Nagniotki powstają, gdy ucisk wgniata zrogowaciałe komórki w głąb skóry, które ulegają miejscowemu nagromadzeniu na skutek reakcji obronnej. Twarde zmiany tworzą się z reguły na wyniosłościach kostnych, miękkie natomiast występują głównie między palcami stóp. Jeśli nagniotki są rozległe i powodują ból, można usunąć je w gabinecie kosmetycznym lub u podologa. Pomocne okazują się także domowe rozwiązania.

Co to są nagniotki?

Nagniotki są reakcją obronną skóry na działanie miejscowego ucisku. Powstają w wyniku zwiększonego wytwarzania spłaszczonych komórek rogowych. Za nagniotek z korzeniem uważa się odcisk, w którego centralnej części zlokalizowany jest czop rogowy, przybierający zazwyczaj postać stożka. Zakończony jest ostrym wierzchołkiem, który skierowany w głąb skóry może podrażniać zakończenia nerwowe i stanowić źródło napadowego bólu, który często utrudnia poruszanie się. Odczuwany jest najczęściej w okolicy pięty, łuku stopy, u podeszwy palców. Na nagniotkach i skórze w ich okolicy rozwinąć się może stan zapalny, któremu towarzyszą zaczerwienienie, świąd i silny ból.

Za powstanie nagniotków odpowiada przede wszystkim noszenie nieprawidłowego obuwia. Rozwijają się często przy chodzeniu w butach na wysokim obcasie, za ciasnych, wąskich w czubie, niewygodnych lub zbyt luźnych – stopa nieustannie się przesuwa. Powstanie nagniotków determinuje:

• nieprawidłowy chód, wywołany głównie zaburzeniami statyki ciała,
  
• deformacje stopy, jak płaskostopie,
  
• zachodzenie palców stóp na siebie będące genetycznie uwarunkowanym zniekształceniem,
  
• zaburzenia struktury kostnej, jak ostroga piętowa,
  
• chodzenie na wewnętrznych krawędziach stóp (z kostkami za bardzo do środka) lub zewnętrznych krawędziach stóp (z kostkami za bardzo na zewnątrz),
  
• uszkodzenie gruczołów potowych, blizny i brodawki na stopach,
  
• ciężka praca fizyczna i długie stanie.

Najczęściej powstają nagniotki na palcach u nóg, między palcami, na stawach lub powierzchniach stycznych, śródstopiu czy pięcie.

Jak usunąć nagniotki?

Usuwanie nagniotków przez specjalistę dotyczy dużych i głębokich zmian. W tym celu należy zgłosić się do wykwalifikowanej kosmetyczki lub podologa. Najczęściej odbywa się za pomocą frezarki, skalpela lub dłuta czy lasera CO2.

Można zastosować leczenie wspomagające w postaci maści, kremów i płynów złuszczających oraz zmiękczających naskórek. W ich składzie zwykle znajduje się kwas salicylowy. Nie wolno z nich korzystać częściej niż 2 razy w tygodniu. Na zdrową skórę wokół nagniotka warto zastosować maść ochronną. Najlepiej sprawdza się maść cynkowa. Osobom ze szczególną skłonnością do tworzenia się odcisków zaleca się noszenie profilaktycznych poduszeczek, krążków lub wkładek. Są one dostępne w sklepach ortopedycznych i niektórych aptekach na zamówienie. Można również kupić obuwie ortopedyczne z podwyższeniem śródstopia.

Domowe sposoby na nagniotki

Domowe sposoby na nagniotki to przede wszystkim higiena i pielęgnacja. Należy regularnie pozbywać się nadprogramowych komórek naskórka za pomocą gruboziarnistego peelingu i ścierania naskórka tarką lub pumeksem. Przyspieszenie złuszczania się nagniotka można uzyskać poprzez częste gorące kąpiele. Działanie kojące i zmiękczające stwardnienia skóry przyniesie moczenie nóg w naparze z rumianku. Warto na co dzień używać zmiękczająco-odżywczy krem do stóp z dużą zawartością mocznika.

W leczeniu nagniotków wykorzystuje się cebulę. Połową rośliny naciera się zmienione chorobowo miejsca. Sok pozostawia się na skórze na całą noc, a na stopy zakłada się ciepłe, najlepiej bawełniane skarpetki. Rano należy dokładnie umyć stopy. Zabieg najlepiej powtarzać codziennie, aż odciski znikną. Pozytywne efekty przynosi mikstura z czosnku, który przeciska się przez praskę i miesza z łyżką oliwy z oliwek. Nakłada się ją na nagniotek i owija bandażem. Opatrunek pozostawia się na całą noc, a rankiem dokładnie zmywa. Zastosowanie w usuwaniu odcisków ma także pokrzywa. Garść jej liści miksuje się, dodając niewielką ilość wody (około 15 ml) tak, aby z połączenia składników powstała pasta. Nakłada się ją na kilka godzin na zmienioną skórę i owija bandażem. Zamiast pokrzywy wykorzystać można też garstkę kwiatów i liści nagietka.

Domowe sposoby na odciski to okłady z kwasu chlebowego i nacieranie skóry olejkiem rycynowym. Pozytywny efekt przyniesie umieszczanie na nagniotek skórki ze świeżej cytryny lub paska świeżego ananasa czy wilgotnej saszetki z herbatą. Dolegliwości złagodzą również kąpiele nóg z dodatkiem kwasu borowego i moczenie stóp w odwarze z płatków owsianych. Sprawdza się także przykładanie do odcisków gazy nawilżonej wodą i zawijanie stóp plastikową folią na 15 minut. Raz w tygodniu wykonać można masaż stóp, używając kilku kropel oliwy z oliwek, wazeliny lub puree z bananów. Wykorzystanie w leczeniu nagniotków ma figa, która posiada właściwości przeciwzapalne. Przekraja się ją na pół i wyciąga miąższ, który nakłada się na zmiany chorobowe przed pójściem spać. Następnie przykrywa bandażem i pozostawia na noc. Następnego ranka zdejmuje się okład i moczy stopy w letniej wodzie. Potem szoruje się nagniotki pumeksem i nakłada nawilżający krem.

Bibliografia:

1. Kwieciński A., Choroby stóp, „Farmaceutyczny Przegląd Naukowy”, 2007, 7–8: 56–58.
   
2. Walewska E., Ścisło L., Skóra i błony śluzowe: zmiany na skórze, w: Kózka M., Płaszewska-Żywko L. (red.), Diagnozy i interwencje pielęgniarskie: podręcznik dla studiów medycznych, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008: 202–207.
   
3. Marcinkiewicz M., Zadbane stopy latem, „Farmacja praktyczna”, 2015, 7–8: 19–20.