Alergolog w swojej pracy stoi przed sporym wyzwaniem, jakim jest postawienie diagnozy, co jest związane z obecnością tzw. alergenów ukrytych. Mimo że może użyć wielu metod, żadna z nich nie charakteryzuje się stuprocentową swoistością i czułością.

Kim jest alergolog?

Alergolog to specjalista z zakresu alergologii, który zajmuje się procesem diagnostyczno-terapeutycznym schorzeń alergicznych. Mianem alergii określa się nieprawidłową reakcję organizmu na alergeny. Za ten stan odpowiada układ immunologiczny. Alergeny natomiast to rozprzestrzenione w środowisku antygeny, które wywołują reakcję uczuleniową. Ze względu na rozpowszechnienie tej przypadłości w populacji dzieci i ujawnianie się jej przeważnie w pierwszych latach życia sporym zainteresowaniem cieszy się alergolog dziecięcy, który opiekuje się małymi pacjentami. Od specjalisty w tej dziedzinie wymagana jest wiedza również z zakresu dermatologii, immunologii, otolaryngologii, pulmonologii i pediatrii.

Czym zajmuje się alergolog i kiedy warto udać się do niego na wizytę? Dowiesz się tego z filmu:

Jakie czynniki uczulające może stwierdzić alergolog?

Wśród czynników uczulających wyróżnia się alergeny:

• pokarmowe – substancje spożywane razem z pokarmem pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego jak np. białko jaja kurzego, konserwanty, owoce cytrusowe, czekolada, orzechy, krowie mleko;
• kontaktowe – substancje mające styczność ze skórą jak np. metale (chrom, nikiel), barwniki, tworzywa sztuczne;
• wziewne – substancje wdychane razem z powietrzem, jak np. pyłki roślinne (m.in. dębu, brzozy, topoli, buku, traw), zarodniki grzybów pleśniowych, roztocza, sierść zwierzęca;
• leki, w tym przeciwzapalne, jak ibuprofen, ketonal, kwas acetylosalicylowy, naproksen.

Ile kosztuje wizyta u lekarza alergologa?

Z wizyty u alergologa skorzystać można w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia. Wiąże się to z koniecznością uzyskania skierowania do specjalisty od lekarza pierwszego kontaktu. Większość gabinetów prowadzi prywatną praktykę. Wówczas koszt wizyty wynosi średnio 100–150 zł.

Czym zajmuje się alergolog?

Do zadań alergologa należy:

• ustalenie typu alergii;
• określenie czynnika – alergenu, który wywołuje schorzenie;
• dobór sposobu leczenia. Najczęściej jest to farmakoterapia, a jeśli istnieje taka możliwość, terapia odczulająca, która polega na podawaniu preparatu zawierającego alergeny. Dzięki temu po pewnym czasie organizm przyzwyczaja się do danej substancji i nie wywołuje ona reakcji alergicznej;
• zaznajomienie chorego z informacjami dotyczącymi choroby, trybu życia czy postępowania w przypadku zaistnienia nagłej reakcji alergicznej.

Alergolog może zdiagnozować takie schorzenia, jak pokrzywkę demograficzną, katar sienny (alergiczny nieżyt nosa), astmę alergiczną, alergiczne zapalenie zatok, ucha czy spojówek oraz alergie pokarmowe.

Kiedy zgłosić się do alergologa?

Wizyta u alergologa dorosłego czy dziecięcego wskazana jest w przypadku, gdy m.in.:

• inni członkowie rodziny zmagają się z alergiami;
• długo utrzymuje się katar lub kichanie i świąd nosa;
• odczuwa się świąd spojówek (oczy są załzawione i zaczerwienione);
• zmaga się z nawracającymi infekcjami górnych dróg oddechowych, którym nie towarzyszy gorączka;
• pojawiły się zmiany skórne, suchość i świąd skóry,
• doskwiera przewlekły kaszel, który zaostrza się podczas lub po wysiłku, w nocy i nad ranem.

Zobacz film i sprawdź jak złagodzić objawy wiosennej alergii:

Jakie badania wykonuje alergolog?

Lekarz alergolog posiłkuje się w procesie diagnostyczno-terapeutycznym wieloma metodami. W pierwszej kolejności wykonuje się wywiad. Pytania dotyczą m.in.: rodzaju, częstotliwości, intensywności występujących dotychczas objawów, ewentualnych chorób towarzyszących, przyjmowanych leków, przypadków alergii w rodzinie. Diagnostyka alergii to niewątpliwie złożony proces, w którym szczególne miejsce zajmują testy alergologiczne, szczególnie:

• skórne – najczęściej wykonywane, używane do diagnostyki alergii w przypadku pojawienia się natychmiastowej reakcji organizmu na alergen. Wykorzystuje się je m.in. do potwierdzenia alergii na czynniki wziewne, pokarmowe, niektóre leki czy przy podejrzeniu atopowego zapalenia skóry. Wyróżnia się tu testy śródskórne i punktowe;
• naskórkowe płatkowe – wykorzystywane do rozpoznania alergii kontaktowej;
• z krwi – analiza krwi pod kątem miana swoistych przeciwciał IgE, które skierowane są przeciwko danemu alergenowi. Używane zwłaszcza w populacji dzieci i osób zażywających leki, co mogłoby zafałszować wyniki innych testów;
• ekspozycje – zwane prowokacjami alergennymi. Badają reakcję na konkretny alergen. Dla przykładu przy podejrzeniu alergii pokarmowej konieczne jest odstawienie produktu potencjalnie uczulającego, a później ocenienie reakcji organizmu na ponowne wprowadzenie go do jadłospisu.

Bibliografia:

1. R. Pawankar, G.W. Canonica, S.T. Holgate, R.F. Lockey, Biała Księga Alergii Światowej Organizacji Alergii 2011-2012. Streszczenie wykonawcze, World Allergy Organization, Milwaukee 2011.
2. I. Butrym, S. Płaczkowska, L. Pawlik-Sobecka, S. Smolińska, Podstawowe testy wykorzystywane w diagnostyce alergii IgE-zależnej i alergii kontaktowej, [w:] „Diagnostyka Laboratoryjna”, 2017, 53(3), s. 169–174.
3. K. Napiórkowska-Baran, M. Tykwińska, J. Kołodziejczyk-Pyrzyk, Trudności diagnostyczne w rozpoznawaniu chorób alergicznych, [w:] „Alergia Astma Immunologia”, 2018, 23(2), s. 79–85.