Gdzie kończy się kłótnia a zaczyna rzemoc domowa?
Przymusowa izolacja spowodowana rozprzestrzenianiem się koronawirusa SARS-CoV-2 wystawia na próbę nasze relację z najbliższymi . Częściej dochodzi do kłótni i wytykania sobie błędów. To reakcja na sytuację, w której się znaleźliśmy.
Dlaczego w czasie pandemii wychodzi z nas to, co najgorsze?
Izolacja, strach przed potencjalnym zakażeniem, brak poczucia kontroli, pogorszenie sytuacji materialnej czy stłoczenie wszystkich domowników na jednej powierzchni przez 24 h na dobę wywołuje burzę emocji, którą trudno jest rozładować w sytuacji kwarantanny, gdzie zostaliśmy odcięci od większości praw i swobód obywatelskich. Przemoc karmi się milczeniem i najmocniej rozkwita w czterech ścianach - mówi w rozmowie z serwisem Zdrowie TVN Agata Czaja-Michaud psycholog, specjalista przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Zobacz także: Koronawirus przyczynił się do wzrostu przypadków przemocy domowej - ekspert zdradza, gdzie dziś można szukać pomocy
Gdzie jest granica, która oddziela zwykłą kłótnię od przemocy w rodzinie? Jak sprawdzić, czy jest się ofiarą przemocy?
Przemoc fizyczna. Naruszanie nietykalności fizycznej
Z przemocą fizyczną mamy do czynienia nie tylko wtedy, gdy dochodzi do uszkodzenie ciała. To także: popychanie, szarpanie, ciągnięcie, szturchanie, dawanie klapsów, ciągnięcie za uszy, włosy, szczypanie, uderzenie w twarz.
Przemoc psychiczna. Jak udowodnić naruszeni godności osobistej?
Przemoc psychiczna jest najczęstszą formą przemocy domowej. Jest też najtrudniejsza do udowodnienia. Zawiera przymus i groźby. Często to obrażanie, wyzywanie, osądzanie i ocenianie, krytykowanie, wyśmiewanie i lekceważenie. Ofiara przemocy psychicznej może być zastraszana i szantażowanie. Sprawca grozi, krzyczy i nie liczy się z uczuciami. Często pojawiają się oskarżenia, obwinianie i oczernianie. Przejawem przemocy psychicznej jest również czytanie osobistej korespondencji, ujawnianie tajemnic i sekretów.
Przemoc seksualna. Na czym polega?
Przemoc seksualna to zmuszanie do aktywności seksualnej wbrew woli. To również aktywność seksualna z osobą, która nie jest w pełni świadoma lub gdy obawia się odmówić.
Przymus może polegać na bezpośrednim użyciu siły lub na szantażowaniu. Do przemocy seksualnej zalicza się m.in. gwałt, wymuszanie pożycia, obmacywanie, zmuszanie do niechcianych praktyk seksualnych, ocenianie sprawności seksualnej czy wyglądu.
Przemoc ekonomiczna. To także brak pomocy w chorobie!
Przemoc ekonomiczna to nie tylko pozbawianie środków do życia. To także niszczenie czyjejś własności lub niezaspokajanie niezbędnych dla przeżycia potrzeb. Warto zwrócić też uwagę na przeglądanie dokumentów, korespondencji, zaciąganie pożyczek "na wspólne konto", sprzedawanie osobistych lub wspólnych rzeczy bez uzgodnienia, zmuszanie do spłacania długów. Formą przemocy ekonomicznej jest też nie dawanie środków na utrzymanie, pozbawianie jedzenia, ubrania, schronienia, brak pomocy w chorobie, nie udzielenie pomocy.
Przemoc domowa. Gdzie szukać pomocy?
W najtrudniejszej sytuacji znalazły się osoby, które z problemem przemocy w rodzinie borykają się na co dzień. Z powodu izolacji wywołanej rozprzestrzenianiem się koronawirusa SARS-CoV-2, ofiary są zamknięte ze swoimi oprawcami pod jednym dachem. Jak w sposób bezpieczny poprosić o pomoc, gdy za ścianą jest sprawca przemocy domowej?
Telefon zaufania
Mimo że ofiara przemocy domowej nie może po prostu uciec od oprawcy, to nie jest pozostawiona sama sobie. Dalej działają telefony zaufania, a pracujący tam specjaliści udzielają tak potrzebnego teraz wsparcia i podpowiadają, jak sobie poradzić w tej wyjątkowo trudnej sytuacji. Osoby, które mają taką możliwość mogą dzwonić na Niebieską Linię -800 12 00 02 lub 22 668 70 00 - która działa całą dobę.
Zobacz film i dowiedz się więcej jak wygląda codzienność ofiar przemocy
Kosmetyki dla ofiar przemocy: rumianki i bratki
Niestety nie każda ofiara przemocy domowej ma możliwość wykonać taki telefon. We Francji - specjalnie z myślą o osobach, które są w przemocowych związkach - działa specjalne tajne hasło. Każda osoba, która potrzebuje pomocy wystarczy, że pójdzie do apteki i powie farmaceucie, że potrzebuje maseczki nr 19. Dzięki temu pracownik apteki wie, że dana osoba potrzebuje pomocy i wzywa odpowiednie służby.
Podobna inicjatywa działa też w Polsce. Krysia Paszko to licealistka, która stworzyła onlinowy sklep z kosmetykami - Rumianki i bratki. Nie zamówimy tu jednak naturalnych kosmetyków . Za to każde zamówienie- złożone za pośrednictwem strony www lub profilu na Facebooku - jest równoznaczne z prośbą o pomoc. Podanie adresu jest prośbą o wezwanie policji. Inicjatywę dziewczyny wspiera także Centrum Praw Kobiet, które od 25 lat zapewnia szybką i profesjonalną pomoc ofiarom przemocy domowej.
Przemoc domowa - o tym trzeba mówić!
Sprawcy przemocy właśnie teraz czują się najbardziej bezkarni, ponieważ wiedzą, że policja ma aktualnie dużo innej pracy, a ofiara jest odizolowana od pomocy z zewnątrz - nie poskarży się koleżankom z pracy, bo ich nie widuje - mówi w rozmowie z serwisem Zdrowie TVN Agata Czaja-Michaud psycholog, specjalista przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Dlatego tak ważne jest, aby mówić o przemocy domowej. Osoba, która potrzebuje pomocy, może poprosić o wsparcie zaufanego sąsiada, aby zwrócił uwagę na to, co dzieje się za ścianą i wezwał policję, jeśli usłyszy krzyki lub awanturę.
Osoba, która doświadcza przemocy domowej - nawet w obecnej sytuacji - powinna być gotowa do ucieczki. Powinna mieć przygotowaną torbę, którą w każdej chwili będzie można zabrać. Powinny się w niej znaleźć najważniejsze dokumenty (dowód osobisty, paszport), leki, ubrania, a także - w czasie epidemii - maseczki ochronne, rękawiczki, małe opakowanie płynu do dezynfekcji.