Morfologia krwi jest jednym z najczęściej wykonywanych badań laboratoryjnych. Umożliwia ona rozpoznanie stanów infekcyjnych i wielu groźnych chorób. Osoby, który podejrzewają u siebie zaburzenia krzepnięcia krwi, także powinny się zbadać.

Co to jest morfologia i MPV?

Morfologia to podstawowe, diagnostyczne badanie krwi, które polega na ilościowej i jakościowej ocenie składników krwi. W trakcie tego badania określa się parametry:

• czerwonych krwinek (w tym retikulocytów, czyli ich niedojrzałych form),
  
• hemoglobiny,
  
• białych krwinek (leukocytów), w tym: granulocytów, limfocytów, monocytów i komórek NK,
  
• płytek krwi i MPV.
  

MPV określa średnią objętość płytek krwi (trombocytów) w osoczu. Są to podłużne, nieposiadające jądra komórki, które są odpowiedzialne za procesy krzepnięcia krwi. Wskaźnik ten informuje o wielkości większości trombocytów znajdujących się w osoczu. Jeżeli odbiega od normy, może to świadczyć o różnych chorobach.

Kto powinien wykonać badanie MPV?

Morfologia krwi jest jednym z najczęstszym badań, które zleca się, aby wykluczyć różne dolegliwości lub poznać ich przyczyny. Wskaźnik MPV (oraz inne badania dotyczące płytek krwi) powinien być wykonany u osób, które:

• doświadczają częstych krwotoków z nosa,
  
• mają przedłużające się krwawienia miesięczne,
  
• mają problemy z zatamowaniem drobnych przecięć skóry,
  
• mają tendencję do tworzenia się siniaków i krwiaków,
  
• mają wybroczyny na skórze lub błonach śluzowych – małe czerwone, brązowe lub fioletowe plamki nieprzekraczające 3 mm, spowodowane wynaczynieniem krwi z naczyń kapilarnych,
  
• zauważyły krew w stolcu,
  
• znajdują się przed zabiegiem chirurgicznym,
  
• przewlekle chorują na wątrobę lub nerki,
  
• cierpią na choroby układu krwionośnego (zakrzepica, miażdżyca, arytmia),
  
• stosowały przez wiele lat antykoncepcję hormonalną,
  
• przyjmują leki przeciwkrzepliwe.
  

Jak przygotować się do morfologii i badania MPV?

Badanie parametru MPV wykonuje się razem z morfologią. Należy pamiętać, że większość badań laboratoryjnych wykonuje się na czczo. Laborant pobiera krew żylną, a wyniki są dostępne najczęściej już tego samego dnia.

Morfologia – normy MPV u dorosłego i dziecka

Prawidłowa wartość MPV dla dorosłych i dzieci powyżej pierwszego roku życia wynosi 9–12,6 μm3. Normy dla noworodków wynoszą 7–12 μm3.

Zbyt niskie MPV

Zbyt niski wskaźnik MPV oznacza, że trombocyty znajdujące się w krwioobiegu są mniejsze niż typowe płytki krwi. Może to wynikać z ich mało efektywnej produkcji w szpiku kostnym. Do takiej sytuacji dochodzi w wyniku:

• anemii aplastycznej,
  
• mielosupresji (zahamowania czynności szpiku kostnego – na przykład po przebyciu chemioterapii),
  
• chorób związanych z zanikiem szpiku kostnego.
  

Obniżone MPV może świadczyć również o:

• niedoborach witamin z grupy B (w szczególności kwasu foliowego),
  
• przyjmowaniu niektórych leków (na przykład antybiotyków),
  
• białaczce.
  

Zbyt wysokie MPV

Podwyższone MPV oznacza natomiast, że ze szpiku kostnego uwalniane są większe niż typowo płytki krwi. Dzieje się tak między innymi w wyniku:

• niedoborów witaminy B12 i kwasu foliowego,
  
• nadczynności tarczycy,
  
• masywnych krwotoków,
  
• białaczki,
  
• ostrych stanów zapalnych,
  
• przewlekłego zapalenia trzustki,
  
• małopłytkowości.
  

Morfologia – jakie inne wskaźniki należy analizować, gdy MPV jest poza normą?

Parametr MPV jest użyteczny w diagnostyce różnych schorzeń dotyczących układu płytkowego, który jest odpowiedzialny za procesy krzepnięcia krwi. Istotne jest jednak, żeby pamiętać, że nie jest jedyną miarą tych procesów. Należy analizować go razem z innymi wskaźnikami związanymi z płytkami krwi, a więc:

• PDW – wskaźnik anizocytozy płytek krwi; informuje o tym, jaki procent trombocytów odbiega od reszty pod kątem objętości;
  
• PLT – liczba płytek krwi w surowicy;
  
• P-LCR – odsetek dużych płytek.
  

W większości przypadków, jeżeli nieprawidłowości w obrazie krwi dotyczą tylko wskaźnika MPV, a nie innych parametrów, nie ma powodu do obaw. Wszystkie odchylenia w morfologii należy jednak skonsultować z lekarzem.