Ból gardła może pojawić się przy mononukleozie, ospie, odrze, szkarlatynie, stanach zapalnych dziąseł. Większość drobnoustrojów wnika do organizmu przez błony śluzowe nosa i jamy ustnej. Jeżeli zainfekują gardło dochodzi do stanu zapalnego,

Budowa gardła

Gardło składa się z części nosowej, środkowej oraz krtani. Jego ściany wyściela błona śluzowa, tkanka podśluzowa, błona mięśniowa oraz błona zewnętrzna. Z jednej strony gardło przez przewód nosowo-gardłowy łączy się z jamą nosową. Powietrze wdychane nosem zostaje na tym odcinku oczyszczone, ogrzane i nawilżone, po czym przechodzi do dalszych części układu oddechowego – krtani, tchawicy, oskrzeli i płuc. Z drugiej strony gardło łączy się z jamą ustną. U przeciętnego człowieka ma około 12 cm długości.

Ból gardła – możliwe przyczyny

Jest wiele czynników, które podrażniają gardło i wywołują ból. Przede wszystkim jest ono osłabione przez naprzemienne wystawianie go na działanie wysokiej i niskiej temperatury. Dlatego też wiele infekcji pojawia się w okresie jesienno-zimowym, kiedy człowiek nieprzyzwyczajony do znacznych spadków temperatury ubiera się zbyt lekko. Organizm ma obniżoną odporność i w zetknięciu z drobnoustrojami reaguje stanem chorobowym. Infekcje o równie ciężkim przebiegu przebieg mogą mieć miejsce również latem np. na skutek nagłych i dużych różnic temperatury w pomieszczeniach klimatyzowanych i na zewnątrz budynków. Upał sprzyja rozmnażaniu bakterii i wirusów, dlatego dolegliwości mogą być o wiele bardziej dotkliwe.

Ból gardła może być też związany z przewlekłymi stanami chorobowymi zatok przynosowych i jamy ustnej. Jest objawem występującym w przypadku nowotworów oraz przy alergiach.

Mogą go powodować anatomiczne wady górnych dróg oddechowych: skrzywiona przegroda nosowa, która utrudnia oddychanie przez nos, co powoduje częste otwieranie ust i ułatwienie dostępu do organizmu bakteriom i wirusom, a także przerost migdałka gardłowego, który często powoduje anginy i nadmierną wrażliwość na drobnoustroje.

Podrażnienie gardła mogą wywołać też czynniki zewnętrzne jak: suche powietrze (np. w zamkniętych i klimatyzowanych pomieszczeniach), zbyt zimne lub zbyt gorące napoje, ostre potrawy, a także papierosy.

Ponieważ ból gardła może mieć zarówno banalną, jak i bardzo poważną w skutkach przyczynę, nie należy go lekceważyć, zwłaszcza jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas lub nasila się i powoduje duży dyskomfort oraz dolegliwości bólowe.

Choroby gardła i krtani

Choroby gardła i krtani występują często, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, i mogą mieć charakter ostry bądź przewlekły.

Ostre zapalenie gardła najczęściej spowodowane jest bakteriami, wirusami, a czasami grzybami. Towarzyszy także ospie wietrznej i grypie. Charakterystyczną dolegliwością, poza bólem i drapaniem w gardle, są trudności z przełykaniem, zwłaszcza pokarmów stałych. Stan przewlekły często wywołany jest przez czynniki zewnętrzne: alergeny, suche powietrze, pyły czy dym papierosowy. Grupą szczególnie narażoną na tego typu schorzenia są osoby pracujące głosem np. nauczyciele lub osoby z zaburzeniami hormonalnymi oraz brakami witaminowymi.

Infekcje krtani o charakterze ostrym mają najczęściej podłoże wirusowe i bakteryjne. Poza bólem, drapaniem i chrypką może wystąpić kaszel i zanik głosu. Na ich powstanie wpływają podobne czynniki, jak w przypadku zapalenia gardła. Mogą być także spowodowane uwarunkowaniami genetycznymi, chorobami endokrynologicznymi, niedrożnością dróg oddechowych wynikającą z wad budowy, refluksem, a także nadmiernym spożywaniem alkoholu.

Jak nawilżyć gardło – domowe sposoby na złagodzenie bólu

Bólowi gardła najczęściej towarzyszy suchość śluzówek wywołująca podrażnienie i nieprzyjemne drapanie. Dolegliwości tego typu można złagodzić kilkoma sposobami. Przede wszystkim wskazane jest picie dużej ilości płynów typu: herbata z miodem, cytryną bądź sokiem malinowym. Działanie antyseptyczne i nawilżające mają także napary z kwiatu lipy, rumianku czy czarnego bzu.

Dobre efekty w łagodzeniu infekcji daje płukanie gardła wyciągami z rumianku, szałwii i kory dębu, a nawet przegotowaną wodą z niewielką domieszką soli bądź sody. Należy jednak uważać, aby nie płukać gardła częściej niż trzy razy dziennie. Nie przestrzegając tej zasady, można doprowadzić do zaostrzenia podrażnienia śluzówki.

Ból gardła łagodzą i jednocześnie pobudzają produkcję śliny, która ma działanie nawilżające, preparaty do ssania dostępne bez recepty. Jednak nawet przed ich zastosowaniem należy skonsultować się z lekarzem (zwłaszcza w przypadku przewlekłych dolegliwości), aby wyeliminować ryzyko groźniejszej choroby.