Węgorek jelitowy należy do rodziny nicieni i zaliczany jest do niewielkiego grona pasożytów, które mogą żyć nie tylko w organizmie człowieka, ale również w glebie. Do zarażenia nim w Polsce dochodzi rzadko, gdyż częściej można go spotkać w klimacie tropikalnym i subtropikalnym, gdzie nie są przestrzegane normy sanitarne. Samica węgorka ma ok. 2 mm długości i najczęściej pasożytuje w błonie śluzowej dwunastnicy oraz jelita czczego, rzadziej w tkance płucnej. Po rozmnożeniu i złożeniu jaj wylęgają się larwy rabditopodobne, które następnie wydala się bądź odkrztusza. W konsekwencji przedostają się do jelita cienkiego, gdzie wywołują chorobę zwaną węgorczycą.

Węgorek jelitowy i węgorzyca – objawy i rozpoznanie

Larwa węgorka jelitowego dostaje się do organizmu przez skórę. W miejscu jej wniknięcia tworzą się rumienie, które wędrują i powodują świąd, a po kilku godzinach (bądź dniach) znikają. Tam, gdzie przemieszczają się larwy węgorka, widać rumieniową linię, która wydłuża się ok. 10 cm na godzinę. Ponadto jeśli przedostają się do płuc, w badaniach widoczne są zmiany w miąższu płucnym – mają one postać ognisk bronchopneumonicznych. Larwa węgorka obecna w jelicie cienkim powoduje jego owrzodzenie.

Zobacz także: Rumień wędrujący - co to jest i jak wygląda? Jak przebiega leczenie?

Niestety objawy węgorczycy nie są charakterystyczne i często mylone są z nieżytem dwunastnicy i jelita cienkiego bądź z chorobą wrzodową dwunastnicy. U osób chorych pojawiają się objawy, takie jak: bóle brzucha, nudności i wymioty, brak apetytu, biegunka, spadek masy ciała, drażliwość, bezsenność, ogólne złe samopoczucie i anemia. Warto podkreślić, że węgorzyca ma okresy remisji i nawrotów, które zależne są chociażby od pory roku czy też odporności osoby chorej. Podczas remisji choroba może praktycznie nie dawać żadnych objawów, z kolei podczas nawrotów może w krótkim czasie pogorszyć stan chorego.

Aby postawić diagnozę, czy chory posiada w organizmie węgorka jelitowego, należy udać się do specjalisty, który zleci wykonanie badań polegających na wykryciu w kale, moczu, ślinie lub treści dwunastniczej jego larw bądź jaj. Można również sprawdzić, czy w krwi występuje antygen pasożyta. Ten ostatni test wykonywany jest często, ponieważ np. w stolcu w większości przypadków larwy węgorka są niewykrywalne. Jeśli objawy choroby znacznie wycieńczają organizm zarażonej osoby, wykonuje się także biopsję dwunastnicy.

Węgorzyca – leczenie i powikłania

Aby pozbyć się larwy węgorka jelitowego i węgorzycy, należy całkowicie usunąć nicienie z organizmu. Z reguły najczęstszym sposobem leczenia jest terapia farmakologiczna oparta na lekach przeciw obleńcom. Specjaliści zalecają stosowanie iwermektyny (tabl. 200 μg/kg mc) przez 1–2 dni lub albendazolu (tabl. w dawce 2 x 400 mg dziennie) przez 5–7 dni.. Nierzadko już podczas pierwszego okresu terapii można całkowicie pozbyć się węgorka z organizmu. Aby się o tym przekonać, należy wykonać badanie kontrolne na obecność larw w kale po 4 tygodniach od rozpoczęcia leczenia. Zdarzają się również takie przypadki, że należy zastosować ponowną terapię. Czasem niestety larwy mogą, mimo podjęcia terapii, pozostawać w organizmie nawet kilka lat – jednak również w tym wypadku możliwe jest całkowite wyleczenie.

Zobacz także: Zapalenie dwunastnicy: przyczyny, objawy, leczenie

Leczenie węgorzycy jest bardzo ważne, gdyż może ona prowadzić do poważnych powikłań. Zalicza się do nich m.in. posocznicę, ostrą eozynofilię płucną, niedożywienie, a także rozsianą węgorzycę.

Węgorek jelitowy – profilaktyka zapobiegawcza

Aby zapobiec węgorzycy, należy stosować szczególne środki higieny, przebywając w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Podczas podróży warto również mieć na uwadze, że zwierzęta z tych obszarów mogą być zarażone, dlatego należy unikać z nimi kontaktu. W Europie, w tym w Polsce, wystarczy przestrzegać higieny osobistej. Aby ustrzec się przed węgorzycą, należy profilaktycznie chronić skórę, która ma kontakt z glebą, np. podczas prac w ogródku, przesadzania roślin itp. Zapobiegawczo należy zawsze stosować rękawice ochronne i odpowiednie obuwie. Aby ustrzec się przed zakażeniem, należy także przestrzegać zasad higieny żywienia, m.in. pamiętać o dokładnym myciu warzyw i owoców, przegotowaniu wody itp.

Bibliografia:

1. http://www.odermatol.com/wp-content/uploads/file/2_2010/9_%20Infestacja%20Strongyloides%20stercoralis.pdf
   
2. http://www.medycynatropikalna.pl/chorobazakazna/28/wegorczyca-%28strongyloidoza%29