Zaburzenia snu określa się według skali senności Epworth – nadmierna stwierdzana jest, gdy przekracza 10 punktów. Jeśli jest wyższa niż 15 punktów, stwierdza się wtedy stan patologiczny. Nadmierna senność jest rzadko występującym zaburzeniem snu. Według najnowszych badań jej częstość występowania określa się na 0,3 do 13,3%. Mimo iż jest rzadsza niż np. bezsenność, to również wzbudza zainteresowanie, ponieważ prowadzi do obniżenia wydajności pracy i wypadków komunikacyjnych.
Nadmierna senność (hipersomnia) – objawy
Objawy towarzyszące nadmiernej senności to: brak energii, zmęczenie, problemy z pamięcią i koncentracją, rozdrażnienie, spowolnienie po jedzeniu, uczucie niepokoju, omamy przysenne, obniżenie wydajności w pracy oraz brak chęci do uczestnictwa w życiu rodzinnym i towarzyskim.
Dlaczego chce się spać? Nadmierna senność – przyczyny
Przyczyn nadmiernej senności jest wiele. Należy najpierw wykluczyć przyczyny oczywiste, czyli brak odpowiedniej ilości snu i wynikające z tego przemęczenie organizmu. Przyczyniać się mogą do tego zaburzenia snu i czuwania. Zdarza się także, że nadmierna senność jest wynikiem zespołu przewlekłego zmęczenia, który często towarzyszy pracoholikom. Obok przewlekłego niewyspania pojawiają się objawy towarzyszące, takie jak: bóle mięśniowe, zaburzenia pamięci i koncentracji, złe samopoczucie, bóle głowy, stawów i gardła. W takich przypadkach wystarczy spać minimum 8 godzin przez co najmniej miesiąc, aby nadmierna senność minęła.
Inną przyczyną hipersomnii jest zażywanie leków nasennych w przebiegu bezsenności. Tego typu farmaceutyki, jak również leki uspokajające mogą powodować senność w ciągu dnia. Warto pamiętać, aby po wykryciu takich objawów udać się do specjalisty i poinformować go o tym – terapia lecznicza może zostać zmieniona i dopasowana tak, by nadmierna senność nie występowała.
Kolejną przyczyną hipersomnii jest depresja. Do jej objawów towarzyszących zalicza się: spadek energii, bezsilność, ogólną złą kondycję i samopoczucie, smutek i cierpienie psychiczne. Ponadto, do przyczyn nadmiernej senności zalicza się także zespół obturacyjny bezdechu sennego, który charakteryzuje się głośnym i nieregularnym chrapaniem. Oprócz tego występuje także wzmożona potliwość, kołatanie serca, uczucie gorąca oraz częste zmęczenie. Hipersomnia jest także skutkiem zaburzeń hormonalnych i metabolicznych. Występuje u osób chorujących m.in. na cukrzycę, choroby wątroby, hiperamonemię, otyłość, choroby tarczycy i choroby skóry. Dodatkowo może być ona skutkiem: udaru bądź zapalenia mózgu, zespołu Kleinego-Levina, infekcji, zespołu niespokojnych nóg i urazów głowy.
Nadmierna senność – diagnostyka. Jakie badania wykonać?
Aby rozpoznać nadmierną senność (hipersomnię), należy udać się do specjalisty, który przeprowadzi wywiad lekarski i wykona badanie fizykalne. Będzie starał się wykluczyć zaburzenia psychiczne, depresję i choroby neurologiczne. Może również zmierzyć ciśnienie tętnicze krwi, a także zlecić badanie elektrokardiograficzne (EKG) i inne badania diagnostyczne, np. morfologię (wyklucza niedokrwistość), stężenie glukozy na czczo (wyklucza cukrzycę), stężenie hormonu TSH (wyklucza choroby tarczycy), próby wątrobowe (wyklucza choroby wątroby), stężenie kreatyniny (wyklucza choroby nerek) oraz OB. (wyklucza inne stany zapalne). Jeśli po wykonaniu szeregu badań diagnostycznych nie zostanie ustalona przyczyna nadmiernej senności, specjalista może skierować osobę chorą do ośrodka medycyny snu.
Jak leczyć nadmierną senność?
Leczenie nadmiernej senności (hipersomnii) polega przede wszystkim na zoptymalizowaniu czasu i higieny snu. Należy spać min. 8 godzin. Drzemki w ciągu dnia powinny zajmować łącznie maksymalnie 45 minut. Warto pamiętać, aby przed snem wywietrzyć sypialnię, nie spożywać na noc tłustych potraw utrudniających trawienie, a także kojarzyć łóżko tylko ze snem, np. nie należy w nim pracować. Ponadto powinno się wdrożyć łagodne substancje stymulujące (kofeinę) lub, jeśli te są nieskuteczne, to także mocniejsze (modafinil, metylofenidat lub selegilina). W leczeniu nadmiernej senności można zastosować leki przeciwdepresyjne.
Bibliografia:
http://old.ipin.edu.pl/fpn/archiwum/1998/01/FwPiN_1-1998-02.pdf
http://www.phmd.pl/api/files/view/28975.pdf
http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_3_2017/483Szaulinska_PsychiatrPol2017v51i3.pdf
http://www.nowinylekarskie.ump.edu.pl/uploads/2011/2/98_2_80_2011.pdf