Mokry kaszel u dziecka jest stosunkowo częstą przypadłością wśród niemowląt oraz starszych dzieci. Istnieje wiele przyczyn uporczywego i męczącego mokrego kaszlu, dlatego należy zwracać szczególną uwagę na czynniki, które mogły go wywołać.
Mokry kaszel – przyczyny
Jak informują lekarze, mokry kaszel u dzieci pojawia się zazwyczaj po wcześniej występującym w trakcie infekcji kaszlu suchym. Stąd wynika konieczność regularnej obserwacji stanu zdrowia dziecka. Mokremu kaszlowi towarzyszy zazwyczaj odkrztuszanie wydzieliny (flegmy), która zalega w drogach oddechowych. Kaszel jest naturalnym odruchem obronnym organizmu, który powstaje niezależnie od woli. Spowodowany jest podrażnieniem struktur anatomicznych w oskrzelach, opłucnej, tchawicy oraz krtani, zwanych receptorami kaszlowymi. Mokry kaszel jest naturalnym elementem systemu obronnego, który pozwala usunąć ciało obce, nagromadzoną wydzielinę lub alergeny z błon śluzowych w górnych drogach oddechowych. Należy pamiętać, że przedłużający się i intensywny kaszel może być męczący zwłaszcza dla małych dzieci.
Przyczyn mokrego kaszlu u dzieci jest wiele. W zależności od pory roku, w której występuje, może oznaczać sezonową infekcję wirusową, zwłaszcza wraz z występującą białą lub szarobiałą wydzieliną z górnych dróg oddechowych. Przyczyną mokrego kaszlu z żółtą lub zieloną (ropną) wydzieliną mogą być zakażenia bakteryjne, które muszą być leczone antybiotykami. W takich sytuacjach dodatkowymi objawami powinny być m.in. ropny wyciek z nosa (głównie jednostronny), ropna wydzielina w przewodach nosowych, wysoka gorączka, podwyższony odczyn Biernackiego (OB), podwyższone białko C-reaktywne (CRP).
Kaszlu u dziecka nigdy nie należy lekceważyć, ponieważ dzieci mają słabo wykształcony układ odpornościowy, mokry kaszel o niskiej intensywności może oznaczać nawet zapalenie krtani (kaszel szczekający), tchawicy, oskrzeli lub płuc, przewlekłą chorobę płuc czy gruźlicę. Mokry kaszel może być wywołany przeziębieniem i spływającą po tylnej ścianie gardła wydzieliną z nosa. W rzadkich sytuacjach za mokry kaszel u dziecka odpowiedzialne jest cofanie się kwasu żołądkowego do przełyku. Tego typu dolegliwości są częstszą przypadłością u dorosłych niż u dzieci, ale w obliczu potencjalnych alergii lub nietolerancji pokarmowych mogą występować u dzieci. Mokry kaszel u dziecka może świadczyć o refluksie żołądkowo-przełykowym. W takich nieczęstych sytuacjach kaszel jest zauważalny zwłaszcza po zjedzeniu pokarmu oraz w nocy, kiedy wybudza dziecko ze snu.
Objawy mokrego kaszlu u dziecka
Mokry kaszel najczęściej występuje wraz z gorączką lub jest symptomem poprzedzającym podwyższoną temperaturę ciała. Mokry kaszel jest szczególnie niebezpieczny dla niemowląt, ponieważ po kilku dniach regularnego odkasływania dziecko może być bardzo zmęczone, niespokojne. Jeśli mokry kaszel trwa dłużej niż 2–3 dni, konieczna jest interwencja lekarska. Zdarza się, że pierwotna przyczyna tej niepożądanej dolegliwości bywa zupełnie niegroźna, ale przy osłabionym układzie immunologicznym może dojść do infekcji o wiele groźniejszymi drobnoustrojami.
Mokry kaszel u dziecka bardzo często daje o sobie znać w nocy. Kaszlowi mogą towarzyszyć trudności w oddychaniu, łzawienie oczu, bóle głowy, bóle gardła i wspomniana wysoka temperatura. Ból gardła może być bardzo ostry, co znacznie wpływa na pogorszenie samopoczucia i obniżenie nastroju.
Jeśli dziecko ma skłonność do nawracających, ciężkich infekcji oskrzeli oraz płuc, a trwający mokry kaszel występuje wraz z wymiotami, może to świadczyć o mukowiscydozie. Z kolei mokry kaszel wraz z drobinkami krwi może oznaczać gruźlicę. Podobnie jak mukowiscydoza, gruźlica u dzieci jest obecnie rzadkim stanem chorobowym. Jest szczególnie niebezpieczna, ponieważ często jedynym objawem poza kaszlem jest obniżenie samopoczucie i ogólne osłabienie. Może się zdarzyć, że za jednorazowym epizodem mokrego kaszlu stoi podrażnienie gardła w wyniku spożycia danego pokarmu, co nie stanowi powodów do obaw, jeśli dziecko może normalnie oddychać.
Jak radzić sobie z mokrym kaszlem u dziecka?
Ostry i męczący mokry kaszel u dziecka, który trwa więcej niż 2–3 doby, należy jak najszybciej zbadać. Niewskazane, zwłaszcza u niemowląt, jest leczenie długotrwałego mokrego kaszlu na własną rękę. W przypadku dolegliwości spowodowanej chorobą należy zawsze podjąć leczenie. Niewykluczone, że mokry kaszel może być wywołany infekcją bakteryjną, która powinna być leczona antybiotykami. W innych sytuacjach stosunkowo lekki mokry kaszel u dziecka bez gorączki (trwający krótki czas) może być leczony domowymi sposobami.
Co na mokry kaszel?
Należy pamiętać, że nie zawsze dobrym rozwiązaniem jest podawanie, szczególnie małym dzieciom, syropów ułatwiających odkrztuszanie, ze względu na obecność alkoholu w niektórych preparatach. W leczeniu mokrego kaszlu u dziecka domowymi sposobami warto pamiętać o regularnym nawadnianiu dziecka, dzięki czemu odkrztuszanie zalegającej wydzieliny będzie przebiegać sprawniej oraz mniej boleśnie. Zaleca się podawanie przede wszystkim ciepłej wody, mleka lub wody z miodem. Przed snem można spróbować herbaty z melisą, która zniweluje uporczywe dolegliwości. Pomocne mogą okazać się również inhalacje.