Tabletki antykoncepcyjne to bardzo często stosowana metoda antykoncepcji hormonalnej. Jednak jak każdy lek, pigułka musi zostać wchłonięta do organizmu i zmetabolizowana, by wywołać określony efekt. Jeśli kobieta jednocześnie przyjmuje inne leki bądź substancje, może spowodować osłabienie działania antykoncepcji. Zdarzyć się również, że to tabletki antykoncepcyjne osłabiają działanie niektórych leków. Taka interakcja zachodzi np. pomiędzy nimi a paracetamolem.
Paracetamol a tabletki antykoncepcyjne – mechanizm interakcji
Dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne zawierają etynyloestradiol i progestagen. Ten pierwszy przenika w połowie do krążenia w postaci niemetabolizowanej. Pozostała część ulega metabolizmowi w ścianach jelit i wątrobie. W ścianie jelita etynyloestradiol ulega sprzężeniu z siarczanami, a powstałe kompleksy są transportowane żyłą wrotną do wątroby. W tym narządzie zachodzą liczne procesy z udziałem tzw. izoenzymów cytochromu P450, wspólnego dla przemian wielu substancji. W końcowym etapie następuje proces sprzęgania estrogenów z kwasem glukuronowym, wydzielanie tych kompleksów do żółci i dalej do przewodu pokarmowego, skąd etynyloestradiol ponownie zostaje wchłonięty do krążenia.
Paracetamol ma okres półtrwania 2–4 godziny. Jest metabolizowany w wątrobie, a wydalany przede wszystkim przez nerki, w 60% związany z kwasem glukuronowym. Tabletki antykoncepcyjne mogą nasilać procesy glukoronizacji paracetamolu, co powoduje znaczne zmniejszenie skuteczności standardowych dawek leku. Przekłada się to często na przyjęcie wyższych dawek paracetamolu i spotęgowanie ryzyka działań niepożądanych.
Paracetamol a antykoncepcja – działania uboczne
Zarówno paracetamol, jak i leki antykoncepcyjne wywierają efekty uboczne na organizm. W przypadku tabletek antykoncepcyjnych jest to np. zwiększone ryzyko zakrzepicy. Efekt antykoncepcyjny jest zależny od wielu czynników. Mogą go zaburzyć zarówno interakcje antykoncepcji z lekami, jak i pominięcie pigułki. Wśród działań ubocznych paracetamolu wymienia się negatywny wpływ na funkcje wątroby. Rzadziej zdarzają się inne objawy niepożądane, jak osutka (wysypka), dolegliwości przewodu pokarmowego, anemia, małopłytkowość, ból brzucha, biegunka, zaburzenia łaknienia, nadmierna potliwość. Jednoczesne przyjmowanie paracetamolu i tabletek antykoncepcyjnych zwiększa ryzyko wystąpienia tych powikłań, szczególnie jeśli osłabienie skuteczności paracetamolu przez tabletki antykoncepcyjne skłania kobiety do przyjęcia dużo większych dawek.
Kiedy stosować paracetamol przy tabletkach antykoncepcyjnych?
Przy jednoczesnym przyjmowaniu kilku leków konieczne jest zachowanie właściwego odstępu pomiędzy nimi. Natomiast w przypadku tabletek antykoncepcyjnych ich stężenie utrzymuje się w surowicy przez cały czas. Jednak im krótszy jest czas od przyjęcia tabletki antykoncepcyjnej, tym wyższe jest stężenie hormonów w surowicy. Dlatego też większy odstęp pomiędzy ostatnią przyjętą tabletką antykoncepcyjną a zastosowaniem paracetamolu zmniejsza ryzyko wystąpienia interakcji.