Choroba Gravesa-Basedowa to schorzenie o podłożu autoimmunologicznym. Jak wykazały liczne badania, może być dziedziczona genetycznie. Zazwyczaj towarzyszy jej nadczynność tarczycy. Dolegliwość ta dziesięciokrotnie częściej dotyka kobiety niż mężczyzn. Po raz pierwszy została opisana w 1832 roku przez lekarza Roberta Gravesa, 8 lat później, w 1840 roku, chorobę tę scharakteryzował również Karl Adolph von Basedow.

Przyczyny choroby Gravesa-Basedowa

We krwi osoby chorej pojawiają się przeciwciała anty-TSHR (TRAb), które stymulują receptory tarczycy do wzmożonego wytwarzania hormonów tarczycy: tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3). Ze względu na to, że choroba częściej występuje u kobiet niż mężczyzn, specjaliści dopatrują się w jej powstawaniu i rozwoju udziału estrogenów.

Palenie tytoniu oraz wzmożony stres zwiększa ryzyko zachorowania na to schorzenie. Chorobie tej towarzyszyć mogą inne dolegliwości w postaci:

• reumatoidalnego zapalenia stawów,
• cukrzycy typu I,
• bielactwa.

Jakie są objawy choroby Gravesa-Basedowa?

Podobnie jak w wielu innych chorobach, także w przypadku Gravesa-Basedowa występuje szereg różnorodnych objawów. Najczęściej towarzyszą jej symptomy charakterystyczne dla nadczynności tarczycy. Wyróżnić tutaj należy przede wszystkim:

• powiększenie tarczycy w postaci wola tarczycowego - występuje średnio w 80% przypadków,
• objawy oczne - pojawia się wytrzeszcz oczu na tle zmian immunologicznych tkanek miękkich oczodołu, symptom ten dotyka 10 - 30% osób chorych,
• inne objawy oczne - łzawienie, obrzęk powiek, zaczerwienienie gałek ocznych,
• nerwowość i zmęczenie,
• zwiększona potliwość,
• nieregularne miesiączki,
• zwiększone łaknienie,
• utrata masy ciała,
• nietolerancja ciepła,
• obrzęk przedgoleniowy,
• bardzo rzadko pojawia się tzw. akropachia tarczycowa, czyli niebolesny obrzęk palców rąk i stóp.

Choroba Gravesa-Basedowa a ciąża

W przypadku występowania choroby Gravesa-Basedowa mogą pojawić się problemy z płodnością. Nie należy jednak z góry przypuszczać, iż kobieta, którą dotknęła ta dolegliwość, jest całkowicie bezpłodna.

Prawidłowo prowadzone leczenie umożliwia zajście w ciążę. Bardzo ważne jest jednak, aby przyszła matka była pod stałą kontrolą zarówno ginekologa, jak i endokrynologa.

Istnieje pewne prawdopodobieństwo, że u kobiet zmagających się z chorobą Gravesa-Basedowa może dojść do nieprawidłowości na tle tarczycy. Dlatego też wszystkie noworodki tuż po porodzie badane są pod kątem występowania zburzeń czynności tarczycy.

Leczenie choroby tarczycy Gravesa-Basedowa

W celu prawidłowego zdiagnozowania występowania choroby Gravesa-Basedowa konieczne jest zbadanie poziomu hormonów tarczycy - T3, T4 oraz fT4. Wyniki badań umożliwiają potwierdzenie lub wykluczenie rozwijającego się schorzenia.

W przypadku tej dolegliwości stosuje się następujące metody leczenia:

• leczenie farmakologiczne - pacjentowi podawane są leki przeciwtarczycowe; ten typ leczenia stosowany jest u osób z łagodnymi objawami choroby, dzieci, młodzieży oraz ludzi starszych,
• leczenie operacyjne - jest wskazane, gdy występuje guzek o cechach złośliwości, występowanie orbitopatii,
• leczenie promieniotwórczym izotopem (zwykle jodem radioaktywnym I131)- osobie chorej podawana jest dawka promieniotwórczego jodu,
• leczenie uzupełniające - leczenie fizykoterapeutyczne w postaci zażywania codziennych letnich kąpieli (w temperaturze 28-33°C).

Choroba Gravesa-Basedowa a dieta

Dieta przy chorobie tarczycy Gravesa-Basedowa powinna być wysokokaloryczna, bogata w białko i uboga w tłuszcze. Dziennie zaleca się spożywanie 1,5 - 2 g białka na jeden kilogram masy ciała, tłuszcze zaś powinno się ograniczyć do 70 g we wszystkich posiłkach.

Wskazane jest wprowadzenie do jadłospisu produktów bogatych w antyoksydanty (witaminę C, E i beta-karoten), wapń oraz witaminę D. Kategorycznie zrezygnować należy ze spożywania kawy, mocnej czarnej herbaty, wszelkiego rodzaju napojów kofeinowych, alkoholu oraz nikotyny.

Powinno się spożywać nieduże posiłki w mniejszych odstępach czasu - 5-7 dań dziennie. Zalecane jest duszenie potraw lub przyrządzanie ich na parze. Należy unikać smażonych produktów.