Badanie ultrasonograficzne (USG) bioderek to bardzo szczegółowe badanie – pozwala wykryć nawet najmniejsze nieprawidłowości, których podczas zwykłego badania nie można zdiagnozować. Pierwszy raz stawy biodrowe noworodka podlegają kontroli przez neonatologa krótko po urodzeniu. Odbywa się to w szpitalu. Jeśli lekarz wykryje jakiekolwiek nieprawidłowości, kieruje dziecko do dalszej obserwacji. Jeśli nie, zleca wykonanie obowiązkowego USG bioderek noworodka w ciągu najbliższych tygodni.

Kiedy wykonać USG bioderek?

USG bioderek dziecka powinno być wykonane 3 razy (niektórzy specjaliści sugerują, że nawet 4 razy) – jest to spowodowane znaczną plastycznością bioder i intensywnymi zmianami w ich budowie, do których dochodzi wraz ze wzrostem dziecka.

• Pierwszy raz na USG bioderek należy zgłosić się do ortopedy (traumatologa) w 6. tygodniu życia dziecka (najpóźniej w 12. tygodniu).
• Drugi raz na USG bioderek należy udać się w 3. miesiącu życia dziecka.
• Trzeci raz USG bioderek powinno być wykonane, gdy dziecko zacznie samodzielnie chodzić.

Uwaga! Można wykonać dodatkowe badanie między 6. a 9. miesiącem życia dziecka. Ostateczną częstotliwość wizyt ustala lekarz. Jeżeli w stawach biodrowych dziecka zostaną wykryte dysfunkcje, wizyty będą odbywały się częściej – średnio co miesiąc.

Z filmu dowiecie się, jakie badania USG można wykonać u małego dziecka:

Wady wrodzone stawów biodrowych

USG bioderek wykonuje się w celu ewentualnego rozpoznania dysplazji stawów biodrowych, jednej z najcięższych wad wrodzonych.

W dysplazji stawu biodrowego dochodzi do niedorozwoju panewki stawowej, deformacji bliższego końca kości udowej oraz rozciągnięcia torebki stawu. Może być to spowodowane różnymi czynnikami, do których należą: skłonności genetyczne, tzw. ultrafizjologiczne ułożenie płodu, zmiany ułożenia płodu (30–50% dysplazji jest spowodowane ułożeniem pośladkowym*), wiotkość torebki stawowej utrzymująca się od momentu urodzenia przez pierwszy tydzień życia dziecka czy gwałtowne wyprostowanie nóżek dziecka w czasie porodu. Również niewłaściwa pielęgnacja (np. pociąganie za nóżki podczas przewijania) może doprowadzić do uszkodzenia stawów biodrowych. Dysplazja stawu biodrowego częściej występuje u dziewczynek.

USG bioderek pozwala na wczesne wykrycie wad wrodzonych, co w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości stwarza możliwość szybkiego rozpoczęcia terapii, a tym samym całkowitego, nieoperacyjnego wyleczenia schorzenia.

Uwaga! W przypadku gdy w rodzinie noworodka wystąpiły wady rozwojowe bioder bądź gdy dziecko urodziło się w pozycji pośladkowej, USG bioderek musi zostać wykonane na oddziale noworodkowym, zanim matka z dzieckiem zostaną wypisani do domu.

Jak się przygotować do USG bioderek?

USG bioderek jest badaniem krótkim i całkowicie bezbolesnym. Nie jest obarczone żadnym ryzykiem dla dziecka. Nie istnieją przeciwwskazania do jego przeprowadzenia. Nie trzeba się do niego w żaden sposób przygotowywać, warto jednak założyć noworodkowi ubranie, które w gabinecie będzie można łatwo zdjąć. Dzieci różnie reagują na badanie – niektóre płaczą, inne są radosne. Komfort dziecka podczas wykonywania USG bioderek zapewni obecność rodziców.

Jak przebiega badanie?

W pierwszej kolejności rodzice zostaną poproszeni o rozebranie dziecka od pasa w dół. Należy rozpiąć pieluszkę. Badanie wykonywane jest na kozetce.

Pierwsza część badania:

• Dziecko zostaje położone na boku, z nóżkami zgiętymi pod kątem 30o.
• Lekarz smaruje biodro dziecka żelem. Może poprosić rodzica o przytrzymanie dziecka, żeby podczas badania leżało nieruchomo.
• Lekarz przykłada głowicę sondy do biodra i dokonuje badanie pod różnymi kątami.
• Lekarz w ten sam sposób bada drugie biodro.

Druga część badania:

• Dziecko zostaje położone na plecach.
• Lekarz przechodzi do badania dynamicznego – wykonuje różne ruchy nóżkami dziecka, co pozwala ocenić, czy stawy biodrowe rozwijają się prawidłowo.

W czasie wizyty lekarz pyta rodziców, czy nie zauważyli żadnych niepokojących sygnałów, które mogłyby wskazywać na nieprawidłowości w rozwoju stawów. Udziela wskazówek, jak wspomagać rozwój stawów biodrowych dziecka. Jeśli badanie wykazuje obecność wad, niezbędna jest dalsza diagnostyka oraz systematyczna kontrola. Wynik USG bioderek lekarz zapisuje w skali Grafa (typ I, typ II, typ III, typ IV).

USG bioderek jest bezpłatne w przychodniach, które mają podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Skierowanie na pierwsze badanie wypisywane jest jeszcze w szpitalu. W prywatnych gabinetach USG bioderek kosztuje od 50 do 200 zł.

Do czego wykorzystuje się badania USG? Odpowiedź na filmie:

Bibliografia:

1. Piotr Majewicz, Wczesne wspomaganie i rewalidacja osób przewlekle chorych i z dysfunkcją ruchu, http://docplayer.pl/4591298-Materialy-dydaktyczne-dla-studentow.html.