Zdarza się, że dochodzi do nieprawidłowości związanych ze zmniejszaniem się narządu rodnego i macica nie obkurcza się po porodzie samoistnie. W takich przypadkach konieczne jest podjęcie interwencji przez specjalistów, którzy chronią kobietę przed skutkami nieprawidłowego obkurczania macicy.

Obkurczanie macicy po porodzie – fizjologia

Połóg, czyli 6-tygodniowy okres po porodzie, to czas zmian, w którym organizm kobiety stopniowo wraca do stanu występującego przed ciążą. To właśnie wtedy dochodzi do oczyszczania oraz obkurczania macicy.

Obkurczanie macicy w warunkach prawidłowych rozpoczyna się już w III okresie porodu, po urodzeniu dziecka i wydaleniu łożyska, kiedy dno macicy znajduje się w połowie odległości między pępkiem a spojeniem łonowym. Wówczas naczynia miejsca łożyskowego zacieśniają się, zapobiegając krwawieniom. W IV etapie, który trwa 2 godziny po wydaleniu popłodu, następuje kontynuacja procesu obkurczania się macicy. Lekarz kontroluje wtedy przebieg zmniejszania się narządu rodnego i w razie konieczności podejmuje interwencje medyczne.

Po 24 godzinach dno macicy można wybadać na wysokości pępka, natomiast po 2 tygodniach narząd nie jest wyczuwalny palpacyjnie przez powłoki brzuszne. Po mniej więcej 6 tygodniach od porodu obkurczanie macicy dobiega końca – ze 1000g pozostaje tylko 50 g. Cały proces jest zwykle nieprzyjemny i charakteryzuje się uczuciem ucisku, rozpierania oraz bólu lokalizującego się w podbrzuszu.

Obkurczanie macicy po drugim porodzie oraz po kolejnych może być bardziej bolesne niż po pierwszym. Jest to jednak kwestia indywidualna.

Jak długo trwa obkurczanie macicy po cesarce?

Połóg po cięciu cesarskim przebiega trochę inaczej niż po porodzie naturalnym, co również ma odzwierciedlenie w obkurczaniu macicy. Ze względu na ranę proces ten może trwać trochę dłużej, a także może być bardziej bolesny. Nieprawidłowości w obkurczaniu macicy mogą zwiastować niezwykle skąpe lub zanikające odchody z pochwy, należy jednak pamiętać, że zasadniczo są one mniejsze niż w przypadku porodu naturalnego.

Jak wygląda poród domowy i czy jest bezpieczny? Dowiesz się tego z filmu:

Czytaj także: Jak długo trwa połóg po cesarskim cięciu? Kiedy można współżyć?

Nieprawidłowe obkurczanie macicy po porodzie

Zdarza się, iż w III okresie porodu, który powinien trwać maksymalnie 30 minut, dochodzi do opóźnienia wydalania łożyska. W takim przypadku lekarze podejmują odpowiednie środki, które mają wspomóc i przyspieszyć ten proces oraz zapobiec konsekwencjom w postaci obfitych krwawień. Leki na obkurczenie macicy podawane w takich sytuacjach to głównie oksytocyna, czyli żeński hormon odpowiadający między innymi za wydzielanie mleka, oraz metyloergometryna.

Gdy macica nie kurczy się po porodzie mimo zastosowania wszystkich możliwych sposobów wspomagających, dochodzi do sytuacji zwanej atonią. Jest to stan mogący zagrażać życiu oraz zdrowiu rodzącej, wynikający często z niedokładnego oczyszczenia się jamy narządu rodnego z fragmentów łożyska.

Objawem nieprawidłowo postępującego obkurczania macicy, który występuje w tym czasie, jest przede wszystkim znaczny krwotok (utrata krwi może dochodzić nawet do kilku litrów). Postępowaniem leczniczym jest doprowadzenie macicy do trwałego skurczu poprzez silne chwycenie jej oraz uciśnięcie, co zwykle prowadzi do natychmiastowej reakcji, a także równoczesne podawanie leków na obkurczenie macicy w ciągłym wlewie. W ekstremalnych przypadkach konieczne jest usunięcie narządu, szczególnie gdy inne interwencje nie przynoszą rezultatów. Równolegle personel dba o ciągłe uzupełnianie utraconych płynów oraz przetaczanie preparatów krwiopochodnych.

Objawy nieprawidłowego obkurczania się macicy w połogu można zaobserwować w postaci ciągłego występowania krwawień oraz odchodów macicznych. Należy wówczas zgłosić się do lekarza ginekologa.

Jak przyspieszyć obkurczanie się macicy? Domowe sposoby

W początkowym czasie po porodzie obkurczanie się macicy może zostać przyspieszone w bardzo banalny sposób – przez opróżnienie pęcherza moczowego.

Podstawowym, naturalnym sposobem przyspieszającym obkurczanie się macicy w połogu jest karmienie piersią. Dobroczynny wpływ tej czynności polega na zwiększeniu wydzielania oksytocyny w organizmie matki w momencie ssania sutka przez noworodka, co powoduje zaostrzenie skurczów macicznych.

Bibliografia:

1. Bręborowicz G., Położnictwo i ginekologia, tom 1, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.