Ciemieniucha to często występująca u niemowląt przypadłość. Polega na nadmiernym łuszczeniu się owłosionej skóry głowy. Choroba nie stanowi zagrożenia, lecz wygląda dość nieestetycznie. Zmiany mają postać żółtych strupów, przez które włosy plączą się i zbijają. W aptekach dostępne są liczne preparaty na ciemieniuchę. Domowe rozwiązania mają natomiast działanie wspierające.

Co na ciemieniuchę?

Za powstanie ciemieniuchy odpowiada przede wszystkim nieprawidłowa praca gruczołów łojowych. Dolegliwości tej nie powinno się lekceważyć, gdyż znacznie utrudnia swobodne oddychanie skóry, a to z kolei zaburza prawidłowe jej funkcjonowanie oraz zwiększa ryzyko miejscowych zakażeń skóry. O tym, jak walczyć z ciemieniuchą, najlepiej dowiedzieć się od pediatry. Specjalista polecić może ogólnodostępne w aptekach środki, które mają rozmaitą formę. Wiele z nich można stosować już od pierwszego dnia życia dziecka.

Preparaty na ciemieniuchę wykazują przede wszystkim działanie zmiękczające, delikatnie złuszczające, pielęgnujące wrażliwą skórę, nawilżające. Przywracają fizjologiczną równowagę skóry, łagodzą podrażnienia i zaczerwienienia oraz wzmagają proces odnowy komórkowej. Dodatkowo stymulują korzystną mikroflorę bakteryjną skóry, zmniejszają wydzielanie łoju i przyspieszają odwarstwienie łusek.

Co na ciemieniuchę u niemowląt?

Jednym z preparatów na ciemieniuchę jest żel, który na około 30 minut przed kąpielą delikatnie wmasowuje się w skórę głowy w miejscu występowania zmian. Po tym czasie spłukuje się ją letnią wodą. W przypadku ciężkiej postaci ciemieniuchy łój dodatkowo usunąć można miękką szczoteczką. W składzie żelu znajdować się mogą m.in.: hialuronian sodu, D-pantenol, kwas laktobionowy, alantoina, mocznik, kwas mlekowy, L-arginina czy biolin. Opakowanie 100 ml kosztuje niewiele ponad 20 zł.

Prawdopodobnie najbardziej znanym środkiem na ciemieniuchę jest olejek, którego skład opiera się na roślinnych preparatach takich jak m.in.: ekstrakt z liści brzozy, awokado czy kwiatu lipy, olej słonecznikowy, wazelinowy, bawełniany, makadamia, z ogórecznika, ze słodkich migdałów, z krokosza, skwalan oraz witamina E i F. Olejek nanosi się na skórę głowy przy użyciu nasączonego w preparacie wacika lub gazika. Poleca się założenie bawełnianej czapeczki, gdyż wytworzone przez nią ciepło przyspieszy działanie składników. Olejek pozostawia na kilka godziny, po czym myje głowę delikatnym szamponem, osusza włosy i wyczesuje z nich zmiany miękką szczoteczką. Opakowanie 300 ml to koszt około 20 zł.

Stosunkowo nowym rozwiązaniem są preparaty na ciemieniuchę w formie sprayu. Środek należy wstrząsnąć przed użyciem i pryskać na zmienioną skórę głowy dziecka z odległości około 5 mm, po czym delikatnie wmasować 5–10 minut przed kąpielą. Opakowanie 30 ml kosztuje średnio 15 zł.

Domowe sposoby na ciemieniuchę

Obok dostępnych w aptekach preparatów na ciemieniuchę pomocne okazać się mogą domowe rozwiązania. Rodzice powinni przykładać bardzo dużą wagę do higieny i codziennie myć główkę dziecka przeznaczonym do tego szamponem. Szczotka na ciemieniuchę powinna być wykonana z naturalnego włosia – szczeciny. Kosztuje około 20 zł. W sprzedaży oferowane są też nieco droższe szczotki z polipropylenu klasy medycznej. Nie wolno natomiast używać grzebieni, które mógłby podrażnić delikatną skórę dziecka.

Znanym domowym sposobem na ciemieniuchę jest peeling z rozmoczonych w wodzie otrąb pszennych bądź płatków owsianych. Powstałą papką na krótko przed kąpielą smaruje się główkę dziecka. Zabieg ten działa kojąco, zmiękcza i delikatnie ściera naskórek. Rodzice powinni też zwracać uwagę na odpowiednie nakrycie głowy noworodka. Nie powinno się wybierać tych wykonanych ze sztucznych materiałów. Tak chroniona skóra nie oddycha, wytwarza nadmierną ilość łoju i bardziej się poci. Należy też ograniczyć ekspozycję główki na działanie promieniowania słonecznego, które sprzyja przesuszaniu skóry.

Ciemieniucha – jak długo trwa leczenie?

Czas leczenia ciemieniuchy zależy od stopnia jej zaawansowania. Warunkiem powodzenia kuracji jest cierpliwość i konsekwencja. Zabiegi pielęgnacyjne powinno się powtarzać codziennie. W przypadku gdy po 10–14 dniach nie zauważy się rezultatów, konieczna jest wizyta u dermatologa. Zmiany skórne okazać się mogą objawem innych chorób, w tym np. łuszczycy lub atopowego zapalenia skóry. Do lekarza należy się zgłosić także, gdy łuski pojawiają się poza głową lub gdy skóra w zmienionych miejscach jest mocno zaczerwieniona.

Pielęgnacja ciemieniuchy – czego nie powinno się robić?

Podczas wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych przy ciemieniusze powinno się zachować szczególną delikatność. W żadnym wypadku nie wolno zdrapywać czy wyskubywać zmian, ponieważ skóra głowy dziecka jest bardzo wrażliwa i łatwo można ją podrażnić. Dodatkowo nie powinno się ich wyczesywać na sucho czy stosować na skórę dziecka preparatów farmaceutycznych bez wcześniejszej konsultacji z pediatrą.

Zobacz film: Ciemieniucha, trądzik niemowlęcy, rumień. Z czego wynikają problemy ze skórą u malutkich dzieci?

Bibliografia:

1. A. Buczek, D. Wcisło-Dziadecka, K. Sierant, L. Brzezińska-Wcisło, Co nowego w etiologii i terapii łojotokowego zapalenia skóry, [w:] „Postępy Nauk Medycznych”, 2018, XXXI(1A), s. 49–54.

2. A. Chmielewska, Już jestem. Poradnik na start macierzyństwa, Present-Service Sp. z o.o. Sp. k, Poznań 2019.