Do opracowania swojej metody Buteyko wykorzystał wiedzę o tym, że sposób, w jaki oddycha człowiek, ma duże przełożenie na jego stan zdrowia: emocje, kreatywność i poziom stresu. Metoda Butejki stosowana jest przy nieprawidłowym oddychaniu prowadzącym do hiperwentylacji, ponieważ ten sposób oddychania miałby prowadzić do licznych zaburzeń metabolicznych, obniżenia odporności czy alergii.
Na czym polega metoda Butejki?
Hiperwentylacja nie jest stanem fizjologicznym. Przyczyna głębokiego, przyspieszonego oddechu jest zawsze patologiczna. Obniżony poziom dwutlenku węgla może prowadzić m.in. do zagrażającej życiu zasadowicy oddechowej, alergii lub infekcji wirusowych. Metoda profesora Butejki wykorzystywana jest również przez chorych na astmę oskrzelową. Sam Butejko zauważył, że oddychanie zbyt głęboko przez dłuższy czas doprowadza nawet zdrowe osoby do duszności, zawrotów głowy oraz nudności. Co więcej, u tych samych osób odnotowano pogorszenie samopoczucia, a u niewielkiego procenta badanych doszło do utraty przytomności. To wszystko jest konsekwencją obniżenia dwutlenku węgla (CO2) w płucach. Doprowadza to do zaburzenia fizjologicznego stanu organizmu. Oddychanie metodą Butejko wykorzystuje spłycenie oddechu, co pozwala na wyrównanie ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla.
Ocena prawidłowego oddechu
Metoda oddychania Butejki polega na wykonaniu specjalnego testu sprawdzającego dokładną ilość tlenu i dwutlenku węgla. Ustala się wówczas tzw. pauzę kontrolą, czyli maksymalny czas, w jakim człowiek jest zdolny do wstrzymania oddechu. Przy metodzie Butejki ćwiczenia wykonuje się w taki sposób, że najpierw należy zaczerpnąć wdech, a w kolejnym kroku wstrzymuje się powietrze. Aby sobie pomóc, można ścisnąć mocno nos palcami i odliczać. Wszystko musi odbywać się naturalnie, dlatego też osoba badana powinna odliczać sekundy powoli i nie wykonywać niczego na siłę. Metoda Butejki informuje osobę poddaną testowi o jego stanie zdrowia. I tym samym wynik między 40 a 60 sekund wskazuje na doskonały stan zdrowia. Fizjologicznie zdrowi są także ludzie z wynikiem między 20 a 30 sekund. Problemy zaczynają się dopiero u badanych, którzy uzyskali wynik poniżej 15 sekund. Świadczy to o nieprawidłowym sposobie oddychania.
Polecamy: Oddychanie przeponowe – ćwiczenia i zalety. Oddychanie przeponowe przy nerwicy
Jak działa układ oddechowy? Dowiesz się tego z naszego filmu:
Jak oddychać prawidłowo?
Oddychanie metodą Butejki nie jest trudne, jednakże aby na stałe je wdrożyć, powinno się je praktykować regularnie. Aby uniknąć nadmiernego wydalania dwutlenku węgla, wdech oraz wydech powinno się wykonywać wyłącznie przez nozdrza. Specjaliści radzą też spanie na lewym boku oraz unikanie zasypiania w pozycji na wznak. Szkodliwe jest chrapanie ze względu na otwarte usta. Aby unikać lub zminimalizować chrapanie, w pierwszej kolejności należy zredukować masę ciała, a także nie powinno się objadać przed snem oraz spożywać alkoholu. Na kilka minut przed zaśnięciem warto wykonać serię ćwiczeń oddechowych.
Nauka świadomego oddychania jest trudna, ponieważ oddychanie należy do czynności autonomicznych, które wykonujemy w większości poza świadomością, czyli automatycznie. Aby w pełni opanować oddychanie metodą Butejki, zazwyczaj potrzeba około 10 sesji trwających średnio godzinę. Celem, który przyświeca tej nauce, jest doprowadzenie do wdychania około 3–4 litrów powietrza na minutę.
Polecamy: Ćwiczenia oddechowe relaksacyjne, w rehabilitacji, dla dzieci i na emisję głosu
Kiedy stosować metodę Butejki?
Metodę Butejki stosuje się w poniższych schorzeniach:
- astma oskrzelowa
- dusznica bolesna
- napady migrenowe z aurą lub bez aury
- alergie różnego pochodzenia
- bezsenność
- nadciśnienie tętnicze
- przewlekły stres oraz zmęczenie.
Korzyści, jakie wynikają z wdrożenia do codziennej rutyny metody oddychania Butejki, to przede wszystkim ograniczenie wydalania CO2. Metoda znalazła także zastosowanie w praktyce jogi i medytacji. W 2014 r. Światowa Inicjatywa Zwalczania Astmy uznała, że metoda Butejki może być z powodzeniem stosowana wraz z leczeniem farmakologicznym w przypadku astmy oskrzelowej. Pozytywne efekty uzyskuje się również przy leczeniu nieżytu nosa zarówno u dorosłych, jak i u dzieci.
Bibliografia
- 1Patrick McKeown. Jak oddychać, aby być zdrowym. Metoda Butejki. Wydawnictwo M. 2016
- Patrick McKeown. Zamknij usta. Podręcznik oddychania metodą Butejki. 2017