Istotą anemii jest bardzo mała ilość czerwonych krwinek w organizmie. Skutkuje to niedotlenieniem narządów, ponieważ ciałka krwi nie są zdolne do rozprowadzenia tlenu po całym ciele dziecka. Tym samym jest ono osłabione i ospałe. Apatia i męczliwość to nie jedyny objaw anemii u dziecka. Z powodu zmęczenia jest ono rozdrażnione i płaczliwe. Jak pomóc dziecku z niedokrwistością?

Anemia u dzieci – co to za choroba i dlaczego powstaje?

Anemia jest chorobą układu krwiotwórczego. Cechą charakterystyczną tej choroby jest deficyt czerwonych krwinek, które są odpowiedzialne za rozprowadzanie tlenu po całym organizmie. Niedokrwistość, bo tak również nazywa się to schorzenie, prowadzi do niedotlenienia organów, co stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta.

Anemię dziecięcą uważa się za jedną z najczęściej diagnozowanych chorób związanych z układem krwiotwórczym. Jej główną przyczyną jest niedobór żelaza w diecie, lecz nie jest to jedyny czynnik sprawczy tej choroby. Do jej powstania predysponują także geny oraz wadliwy system immunologiczny, którego działanie sprawia, że krwinki są niszczone przez własny organizm. Jeszcze innym czynnikiem sprzyjającym anemii są urazy mechaniczne, które wiążą się z dużą utratą krwi.

W przypadku anemii u dziecka objawy nie są widoczne od razu. Pojawiają się dopiero wtedy, kiedy utrata czerwonych krwinek jest znaczna, a organizm malucha mocno osłabiony. Wyjątek stanowi anemia u noworodków, którą uważa się za fizjologiczną, ponieważ jest spowodowana niedotlenieniem dziecka w macicy matki.

Anemia u dziecka – objawy początkowe i późniejsze

Początkowe objawy anemii u dziecka nie są dostrzegalne gołym okiem. Dziecko może być nieco apatyczne i ospałe, choć nikt nie wiąże tych symptomów z chorobą. Dopiero później pojawia się widoczna bladość powłok skórnych, co jest zauważalne zwłaszcza w barwie ust i paznokci. Jednym z symptomów jest również męczliwość, która zdarza się po nawet najmniejszym wysiłku. Dziecko nie ma ochoty na zabawę, jest marudne i rozdrażnione niemożnością wykonania ulubionych czynności. Bywa też podatne na infekcje, ponieważ anemia doprowadza do spadku jego odporności. W niektórych przypadkach zauważalne jest również zmniejszenie apetytu lub jego całkowita utrata. Niechęć do jedzenia skutkuje utratą wagi w krótkim czasie.

Objawy anemii u dzieci a badania diagnostyczne

Same objawy anemii u dziecka są niewystarczające dla lekarza, aby mógł on zdiagnozować chorobę i wdrożyć leczenie. Dziecko musi przejść badania diagnostyczne, które pomogą odnaleźć przyczynę zaburzeń i dobór odpowiedniej metody terapeutycznej.

U małego pacjenta z podejrzeniem anemii wykonuje się:

• morfologię krwi obwodowej z rozmazem, w tym oznaczenie poziomu hematokrytu oraz hemoglobiny;

• elektroforezę hemoglobiny – badanie pozwala wykryć nieprawidłowe cząsteczki hemoglobiny, która pojawia się, gdy dziecko cierpi na anemię dziedziczną;

• oznaczenie poziomu młodych czerwonych ciałek krwi, które nazywa się retikulocytami. Jeśli są one produkowane na normalnym poziomie, szuka się innej przyczyny powstania anemii;

• oznaczenia poziomu żelaza i ferrytyny we krwi.

Metodą na znalezienie przyczyny anemii jest również biopsja aspiracyjna szpiku kostnego. Badanie przeprowadza się, gdy u dziecka istnieje podejrzenie anemii aplastycznej, czyli związanej z nieprawidłową produkcją krwinek w szpiku. Jest ono wykonywane także u osób, które mogą mieć białaczkę lub inne nowotwory układu krwiotwórczego.

Leczenie anemii u dzieci

Leczenie niedokrwistości u dzieci jest przyczynowe. Jeśli anemia pojawiła się z powodu niedoborów żelaza, przepisuje się leki zawierające ten pierwiastek. Mogą mieć one postać tabletek doustnych, kropli dla małych dzieci bądź tabletek do żucia. W sprzedaży jest także syrop zawierający żelazo. Ważnym elementem leczenia jest zmiana nawyków żywieniowych dziecka. Jeśli spożywa ono normalne jedzenie, w codziennym jadłospisie nie powinno zabraknąć czerwonego mięsa, warzyw zielonych i żółtych oraz pomidorów. Posiłki warto wzbogacać żółtkami jaj.

Inne metody leczenia dziecięcej anemii zależą od jej typu. Niekiedy konieczne jest usunięcie śledziony czy terapia farmakologiczna. Jeśli zaproponowane leczenie jest niewystarczające do zażegnania choroby, ze strony lekarzy może zapaść decyzja o konieczności przetoczenia czerwonych krwinek, ponieważ zbyt ciężka anemia stanowi dla dziecka zagrożenie życia.

Zobacz wideo: Kto najczęściej choruje na anemię?

Bibliografia:

I. Hus, A. Dmoszyńska, T. Robak, Podstawy hematologii, wyd. 4, Wydawnictwo Czelej Sp. z o.o., Warszawa 2019.