Diastema to charakterystyczna przerwa pomiędzy przyśrodkowymi zębami siecznymi (górnymi jedynkami). Jest to przede wszystkim problem stomatologiczny, a nie tylko trudność natury estetycznej. Wiele osób nie decyduje się na jej pozbycie. Szpara może być przyczyną wad zgryzu, problemów z mówieniem, a nawet chorób przyzębia. Pojawienie się diastemy może powodować także seplenienie. W tych sytuacjach usunięcie przerwy między zębami może być konieczne. Za wadę diastema jest uznawana, dopiero gdy szpara przekracza 2 mm. W pozostałych przypadkach nie jest wymagana interwencji stomatologiczna.

Diastema: charakterystyka

Diastemą określa się przestrzeń międzyzębową, która zazwyczaj występuje pomiędzy górnymi siekaczami. U ludzi jest ona postrzegana jako patologia uzębienia. Pojawia się wskutek wielu przyczyn, m.in. w wyniku hipodoncji – za małej liczby zębów występujących w jamie ustnej, czego efektem jest utworzenie się szpary. W niektórych przypadkach może nieprawidłowo wyrosnąć dodatkowy ząb, czego skutkiem jest wystąpienie diastemy zarówno między siekaczami żuchwy, jak i szczęki. U części chorych brakuje bocznych siekaczy, co również skutkuje powstaniem przerwy. Diastema może się ponadto pojawić w wyniku przerostu wędzidełka górnej wargi.

Rodzaje diastemy

W zależności od występujących symptomów można wyróżnić różne rodzaje diastemy. Wśród nich są:

• prawdziwa – przyczyną jest przerost błony, która łączy dziąsło z wargą górną (wędzidełko wargi);
  
• rzekoma – powstaje w wyniku mikrodoncji (zmniejszenia rozmiaru zęba), braku siekaczy bocznych albo hiperdoncji (wyrośnięcia dodatkowego zęba);
  
• fizjologiczna – pojawia się podczas rośnięcia stałych bocznych siecznych zębów u dzieci między 7. a 9. rokiem życia. Diastema jest najczęściej mała (poniżej 2 mm), nie jest wtedy wymagana interwencja stomatologa.
  

W zależności od ustawienia siekaczy względem siebie wyróżniane są inne typy diastemy. Przerwy są dzielone na:

• równoległe – zęby są ustawione równolegle. Leczenie jest uzależnione od długości przerwy, a także wieku osoby;
  
• zbieżne – korony zębów ustawione są do siebie, a ich korzenie przesunięte. W wyniku tego osoba mająca ten typ diastemy potrzebuje stałego aparatu ortodontycznego;
  
• rozbieżne – korzenie są ustawione do siebie. Ta diastema może być leczona za pomocą aparatów zdejmowanych.
  

Jak leczyć diastemę?

Osoby, dla których diastema jest dużym problemem, mogą skorzystać z różnych sposobów leczenia jej u ortodonty albo w gabinecie stomatologicznym. Technika jest dopasowana do indywidualnych potrzeb. Przed wykonaniem zabiegu specjalista sprawdza budowę zgryzu, wiek, a także wygląd dziąseł, dopiero wtedy proponuje najlepszą metodę do pozbycia się szpary, jeśli są do tego wskazania.

W celu zlikwidowania diastemy zakładany jest aparat ortodontyczny, który ma za zadanie wyprostować zęby oraz pozbyć się przerwy pomiędzy siekaczami. Jeżeli diastema jest wynikiem pojawienia się dodatkowego zęba, trzeba go usunąć (tzw. ekstrakcja). Jedynki są zsuwane za pomocą akrylowej płyty razem z wkręcaną śrubą albo dopasowanymi do lokalizacji sprężynkami międzyzębowymi (diastema rozbieżna lub równoległa) albo też stałym aparatem (diastema zbieżna).

Z kolei w przypadku braku zębów (diastema rzekoma) potrzebny jest zabieg implantologii oraz protetyki, które pozwalają na ich wszczepienie. Leczeniu nie podlega diastema fizjologiczna – zamyka się samoczynnie. W przypadku przerośnięcia wędzidełka wargi górnej powodującego diastemę stosuje się interwencję chirurgiczną w postaci podcięcia, wycięcia lub plastyki. Zabieg może zostać wykonany przed, w trakcie lub po zakończeniu leczenia ortodontycznego.

Sposoby zamykania diastemy

Oprócz aparatów ortodontycznych sposobem na zamykanie diastemy jest licowanie. Zabieg polega na naklejeniu cienkich porcelanowych płytek o długości 0,5 mm na zęby. Jednak najpierw musi zostać delikatnie zeszlifowana powierzchniowa warstwa szkliwa. Inną metodą jest bonding – maskowanie przerwy za pomocą kompozytu. Likwidacja diastemy wygląda w tym przypadku jak zakładanie plomby. Najpierw ząb jest wytrawiany kwasem demineralizującym. Później nakładany jest materiał kompozytowy, a z pomocą papierowych dysków nadawany jest mu kształt. Można to zrobić już podczas pierwszej wizyty. Ta technika jest znacznie mniej trwała niż licówki. Dodatkowo bonding może być w każdej chwili odwrócony – kompozyt jest zdejmowany z zęba.