Hipoksemia ma charakterystyczne objawy, do których zalicza się m.in. duszności, przyśpieszoną akcję serca i ból w klatce piersiowej. Szybka interwencja medyczna może zapobiec obumarciu mózgu i śmierci. W leczeniu hipoksemii bardzo ważny jest czas, dlatego im wcześniej chora osoba trafi do specjalisty, tym lepiej dla jej stanu zdrowia i życia.

Hipoksemia – co to jest i na czym polega?

Hipoksemia to niedobór tlenu we krwi. Przedłużające się obniżenie ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi może prowadzić do niedotlenienia tkanek, tzw. hipoksji. Natomiast stan znacznego niedotlenienia krwi to inaczej anoksemia. Hipoksemia może mieć różne przyczyny – zarówno związane z warunkami zewnętrznymi (przebywanie na dużych wysokościach), jak i wynikające ze stanu organizmu (niewydolność krążenia, niedobór hemoglobiny, zaburzenia oddychania). Hipoksemia może wynikać także z celowego działania człowieka, np. z zażywania narkotyków, prowadzącego do porażenia mięśni oddechowych i zaburzeń oddychania.

Hipoksemia może być stanem przewlekłym bądź ostrym. Powstaje na skutek niedostarczenia wystarczającej ilości powietrza do płuc, a konkretnie – pęcherzyków płucnych. To właśnie w ich ściankach tlen łączy się z przepływającą krwią, oddając jednocześnie dwutlenek węgla. Proces ten nazywamy wymianą gazową. Jeśli jednak do wymiany gazowej nie dojdzie, poziom krwi nieutlenowanej wzrasta i tak pierwszym objawem hipoksemii jest płytki oddech i zwiększenie tym samym częstotliwości oddechów. Niedobór tlenu w tkankach skutkuje charakterystycznymi objawami hipoksii. Nieleczony stan hipoksemii prowadzi do ostrej niewydolności oddechowej i w konsekwencji – do zgonu.

Jak wygląda hipoksemia? Objawy

Objawy hipoksemii i hipoksji są charakterystyczne. Zalicza się do nich m.in. duszność, zaburzenia świadomości, sinicę, gorączkę, tachykardię, kaszel, ból w klatce piersiowej, oszołomienie, senność, mrowienie wokół ust i w kończynach, zawroty głowy, omdlenie i niepokój ruchowy. Warto podkreślić, że jeśli hipoksemia trwa długo, dochodzi do obumarcia mózgu, które jest nieodwracalne.

Dlaczego występuje hipoksemia? Przyczyny

Przyczyny hipoksemii mogą być różnorodne. Do głównych zalicza się:

• ostre stany zapalne płuc,
  
• rozedmę,
  
• wady serca,
  
• nadciśnienie płucne,
  
• odmę opłucnową,
  
• obturacyjny bezdech senny,
  
• zatorowość płucną,
  
• stan padaczkowy,
  
• uraz głowy, szyi lub klatki piersiowej,
  
• niską zawartość hemoglobiny w erytrocytach,
  
• zespół ostrej niewydolności płucnej (ang. acute respiratory distress syndrome – ARDS),
  
• zatrucie tlenkiem węgla,
  
• przebywanie na wysokościach – niskie ciśnienie parcjalne we wdychanym powietrzu skutkuje utrudnioną wymianą gazową.
  

Co później? Skutki hipoksemii

Hipoksemia może nieść bardzo niebezpieczne skutki dla organizmu. Już ponad pięciominutowa hipoksemia prowadzi do niedokrwienia mięśnia sercowego. Ponadto skutkiem tego stanu może być ostra niewydolność serca wynikająca z zaburzeń akcji serca. Natomiast przyśpieszona częstość oddechów, tzw. tachypnoe, może prowadzić do niewydolności oddechowej. Objawem przewlekłej hipoksemii są także palce pałeczkowate, (lub inaczej nazywane: paznokcie zegarowe) Z wyglądu przypominają szkło chroniące tarczę zegarka, gdyż są zaokrąglone i wypukłe. Nieleczona hipoksemia prowadzi do obumarcia mózgu i śmierci.

Hipoksemia – leczenie

W przypadku hipoksemii należy w pierwszej kolejności wezwać pomoc medyczną i udrożnić drogi oddechowe. Aby poprawić stan osoby z hipoksemią, należy zastosować tlenoterapię. Po podaniu mieszaniny z dużą zawartością tlenu sytuacja na ogół się poprawia. Jeśli jednak nie ma zmian, czasami wdraża się leczenie stuprocentowym tlenem. Osoby, które doświadczyły hipoksemii, nierzadko wymagają także wentylacji mechanicznej płuc lub pozaustrojowego wspomagania płuc. Dzięki oksygenatorowi (tzw. sztuczne płuco) z utlenowanej krwi usuwany jest dwutlenek węgla, co umożliwia odciążenie płuc w momencie, gdy samodzielnie nie są w stanie pracować. W leczeniu hipoksemii bardzo ważne jest usunięcie przyczyny jej powstawania.