Pierwsze ruchy płodu ciężarna może poczuć już między 18 a 21 tygodniem ciąży. Wcześniej zdarza się to u tych kobiet, które mają już za sobą przynajmniej jeden poród. Początkowo odczucia są słabe i subtelne – przypominają delikatne muskanie wewnątrz jamy brzusznej lub ruch jelit. Im dziecko jest większe, tym jego ruchy stają się silniejsze. Pod koniec ciąży mogą to być mocne kopniaki, które powodują falowanie powłok brzusznych. Po 30 tygodniu ciąży płód jest bardzo aktywny, ale ma także określony rytm snu i czuwania. Podczas drzemki porusza się niewiele, co niekiedy może wzbudzić niepokój przyszłej mamy. Warto wówczas wiedzieć, jak pobudzić ruchy dziecka w brzuchu, aby sprawdzić, czy płód ma się dobrze.
Jak pobudzić dziecko do ruchów w brzuchu?
Kiedy zaczyna rozwijać się układ mięśniowo-szkieletowy płodu, dziecko w brzuchu mamy staje się bardzo aktywne, ponieważ ćwiczy nowe umiejętności i przygotowuje się do życia poza macicą. Płód macha rękami i nogami, obraca głową oraz robi fikołki. Z powodu ograniczonego miejsca w jamie brzusznej przyszła mama odczuwa każdy jego ruch. Niekiedy z różnych powodów płód przestaje się ruszać. Należy wówczas sprawdzić jego stan. Aby to zrobić, trzeba wiedzieć, jak zachęcić dziecko do ruchów w brzuchu.
Istnieje kilka sposobów na to, aby pobudzić ruchy dziecka w brzuchu. Można to zrobić poprzez dostarczenie maluchowi przyjemnych bodźców. Jednym z nich jest jednoczesne dotykanie, delikatne masowanie brzucha (niezalecane w przypadku ciąży zagrożonej) i mówienie. Płód rozpoznaje i lubi głos mamy, dlatego zaczyna na niego żywo reagować. Ruchy dziecka może pobudzić także zmiana pozycji. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, kiedy kobieta kładzie się na lewym boku.
Innym skutecznym sposobem na to, aby pobudzić dziecko w brzuchu, jest zjedzenie czegoś słodkiego. Wzrost stężenia glukozy we krwi spowoduje, że płód podejmuje aktywność. Przyszła mama może także puścić mu skoczną, energiczną muzykę – najlepiej przez słuchawki przyłożone do brzucha.
Ruchy dziecka w brzuchu mogą pobudzić także mniej przyjemne bodźce. Jednym ze sposobów jest wypicie przez ciężarną szklanki zimnej wody. Można spróbować także poświecić latarką w brzuch z bliskiej odległości. Płód staje się aktywny także w momencie, kiedy kobieta odpoczywa, ponieważ wówczas ustaje przyjemne kołysanie, które pobudza go do snu.
Co ma wpływ na odczuwanie ruchów dziecka w brzuchu?
Na odczuwanie ruchów płodu przez kobietę ciężarną ma wpływ kilka czynników. Są one zdecydowanie słabsze, jeżeli przyszła mama jest aktywna – pracuje, chodzi, uprawia gimnastykę lub znajduje się w pozycji stojącej. Podczas tych czynności macica jest delikatnie kołysana, co usypia dziecko. Ruchy nie są odczuwane także wtedy, kiedy płód śpi. Uważa się, że szczyt aktywności malucha przypada na godziny popołudniowe i wieczorne. Warto go obserwować i nauczyć się jego rytmu dobowego, aby zachować spokój, kiedy chwilowo przestanie się on poruszać. Zalecane jest wtedy położenie się i wypróbowanie jednego ze sposobów na to, jak pobudzić ruchy dziecka w brzuchu.
Ruchy dziecka mogą być także słabsze, kiedy ciężarna zażywa leki przeciwbólowe lub uspokajające. Negatywnie, nie tylko na aktywność, ale i na ogólny rozwój płodu wpływają alkohol i palenie tytoniu. Dziecko zaczyna się inaczej ruszać także wtedy, kiedy jego mama jest zestresowana i niespokojna lub kiedy słyszy gwałtowne, głośne i nieprzyjemne dźwięki.
Co robić, kiedy nie czuć ruchów dziecka w brzuchu?
Brak ruchów płodu jest wskazaniem do wypróbowania sposobów, by zachęcić dziecko do aktywności. Dzięki temu można wykluczyć drzemkę. Jeżeli natomiast nie ma jakiejkolwiek reakcji, należy skontaktować się z ginekologiem, który prowadzi ciążę i pilnie udać się do szpitala w celu wykonania kontrolnego badania ultrasonograficznego (USG) i kardiotokografii (KTG).
Przyczyną braku ruchów płodu może być:
- niewydolność łożyska (płód nie dostaje odpowiedniej ilości tlenu i substancji odżywczych),
- zgon wewnątrzmaciczny płodu,
- niedotlenienie płodu przez owinięcie się pępowiny wokół szyi.
Do ginekologa lub szpitala ciężarna powinna udać się za każdym razem, kiedy pojawią się jakiekolwiek niepokojące ją objawy. Zwłaszcza, kiedy ruchy dziecka ustały nagle po wzmożonej aktywności, zmieniło się ich nasilenie lub nie są odczuwane dłużej niż 8 godzin i nie pojawiają się po pobudzeniu dziecka jednym ze wspomnianych wcześniej sposobów.
Zobacz film: Jak dbać o ciało w ciąży?
Bibliografia:
1. M.K. Whitworth i wsp., Słabsze odczuwanie ruchów płodu. Ustalenie standardów postępowania w celu poprawy zdrowia kobiet, [w:] „Ginekologia po dyplomie”, 2011 https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/012/971/original/68-80.pdf?1472209091, [dostęp: 20.08.2019].