Nikotynizm – definicja. Objawy i skutki uzależnienia od nikotyny

Fot.: Maridav / stock.adobe.com

Nikotynizm to groźne uzależnienie, które należy leczyć. Prowadzi m.in. do nowotworu płuc i jamy ustnej, choroby niedokrwiennej serca, a także udaru mózgu. Osoby, które używają nikotyny aż trzykrotnie częściej umierają nagle. Według WHO jest to nałóg, które odpowiada za największą liczbę zgonów wśród uzależnionych.

Nikotyna zawarta w tytoniu to jedna z najsilniejszych i najszybciej uzależniających substancji psychoaktywnych (uzależnia nawet bardziej niż alkohol). Liście i korzenie tytoniu zawierają wiele substancji szkodliwych dla organizmu człowieka, m.in. nikotynę, amoniak, benzopiren, aceton, fenole, metan, kwas glikolowy, butan, tlenek węgla (czad), kadm i inne.

Co to jest nikotynizm? Definicja według klasyfikacji ICD-10

Nikotyna to substancja, która odpowiada za pobudzenie znajdujących się w mózgu receptorów nikotynowych, które w konsekwencji uwalniają dopaminę, nazywaną także „hormonem szczęścia”. Proces ten odbywa się bardzo szybko, dlatego też w krótkim czasie prowadzi do uzależnienia. Nikotynizm to fizyczne i psychiczne uzależnienie od nikotyny, które opisano w klasyfikacji chorób ICD-10. Zmienia ono funkcjonowanie ośrodkowego układu centralnego, jest nawracające i wymaga leczenia. Osoba uzależniona czuje nieodpartą potrzebę zapalenia papierosa – najczęściej w szczególnych momentach, np. gdy chce się odstresować. Nikotynizm wymaga udania się do specjalisty i leczenia, gdyż prowadzi do ciężkich chorób, a nawet śmierci. Śmiertelna dawka to ok. 60 mg nikotyny. Jej przyjęcie prowadzi do porażenia autonomicznego układu nerwowego, ośrodków rdzenia przedłużonego i nerwowych zakończeń ruchowych.

Zobacz film: Jak radzić sobie z detoksem nikotynowym? Źródło: 36,6.

Uzależnienie od nikotyny – objawy. Skutki nikotynizmu

Specjalista stwierdza uzależnienie, jeśli w ciągu roku występują minimum 3 z poniższych objawów nikotynizmu:

  • konieczność palenia papierosów (przyjmowania nikotyny),
  • brak kontroli nad nałogiem – nieumiejętność powstrzymania się od palenia, kontrolowania liczby spalonych papierosów itp.,
  • syndrom odstawienia – niepokój, rozdrażnienie po odstawieniu,
  • stale rosnąca liczba wypalanych papierosów,
  • zaniedbywanie innych przyjemności na rzecz palenia papierosów,
  • palenie papierosów mimo świadomości ich szkodliwości dla zdrowia.

Należy podkreślić, że skutki nikotynizmu są negatywne dla zdrowia. Przyjmowanie nikotyny prowadzi do zwiększenia ryzyka powstawania różnych chorób, a także przyspiesza rozwój wielu schorzeń. Zalicza się do nich m.in. nowotwory płuc, jamy ustnej, krtani, a także chorobę niedokrwienną serca, udar mózgu, gruźlicę, rozedmę płuc, chorobę Buergera i chorobę naczyń obwodowych. Osoby uzależnione od nikotyny są dwukrotnie bardziej narażone na choroby układu krążenia, a także trzykrotnie bardziej na nagły zgon.

Nikotynizm wpływa także negatywnie na organizm już podczas palenia papierosów. Po dostarczeniu do organizmu nawet małej dawki nikotyny wzrasta ciśnienie tętnicze krwi, zwiększa się częściowy skurcz naczyń, a także pojawia się tachykardia. Ponadto wzrasta częstość i głębokość oddechów, a także aktywność jelit.

Zobacz film: Jak pomóc bliskiej osobie rzucić palenie? Źródło: 36,6.

Nikotynizm – przyczyny

Nikotynizm to nałóg, na który mają wpływ czynniki, takie jak: wychowywanie wśród osób palących, palący znajomi, a także czynniki genetyczne. Dotyczy najczęściej osób, które są również uzależnione od innych substancji, np. alkoholu czy marihuany. Częściej występuje u osób cierpiących na choroby psychiczne. Palenie papierosów to nałóg, w który można popaść bardzo szybko, gdyż na początku nikotyna uwalnia dopaminę („hormon szczęścia”) i powoduje poprawę samopoczucia. Czynność ta staje się przyjemnością, której palacz nie jest w stanie sobie odmówić. Z czasem jednak brak możliwości zapalenia papierosa powoduje lęk i rozdrażnienie, dlatego też liczba przyjmowanej do organizmu nikotyny zwiększa się.

