Pasożyty mimo ogólnej poprawy warunków sanitarnych w dalszym stopniu stanowią spore zagrożenie dla ludzkiego zdrowia. Dość często organizm człowieka infekują tasiemce. Objawy tasiemca nieco różnią się w zależności od gatunku. Nie mniej jednak typowymi dolegliwościami są: nudności, wymioty, złe samopoczucie.
Objawy tasiemca nieuzbrojonego
W Polsce najczęściej występuje tasiemiec nieuzbrojony (z łac. Taenia saginata) – pasożyt bydła i jeden z najdłuższych pasożytów człowieka. Może osiągnąć nawet do 10 m długości i 8 mm średnicy. Zaraża około 0,5–1% populacji kraju. Rozmnaża się w ludzkim organizmie i człowiek jest jego ostatecznym żywicielem. Do zakażenia dochodzi przeważnie w wyniku spożycia niedopieczonego, niedogotowanego, surowego mięsa wołowego. Pasożyt lokalizuje się w jelicie cienkim.
Początkowe objawy tasiemca nieuzbrojonego są niezbyt silne. Po upływie około 6–8 tygodni od zakażenia, kiedy doszło do przekształcenia larwy w dorosłego osobnika, pojawiają się: ból brzucha, nudności, biegunka, wymioty. Tasiemiec nieuzbrojony objawiać się może dodatkowo brakiem apetytu, utratą wagi, ogólnym złym samopoczuciem, narastającym osłabieniem. Niekiedy pojawiają się niespecyficzne dolegliwości, jak pokrzywka, bóle mięśni, napadowe bóle głowy, nadpobudliwość, niedokrwistość lub apatia. Literatura przedmiotu donosi o bezobjawowych przypadkach przebiegu zakażenia tasiemcem nieuzbrojonym.
Tasiemiec bąblowcowy – objawy
Tasiemiec bąblowcowy (z łac. Echinococcus granulosus), zwany też bąblowcem, to pasożyt bytujący w dojrzałej postaci w jelicie cienkim psowatych. Człowiek jest dla niego żywicielem pośrednim. Wywołana przez niego choroba to hydatidoza, która zwyczajowo określana jest jako choroba brudnych jagód. Pasożytem można się zarazić, spożywając skażone kałem chorego zwierzęcia owoce, wodę lub bezpośredni z nim kontakt.
Jaja z krwią przedostają się przeważnie do wątroby. W zajętym narządzie powstaje jednokomorowa albo wielokomorowa torbiel. Jej charakter zależy od postaci tasiemca – jedno- lub wielojajowego. Tasiemiec bąblowcowy objawia się dopiero po kilku lub kilkunastu latach od zakażenia, kiedy torbiele są na tyle duże, że uciskają okoliczne narządy. Powodują przy tym mdłości, bóle brzucha (w okolicy prawego podżebrza), uczucie pełności w nadbrzuszu czy kłucia w boku. Objawy tasiemca bąblowca zbliżone są do tych występujących podczas chorób nowotworowych z przerzutami. Pęknięcie torbieli może doprowadzić do groźnych konsekwencji. Istnieje ryzyko cholestazy (zatrzymania żółci) czy zapalenia wątroby. Dodatkowo stan ten skutkuje rozsiewem pasożyta. Zdecydowanie rzadziej tasiemiec bąblowcowy lokalizuje się w płucach, śledzionie, nerkach czy mózgu.
Jakie pasożyty mogą żyć w ludzkim ciele? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Jakie są objawy tasiemca uzbrojonego?
Tasiemiec uzbrojony (z łac. Taenia solium) to jeden z rzadziej występujących w Polsce gatunków tasiemców. Jego żywicielem pośrednim jest świnia, a ostatecznym człowiek. Do zarażenia dochodzi na skutek spożycia surowego, niedogotowanego lub niedopieczonego mięsa wieprzowego lub dziczyzny. Tasiemiec pasożytuje w przewodzie pokarmowy, choć może lokalizować się także w innych obszarach ciała, np. w mózgu czy oku (tkance podsiatkówkowej, odcinku przednim gałki ocznej, ciele szklistym), rdzeniu kręgowym, tkance podskórnej, mięśniu sercowym.
Objawy tasiemca w mózgu to m.in.: bóle głowy, zaburzenia zachowania, równowagi, widzenia, świadomości, zespół psychoorganiczny (czyli zaburzenia wynikające z uszkodzenia mózgu). Tasiemiec uzbrojony objawia się także nudnościami, anemią, awitaminozą, osłabieniem, bólem brzucha, wymiotami. Istnieje ryzyko paraliżu i wzrostu ciśnienia śródczaszkowego. Wywoływana przez pasożyt choroba może mieć dwojaki charakter. Kiedy ma miejsce zarażenie wągrami, mówi się o teniozie, w przypadku zaś jaj inwazyjnych – o cysticerkozie.
Jakie są objawy tasiemca karłowatego?
Tasiemiec karłowaty (z łac. Hymenolepis nana) to pasożyt, którego rozwój przebiega w ciele jednego żywiciela. Pełny cykl rozwojowy zachodzi w kosmkach i świetle jelita cienkiego człowieka. W Polsce zarażenie notuje się bardzo rzadko. Dochodzi do niego poprzez kontakt z zanieczyszczonymi pasożytem zabawkami, pożywieniem czy rękami.
Chorobę wywołaną przez tasiemca karłowatego określa się jako hymenolepioza. Początkowo przebiega bezobjawowo. Późniejsze objawy zakażenia to: osłabienie organizmu, chudnięcie, spadek apetytu prowadzący do niedożywienia, wymioty, niepokój ruchowy, bóle brzucha, drgawki, zaburzenia snu. Chorobę najczęściej stwierdza się w populacji dzieci, u których objawy są najbardziej nasilone.
Bibliografia:
- Deryło A., Parazytologia i akroentomologia medyczna, Warszawa, PWN, 2002.
- Stachura J., Domagała W., Patologia znaczy słowo o chorobie, Kraków, PAU, 2003.
- Dziubek Z., Choroby zakaźne i pasożytnicze, Warszawa, PZWL, 2003.
- Hadaś E., Derda M., Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, 2014, 95(1), s. 6–13.