Kręgarze zajmują się przede wszystkim chorobami układu mięśniowo-szkieletowego. Techniki kręgarskie polegają na przywracaniu prawidłowego ułożenia poszczególnych kręgów. Prawdopodobnie właśnie prostota tych zabiegów naraża kręgarzy na opinię znachorów posługujących się ludowymi metodami. Tymczasem jeden z najważniejszych elementów układu nerwowego, czyli rdzeń kręgowy, biegnie właśnie wzdłuż kręgosłupa. To w nim mają początek nerwy rdzeniowe, które następnie rozchodzą się po całym ciele.

Chiropraktyka – co to jest?

Wniosek wydaje się oczywisty – zdrowy, prosty kręgosłup nie powinien wywierać negatywnego wpływu na układ nerwowy. Inaczej wygląda to przy skrzywieniach i zwyrodnieniach. Uciski spowodowane przez nieprawidłowe ułożenie elementów kręgosłupa mogą przyczyniać się do dolegliwości bólowych, zawrotów głowy czy mrowienia w różnych częściach ciała. Zjawisko, w którym przyczyną takiego stanu są nieprawidłowe ruchy elementów kręgosłupa, kręgarze nazywają „podwichnięciem kręgów”. Jeżeli okaże się, że to właśnie ono jest przyczyną problemów pacjenta, chiropraktyk stara się przywrócić właściwe ułożenie kręgów. Robi to, używając technik polegających na umiejętnym uciskaniu kręgosłupa.

Jak wygląda wizyta u kręgarza?

Dobry kręgarz wymaga, by na pierwszą wizytę przynieść ze sobą wszystkie wykonane dotychczas badania kręgosłupa i wyniki badania krwi. Sam może też zalecić badania ortopedyczne, neurologiczne lub badanie elektrycznej aktywności mięśni. Czasem konieczny może być także rentgen lub rezonans kręgosłupa.

Metody kręgarzy to przede wszystkim manualne techniki manipulowania kręgosłupem. Często jednak specjaliści ci stosują też dodatkowe zabiegi:

• rozgrzewanie i zamrażanie,
  
• techniki relaksacyjne,
  
• rehabilitację i ćwiczenia ogólnorozwojowe.
  

Kręgarze mogą również zalecić zmianę diety lub innych elementów stylu życia.

Jakie efekty daje chiropraktyka?

Skuteczność chiropraktyki była badana pod kątem wielu różnych schorzeń. Dotychczas potwierdzono, że może być ona pomocna przy bólach krzyża, pleców, migrenach, bólach głowy mających źródło w odcinku szyjnym kręgosłupa, bólach karku, stawów rąk i nóg. Badania nie potwierdziły natomiast skuteczności chiropraktyki podczas astmy, nadciśnienia i bólów menstruacyjnych. Wciąż nie ma pewności, czy może ona pomóc osobom zmagającym się z fibromialgią, bólami odcinka piersiowego kręgosłupa, zespołem napięcia przedmiesiączkowego, rwą kulszową czy problemami ze stawem skroniowo-żuchwowym.

Oczywiście, poddanie się chiropraktyce może mieć skutki uboczne. Są to jednak efekty podobne do tych, jakie występują po intensywnym masażu: chwilowy ból głowy, zmęczenie czy dyskomfort w miejscu, nad którym kręgarz pracował.

Chiropraktyka – czy to bezpieczne?

Jak z każdą praktyką medyczną, tak też z kręgarstwem jest związane pewne ryzyko. Medycyna zna przypadki, w których efektem chiropraktyki mogło być uszkodzenie najniższego odcinka rdzenia kręgowego lub wypadnięcie dysku (nie było pewności co do jednoznacznej przyczyny). W 2007 r. w Wielkiej Brytanii przeprowadzono badania na prawie 20 tysiącach pacjentów korzystających z pomocy kręgarzy. Wykazały one, że u osób, u których kręgarze zajmowali się odcinkiem szyjnym, bardzo często występował utrzymujący się przez kilka dni ból. Mimo to ryzyko wystąpienia poważniejszych powikłań było bardzo niskie. W 2009 r. w kanadyjskiej prowincji Ontario przeanalizowano szpitalne protokoły z poprzednich 9 lat. Podczas badań zauważono, że spośród osób, które trafiały do szpitali z powodu poważnych problemów z tętnicą kręgową (doprowadzającą krew do mózgu), wielu korzystało wcześniej z pomocy kręgarzy. Nie znaleziono jednak dowodów jednoznacznie świadczących o tym, że bezpośrednią przyczyną była chiropraktyka.

Dobry kręgarz

Obecnie chiropraktyką zajmują się w Polsce głównie osoby, które wcześniej studiowały fizjoterapię. Są też tacy, którzy ukończyli studia ukierunkowane tylko na kręgarstwo, jednak najczęściej zdobywały one wykształcenie na zagranicznych uniwersytetach. Polskie uczelnie dopiero zaczynają wprowadzać chiropraktykę na swoich wydziałach, jak np. Akademia Wychowania Fizycznego w Gdańsku. Niestety, chiropraktyką zajmuje się też wiele osób nieposiadających odpowiedniej wiedzy i doświadczenia. Dlatego wcześniej dobrze jest zweryfikować kwalifikacje człowieka, któremu chce się powierzyć swoje zdrowie. Listy polskich chiropraktyków można znaleźć na stronach stowarzyszenia Chiropraktycy Polscy i Polskiego Towarzystwa Chiropraktyki.