Nikotynizm – leczenie

Nałóg należy leczyć, dlatego też na początku warto udać się do specjalisty, który oceni stopień uzależnienia. Może do tego celu skorzystać z testu Frägerstroma, według którego osoba wypalająca powyżej 10 papierosów dziennie jest silnie uzależniona. W takich przypadkach, oprócz terapii psychologicznej i poradnictwa, zaleca się zastosowanie farmakoterapii. Można np. skorzystać z nikotynowej terapii zastępczej (NTZ), w której mniejsze dawki nikotyny dostępne są w postaci tabletek, pastylek, gum do żucia, inhalatorów, systemów transdermalnych bądź sprayu do nosa.

Zobacz film: Rzucanie palenia - jak pozbyć się nawyku? Źródło: 36,6.

Bibliografia:

1. Mariusz Jędrzejko, Człowiek wobec uzależnień (narkotyki i dopalacze).

2. Beata Szczęch, Agnieszka Dyzmann-Sroka, Anna Kubiak, Maciej Trojanowski, Julian Malicki, Analiza świadomości zdrowotnych skutków palenia tytoniwśród wybranych grup społecznych.

3. Marcin Delijewski, Ewa Buszman, Dorota Wrześniok, Oddziaływanie nikotyny z melaniną.

4. Mariusz Jędrzejko, Współczesne teorie uzależnień od substancji psychoaktywnych.

Data aktualizacji: 07.11.2019,
Opublikowano: 18.12.2017 r.

Komentarze (2)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany

F. Corletti 26.09.2021r.

Dodam jeszcze, że ta struktura nie tylko doskonale ,wspaniale pilnuje by nałóg trwał ale bardzo dobrze pilnuje by nie doszło do rozpoznania tego co robi. Nie tylko nikotynizm jest efektem działań tej struktury ale także alkoholizm i homoseksualizm. Homoseksualiści bardzo często dla podparcia stanowiska o naturalności homoseksualizmu przywołują zwierzęta a w nich żyrafy. Tymczasem jest takie małe zwierzątko , żółw, które swoim zachowaniem gdy przewróci się na plecy powinno być wzorem zachowania gdy w podobnej sytuacji znajdzie się człowiek. NIkotynizm, alkoholizm i homoseksualizm jest "wpadnięciem" w dołek powyżej wskazanej struktury. Życie pokazuje , że ciężko jest z tego "dołka" tej strukturze wyjść. Gdy żółw przewróci się na plecy to też jakby "wpada w dołek" i co robi?. Walczy o to by wrócić do normalnego położenia. cały czas WIE , że coś jest nie tak i zaciekle CHCE przywrócić normalność. A co robi człowiek? Człowiek poddaje się tej strukturze , rezygnuje, szuka drugiej istoty która też poddała się i bierze z niej przykład mimo , że żyrafa nie może wygrać a człowiek może nie przegrać. I o takie sprawy tu chodzi. Jak zwyczajny człowiek ma poradzić sobie z tą strukturą skoro psychologia która tą strukturę odkryła. przegrała walkę z nią . Nie tylko pojedyńczy zwykły człowiek przegrywa walkę z tą strukturą ale również psychologia. Szczególnie amerykańska.

F. Corletti. 26.09.2021r.

Oprócz uwalniania dopaminy dochodzi do czegoś jeszcze tak ważnego ,że ta dopamina to jest drobnostka. To nie przez dopaminę tworzy się nałóg, uzależnienie. Żeby dostać się do przyczyny palenia trzeba stoczyć walkę ze strukturą w której to się dzieje a walczyć z nią to tak jak walczyć z Mike Tysonem.... Informacje w sprawie przyczyn palenia które autorka artykułu przedstawiła to jest tylko nokaut w walce z tą strukturą.

Zobacz wszystkie 2 komentarzy
Co to jest stres oksydacyjny? Objawy, przyczyny, leczenie i diagnostyka

Stres oksydacyjny powstaje na skutek zaburzonej równowagi pomiędzy występowaniem wolnych rodników oraz przeciwutleniaczy. Przyczyny tego są związane z paleniem papierosów, zanieczyszczeniem środowiska, jedzeniem smażonych i wędzonych potraw oraz przewlekłym stresem. Stres oksydacyjny powoduje takie choroby, jak cukrzyca, nowotwory, miażdżyca czy reumatoidalne zapalenie stawów.

