Oczy dziecka są bardzo wrażliwe, dlatego nawet niewielkie podrażnienie może spowodować zaczerwienienie, przekrwienie spojówek lub obrzęk powiek. Objawów tych nigdy nie należy lekceważyć i zawsze warto skonsultować się z pediatrą lub okulistą dziecięcym. Może się okazać, że opuchnięte powieki u niemowlaka lub starszego dziecka są spowodowane reakcją alergiczną lub infekcją (bakteryjną, wirusową, grzybiczą). Stan ten zawsze wymaga odpowiedniego leczenia i pielęgnacji.

Przyczyny spuchniętego oka u dziecka

Spuchnięte oko u dziecka jest dosyć częstą przypadłością. Niekiedy wystarczy tylko niewielkie podrażnienie, zadrapanie lub przetarcie powiek. Dla najmłodszych szkodliwe są także te czynniki, które nie wywołują żadnych dolegliwości u nastolatków lub osób dorosłych. Najczęstsze przyczyny spuchniętego oka u dziecka to:

• uraz mechaniczny;

• ciało obce pod powieką;

• zanieczyszczenie;

• zatarcie oka brudnymi rękami;

• alergia;

• zapalenie spojówek;

• jęczmień;

• gradówka;

• mononukleoza zakaźna.

Spuchnięte oczy u niemowlaka kilka dni po porodzie to normalne zjawisko. Często poza opuchlizną pojawia się zaczerwienienie, a nawet wydzielina w kącikach oczu. Objawy te są związane z przechodzeniem przez kanał rodny. U niektórych noworodków może pojawić się także podrażnienie oczu związane z zabiegiem Credego – czyli kropieniem oczu roztworem azotanu srebra. Ustępuje ono w ciągu 2–3 dni.

Bardzo często można zaobserwować także spuchnięte oczy dziecka przy przeziębieniu. Zjawisko to jest związane z obfitym katarem oraz obecnością wirusów, które w łatwy sposób przedostają się z błony śluzowej jamy nosowej do oczu i powodują stan zapalny.

Spuchnięte oko u dziecka a alergia

Bardzo często opuchnięte powieki u niemowlaka lub starszego dziecka są objawem alergii. Uczulać może wszystko. Najczęściej są to alergeny zawarte w pożywieniu, kosmetykach do pielęgnacji, pyłki roślin, kurz, roztocza i sierść zwierząt. Po kontakcie z nimi dochodzi do wytwarzania mediatorów zapalnych, czego skutkiem są charakterystyczne objawy: spuchnięta górna i dolna powieka, zaczerwienienie, świąd, pieczenie i łzawienie z oczu. Poza tym może wystąpić katar lub pokrzywka na ciele.

Spuchnięte oko u dziecka – zapalenie spojówek

Spuchnięte oko u dziecka jest także objawem zapalenia spojówek. Jest to częsta dolegliwość, która pojawia się w wyniku zakażenia bakteryjnego (paciorkowce, gronkowce), wirusowego (adenowirusy) lub grzybiczego. Zdarza się także, że przyczyną choroby są czynniki nieinfekcyjne, np. drażnienie mechaniczne, wiatr, zanieczyszczenia, dym. Poza opuchniętymi powiekami na zapalenie spojówek wskazuje:

• śluzowo-ropna lub ropna wydzielina w kącikach oczu (czasami powieki są aż sklejone, zwłaszcza po przebudzeniu);

• uczucie ciała obcego w oku;

• pieczenie i swędzenie powiek;

• kłucie w oku;

• nadmierne łzawienie;

• światłowstręt;

• przekrwienie oczu.

Spuchnięte oko u dziecka – jęczmień

Jęczmień jest chorobą spowodowaną zakażeniem bakterią z rodzaju gronkowców. Charakterystycznym objawem jest ropień na górnej lub dolnej powiece (dokładnie na ich brzegach). Poza nim zawsze obecne są także: spuchnięta powieka u dziecka, zaczerwienienie, silny świąd, bolesność i stan zapalny. Często opuchlizna jest na tyle duża, że ogranicza pole widzenia. Nieleczony jęczmień może przeobrazić się w gradówkę – przewlekłe zapalenie gruczołu tarczkowego.

Jak leczyć spuchnięte oko u dziecka?

Leczenie spuchniętego oka u dziecka należy prowadzić pod okiem specjalisty – pediatry lub okulisty dziecięcego. Domowe sposoby, mimo że skutecznie łagodzą objawy, mogą być jedynie wsparciem terapii farmakologicznej. Opuchlizna powiek u niemowlaka lub starszego dziecka zawsze wymaga diagnostyki.

Postępowanie terapeutyczne w przypadku opuchniętych powiek u dziecka zależy od przyczyny. Lekarz może zlecić stosowanie kropli oraz maści z antybiotykiem lub środkiem przeciwwirusowym. W przypadku alergii konieczne może być przyjmowanie doustnych leków przeciwhistaminowych i przeciwzapalnych.

W przypadku spuchniętego oka u dziecka ważna jest także prawidłowa higiena. Powieki można przemywać wacikiem nasączonym solą fizjologiczną lub przegotowaną wodą. Należy wykonać jeden ruch od zewnętrznego do wewnętrznego kącika ust i wyrzucić wacik. Nie wolno przecierać oka kilka razy ani używać tego samego przyboru higienicznego do obu oczu. Do przemywania oka dobrze sprawdzi się także łagodny napar z czarnej herbaty, rumianku lub ziela świetlika.

Profilaktyka spuchniętych powiek u dziecka

Profilaktyka opuchniętych powiek u dziecka obejmuje:

• częste mycie rąk;

• unikanie drapania, pocierania i dotykania oczu;

• używanie hipoalergicznych kosmetyków do pielęgnacji;

• osobne artykuły higieniczne dla dziecka;

• unikanie czynników mogących podrażnić oczy.

Zobacz wideo: Budowa i funkcje oka

Bibliografia:

1. H. Małecka, Zapalenie spojówek, [w:] „Medycyna Rodzinna” 2007, nr 1, s. 17–21.

2. A. Leonardi i wsp., Alergie oczu: rozpoznawanie i diagnostyka chorób powierzchni oka wynikających z nadwrażliwości, Alergia, Astma, [w:] „Immunologia” 2014, 19(2), s. 58–70.