Bellur Krishnamachar Sundararaja Iyengar (znany jako B.K.S. Iyengar), żyjący w Indiach w latach 1918–2014, należał do najwybitniejszych współczesnych nauczycieli jogi i uznawany jest za jedną z najbardziej wpływowych osobistości XX wieku. Jego zasługą jest wprowadzenie do hatha jogi metod nauczania i przyborów, dzięki którym wykonywanie klasycznych asan stało się dostępne dla milionów ludzi na świecie.

Geneza metody Iyengara

B.K.S. Iyengar jako dziecko nie cieszył się dobrym zdrowiem. Wcześnie osierocony trafił pod opiekę swojej starszej siostry i jej męża Tirumalai Krishnamacharyi, który był cenionym nauczycielem jogi. Dzięki szwagrowi młody Iyengar podjął własną praktykę, a ponieważ początkowo wymagała ona pokonywania ograniczeń schorowanego ciała, przyszły guru na własnej osobie wypracował skuteczną metodykę ćwiczeń, które można wykonywać niezależnie od kondycji fizycznej. Co więcej, mogą one prowadzić do widocznej poprawy stanu zdrowia. Iyengar przeżył w świetnej formie 96 lat, do końca życia ucząc jogi w swoim instytucie w Punie w Indiach.

Czym jest joga?

Joga to wywodzący się z Indii starożytny system filozoficzny. Służyć ma scaleniu materii i ducha – praca z ciałem jest punktem wyjścia do kontroli nad umysłem. Bazuje na asanach, czyli pozycjach pozwalających na uelastycznienie, wzmocnienie, a zarazem rozluźnienie całego ciała. Asany łączy się z ćwiczeniami oddechowymi (pranajamami) służącymi uspokojeniu, wyciszeniu, wsłuchaniu się we własny organizm. W jodze istotna jest także życiowa postawa, która obejmuje określone zasady etyczne i samodyscyplinę. Celem praktyki jest oczyszczenie umysłu, wprowadzenie go w stan koncentracji przechodzący naturalnie w medytację. Podążanie tak wyznaczoną ścieżką pozwala osiągnąć wewnętrzną harmonię i stan świadomości, który określić można jako zjednoczenie ze wszechświatem.

Przeszczepiona na grunt zachodniej cywilizacji joga utożsamiana jest najczęściej z ćwiczeniami fizycznymi połączonymi z relaksacją, niezwykle potrzebną w obliczu zawrotnego tempa życia. Popularność metody Iyengara tłumaczyć można faktem, że wpisuje się ona w zapotrzebowanie obywateli Zachodu. Kładzie bowiem nacisk na precyzyjne wykonywanie asan i na techniki oddechowe. Nie zmienia to faktu, że ich praktykowanie może być doskonałą ścieżką duchowego rozwoju.

Zobacz film i dowiedz się dlaczego warto chodzić na jogę:

Joga metodą Iyengara

Metoda Iyengara opiera się na statycznych, niepowiązanych ze sobą asanach (w odróżnieniu od np. dynamicznej jogi ashtanga, w której jest się w ciągłym ruchu), które wykonać należy z możliwie największą precyzją. Dążenie do perfekcyjnego ustawienia w docelowej pozycji czyni z Iyengarowskiej jogi intensywny wysiłek. Wymaga ona pełnego zaangażowania niemal każdego mięśnia i całkowitej koncentracji. Nawet jeśli nie uda się wykonać asany dokładnie, należy przez cały poświęcony na nią czas (od kilkudziesięciu sekund do kilku minut) starać się pokonać ograniczenia swojego ciała, a zarazem umysłu.

Wśród asan wyróżnia się pozycje stojące, skręty, wygięcia do przodu i do tyłu oraz pozycje odwrócone. Wykonywane są one w ustalonej kolejności. Każda grupa pozycji służy innym celom – osiąganiu równowagi, wzmacnianiu i rozciąganiu poszczególnych partii mięśni, stymulowaniu pracy organów wewnętrznych, poprawie ukrwienia mózgu, rozluźnieniu. Wszystkie – o ile zostaną odpowiednio wykonane – dodają energii i wyciszają umysł. Ruch połączony jest z odpowiednimi technikami oddechowymi, co dodatkowo relaksuje, a jednocześnie przyczynia się do dotlenienia organizmu, wpływając korzystnie na wszystkie procesy fizjologiczne.

Ideą jogi Iyengara jest dostosowanie jej metod do indywidualnych możliwości każdego ćwiczącego. Dlatego asany wykonywać można z wykorzystaniem szeregu pomocy – koców, wałków, drewnianych kostek, pasków, lin, drabinek, specjalnych krzeseł itd. Dzięki takim narzędziom hatha joga dostępna jest zarówno dla osób wygimnastykowanych, jak i początkujących, zdrowych i z ograniczoną sprawnością fizyczną, młodych i w zaawansowanym wieku. Metodę Iyengara wykorzystuje się nawet w rehabilitacji ruchowej. Aby ćwiczyć bezpiecznie, bez ryzyka urazu czy choćby dyskomfortu, wszystkie asany wykonuje się z udziałem wykwalifikowanego, certyfikowanego trenera.

Zobacz film i dowiedz się dlaczego warto uprawiać jogę:

Jak joga Iyengara wpływa na zdrowie?

Joga metodą Iyengara jest całkowicie bezpieczna, nieinwazyjna i może przynieść wymierne korzyści zarówno osobom, które pragną zachować dobrą kondycję, jak i chorym po przebytych kontuzjach czy cierpiącym na różnego rodzaju choroby. Prawidłowo wykonywane asany usprawniają ruchowo, przyspieszają regenerację tkanek, wzmacniają cały organizm. Z tego względu Iyengarowską jogę zaleca się m.in. przy:

• dolegliwościach sercowo-naczyniowych,
• astmie oskrzelowej,
• osteoporozie,
• bólach głowy,
• niskiej odporności,
• zaburzeniach gospodarki hormonalnej,
• dolegliwościach reumatycznych,
• przewlekłym stresie,
• nadwadze.

Efekty działania jogi metodą Iyengara zostały zweryfikowane w licznych badaniach naukowych.

Bibliografia:

1. B.K.S. Iyengar, Joga światłem życia, tł. A. Klajs, Łódź 2011.