Czytaj więcej
Zatrucie alkoholowe – objawy i leczenie. Zatrucie alkoholem etylowym i metylowym

Zatrucie alkoholowe zaczyna się po przekroczeniu stężenia 0,3‰ alkoholu we krwi. Jego skutki mogą być bardzo poważne – w skrajnych przypadkach może skończyć się śmiercią. Osobie z objawami zatrucia alkoholowego trzeba udzielić pierwszej pomocy i bezzwłocznie skontaktować ją z lekarzem.

Czytaj więcej
Czym jest zespół odstawienny? Objawy, przyczyny, leczenie i czas trwania

Zespół odstawienny to określenie na zaburzenia natury psychicznej i somatycznej, które pojawiają się po zaprzestaniu przyjmowania określonej substancji, najczęściej alkoholu, narkotyków lub niektórych leków. Ryzyko pojawienia się zespołu odstawiennego jest tym większe, im dłużej trwało przyjmowanie danej substancji.

Czytaj więcej
Elektrolity, witaminy i inne domowe sposoby, by pozbyć się kaca

Sposoby na kaca nie powodują jego natychmiastowego ustąpienia, ale pozwalają złagodzić nieprzyjemne objawy. By pozbyć się kaca, można sięgnąć po suplementy lub wartościowe jedzenie. Nie wszystkie popularne sposoby są skuteczne – na pewno nie sprawdza się metoda „klin klinem”.

Czytaj więcej
Czy to już alkoholizm? Dlaczego popadamy w uzależnienie?

Ustalenie dokładnych przyczyn alkoholizmu bywa trudne. Niestety, większość uzależnionych nie widzi u siebie problemu i nie podejmuje leczenia. Jakie są przyczyny popadania w alkoholizm?

Czytaj więcej
Światowy Dzień Rzucania Palenia. Jak zaspokoić głód nikotynowy?

Najgorsze dla osób rzucających palenie są pierwsze dwa tygodnie. Wtedy organizm dopomina się o nikotynę i palacze muszą walczyć nie tylko z nawykiem palenia, ale i z głodem nikotynowym! Światowy Dzień Rzucania palenia to dobry moment, by przypomnieć, jak pokonać chęć sięgnięcia po kolejnego papierosa.

Czytaj więcej
Koronawirus. Pandemia coraz bardziej zagraża naszemu zdrowiu psychicznemu

Naukowcy i eksperci alarmują  o rosnącym zagrożeniu dla ogólnoświatowego zdrowia psychicznego w związku z pandemią COVID-19. - Od kilku miesięcy egzystujemy w emocjonalnej burzy, która ma zupełnie inny przebieg i charakter od wcześniejszych naszych doświadczeń - przyznaje Izabela Kielczyk, psychoterapeutka.

Czytaj więcej
Jedno piwo dziennie jest lepsze dla serca niż abstynencja? 

Zbyt częste sięganie po alkohol to prosta droga do chorób serca i nowotworów. Czy to oznacza, że trzeba zrezygnować, np. z lamki wina do obiadu czy piwa od czasu do czasu? Niekoniecznie. Badania opublikowane przez Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (American Heart Association) pokazują, że niewielka ilość alkoholu może mieć korzystny wpływ na pracę serca. 

Czytaj więcej
Para z e-papierosów jest tak samo groźna, jak dym ze zwykłych papierosów

E-papierosy miały być zdrowszą alternatywą dla zwykłych papierosów. Niestety kolejne badania pokazują, że szkodliwe jest nie tylko ich palenie, ale także wdychanie wydobywającej się z papierosów pary. Badacze dowodzą też, że palenie e-papierosów zwiększa ryzyko zachorowania na COVID-19.

Czytaj więcej
Bulimia – objawy i przyczyny powstania choroby. Jak się leczy to zaburzenie odżywiania?

Bulimia to jedno z zaburzeń odżywiania będące przeciwieństwem jadłowstrętu. Z chorobą zmagają się zwykle dziewczynki, które chciałyby zgubić zbędne kilogramy, a nie mogą sobie poradzić innymi sposobami. Choroba ujawnia się także w różnych sytuacjach stresowych. W bulimii objawy nie są widoczne gołym okiem. Zaburzenie można wyleczyć, ale powrót do zdrowia trwa czasem latami.

Czytaj więcej