

Inne choroby oczu powodujące nadmierną wrażliwość na światło to:

• choroby rogówki takie jak owrzodzenie, dystrofia, erozja lub uszkodzenie mechaniczne – w każdym przypadku światłowstręt występuje razem z łzawieniem i zaczerwienieniem oka, a także pogorszeniem widzenia, z owrzodzonej rogówki może ponadto sączyć się wydzielina,
• światłowstręt u dziecka może być spowodowany wadą wrodzoną, np. wrodzonym brakiem tęczówki czy wrodzoną szczeliną błony naczyniowej oka, zanikiem czopków siatkówki czy jaskrą – dziecko jest nadwrażliwe na światło, płaczliwe, trze oczka, może mieć zaburzenia widzenia, a przypadku braku tęczówki także oczopląs,
• jaskra – poza wrażliwością oczu na światło występują łzawienie i zaburzenia widzenia – osoba z jaskrą po patrzeniu na źródło światła widzi różnobarwne okręgi i koła.

Światłowstrętem, dyskomfortem, świądem i pieczeniem objawia się też zespół suchego oka. Oczy mogą być zaczerwienione i opuchnięte, czasem w kącikach pojawia się wydzielina.

Nadwrażliwość na światło występuje również po nadmiernej ekspozycji na słońce bez zabezpieczenia filtrem UV oczu, np. poprzez nałożenie okularów przeciwsłonecznych. Tendencję do podrażnień oczu światłem słonecznym mają zwłaszcza osoby o jasnej karnacji i tęczówce (z bielactwem), a także albinosi.

Światłowstręt w neurologii – przyczyny, objawy towarzyszące światłowstrętowi

Światłowstręt, ból głowy, zawroty głowy, a także nudności i nadwrażliwość na dźwięki to najczęstszy zespół objawów migreny. Duet światłowstręt i ból głowy mogą wystąpić również w innych chorobach neurologicznych, np.:

• krwotoku podpajęczynówkowym – stan zagrażający życiu, dochodzi do niego najczęściej po pęknięciu tętniaka albo poważnym urazie głowy, nagle występują ostry ból głowy, światłowstręt, wymioty, zdezorientowanie, a czasem też atak padaczki,
• zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych – oprócz nadwrażliwości na światło objawy to m.in. gorączka, ból głowy, nudności i wymioty, sztywność karku, nadwrażliwość również na dźwięk i kaszel, chrypka oraz ból gardła,
• chorobach ze spektrum autyzmu, np. zespole Aspergera,
• chorobach nowotworowych układu nerwowego.

Choroby zakaźne ze światłowstrętem

Przyczyny światłowstrętu mogą być odzwierzęce – gdy człowiek zarazi się od zwierząt chorobą zakaźną:

• wścieklizną – oprócz nadwrażliwości na światło charakterystyczne objawy to wodowstręt, gorączka, ból głowy, halucynacje, wymioty; możliwe jest zarażenie się wirusem wścieklizny od chorego zwierzęcia, np. psa, kota, ale przede wszystkim zwierząt dzikich, często nietoperzy i dzikich psów,
• włośnicą – choroba pasożytnicza, można zarazić się nią przez zjedzenie mięsa zarażonego zwierzęcia, oprócz światłowstrętu i bólu głowy występują dolegliwości ze strony układu pokarmowego, zmiany skórne, gorączka, zmęczenie, kaszel, ból stawów i mięśni.

• Inne choroby zakaźne, które mogą powodować światłowstręt to grypa i odra.

Przyczyny ogólnoustrojowe światłowstrętu

Nadwrażliwość na światło może wystąpić także u osób z chorobą Gravesa-Basedowa. W jej przebiegu pojawiają się m.in. zaburzenia widzenia, w tym utrata ostrości, podwójne widzenie, nieprawidłowe widzenie barw.

Przyczyną światłowstrętu może być też kac, który występuje po zatruciu alkoholowym. Oprócz nadwrażliwości na światło mogą wystąpić nudności i wymioty, ból głowy, suchość w ustach i nadwrażliwość na dźwięki.