Swędzenie dłoni w nasilonym stopniu towarzyszy często schorzeniom dermatologicznym. Może oznaczać grzybicę, pokrzywkę lub zapalenie skóry. Warto obserwować, czy swędzeniu towarzyszą dodatkowe objawy, takie jak krostki czy zaczerwienienie skóry.

Swędzenie dłoni – przyczyny

Swędzenie dłoni zazwyczaj pojawia się z błahych powodów, nieoznaczających poważnych problemów zdrowotnych. Przyczyną może być przesuszenie naskórka – przypadłość dosyć powszechna, głównie podczas miesięcy zimowych. Silny wiatr i mroźne powietrze sprawiają, że nawodnienie skóry dłoni zmniejsza się i pojawia się swędzenie dłoni – najczęściej po zewnętrznej stronie.

Sucha skóra dłoni nie musi być jednak jedyną przyczyną swędzenia. Pojawia się ono jako objaw różnych chorób, takich jak grzybica dłoni, atopowe zapalenie skóry czy pokrzywka.

Pokrzywka – schorzenie, które powoduje swędzenie dłoni

Pokrzywka, oprócz swędzenia skóry dłoni, daje szereg innych objawów – opuchliznę, obrzęk i charakterystyczne bąble o różowawym zabarwieniu. W postaci ostrej trwa do sześciu tygodni, a przewlekłej – powyżej sześciu. Przewlekła postać pokrzywki występuje głównie u osób między 40 a 60 rokiem życia.

Zmiany typowe dla pokrzywki skupiają się w jednym miejscu lub w kilku miejscach i mogą występować w różnych postaciach – np. pokrzywka wywołana zadrapaniem skóry objawia się wybrzuszonymi czerwonymi liniami, a ta powstała w wyniku ucisku daje głębokie obrzęki w miejscu, gdzie trwa on przewlekle. Bąble bledną pod naciskiem palca i mają tendencję do przemieszczania się – zmiana może zniknąć z danego miejsca i w odstępie kilku godzin pojawić się gdzieś indziej. Inaczej wygląda to w przypadku pokrzywki naczyniowej, w której zmiany utrzymują się w jednym miejscu powyżej 48 godzin i nie swędzą. Czasami pokrzywce towarzyszą także zaburzenia układu pokarmowego, gorączka i ból stawów.

Dlaczego skóra swędzi? Odpowiedź znajdziesz w filmie:

Wśród przyczyn pokrzywki wymienia się przede wszystkim alergie na:

• pyłki roślin,
  
• artykuły chemiczne (np. do sprzątania) lub lateks (pokrzywka dłoni może być wywołana korzystaniem z rękawic lateksowych),
  
• sierść zwierząt domowych,
  
• jad owadów – np. komarów lub os,
  
• leki – głównie niesteroidowe leki przeciwzapalne, penicylinę, kwas acetylosalicylowy,
  
• pokarmy i ich składniki: orzechy, mleko, jaja, ryby, niektóre przyprawy, konserwanty, barwniki.
  

Przyczyną pokrzywki mogą być także choroby tarczycy, choroby autoimmunologiczne (np. toczeń układowy), infekcje, zakażenia wirusowe (HIV, zapalenie wątroby), a także czynniki fizyczne i atmosferyczne – ekstremalne temperatury, kontakt z wodą, nadmierna ekspozycja na słońce, wzmożona potliwość.

Swędzenie dłoni w przebiegu grzybicy

Grzybica jest chorobą zakaźną, którą wywołują grzyby chorobotwórcze. Ma tendencję do rozwijania się w atmosferze ciepła i wilgoci. Łatwo się nią zarazić poprzez kontakt ze skórą zarażonej osoby (lub elementy martwego naskórka) i miejscami, gdzie jest woda, takimi jak publiczne kąpieliska, baseny i pływalnie. Grzybica dłoni daje niecharakterystyczne objawy, typowe dla przesuszenia skóry, która swędzi i piecze. W obrębie zmian objętych chorobą pojawiają się pęknięcia skóry, wokół których powstaje wilgotna, rozpulchniona obwódka. Z czasem pokrywają ją łuszczące się i pękające pęcherzyki. Grzybica wywołuje ból, pieczenie i nieprzyjemny zapach. Choroba wymaga konsultacji dermatologicznej i leczenia farmakologicznego specjalnymi maściami.

Swędzące dłonie a atopowe zapalenie skóry

Atopowe zapalenie skóry (AZS) objawia się zmianami chorobowymi pojawiającymi się najpierw na twarzy, później na nadgarstkach, zgięciach łokci i pod kolanami, a wreszcie na grzbietach rąk. Zmiany są szorstkie, naskórek złuszcza się i odczuwalne jest uporczywe swędzenie. Jeżeli swędzenie rąk poprzedzają podobne objawy w innych partiach ciała, możliwe, że to właśnie AZS.

Zmiany chorobowe występują głównie u osób dorosłych. Nasilają się na dłoniach w wyniku spożycia alkoholu i ostrych przypraw oraz w przypadku, kiedy osoba chora ma kontakt z chemicznymi środkami na bazie detergentów – proszkami do prania, płynami do naczyń, mydłem itp. O przyczynienie się do powstania choroby często posądzana jest nadmierna higiena.

W celu przeciwdziałania uporczywemu swędzeniu skóry dłoni w AZS warto stosować emolienty, czyli preparaty o właściwościach natłuszczających występujące w formie kremów, maści i olejków. Zmiękczają one skórę i sprawiają, że przestaje być szorstka. Przynoszą ukojenie i zwalczają uczucie ściągnięcia. Emolienty wytwarzają ponadto na skórze tłusty film, który chroni skórę przed nadmiernym parowaniem wody.