Choć samo w sobie rogowacenie ciemne nie jest groźne, świadczy ono o różnych chorobach. Często pojawia się w przebiegu cukrzycy czy insulinooproności, ale może też być skutkiem groźnego raka żołądka.

Co to jest rogowacenie ciemne?

Rogowacenie ciemne to choroba spowodowana zmianami w pigmentacji, w wyniku której powstają ciemne brązowe (a czasem czarne) plamy na skórze. Pojawiają się one głównie w miejscach zagięć skóry – pod pachami, w zgięciach łokci, w okolicach krocza, na szyi, ale również dookoła brodawek sutkowych lub pępka. Z czasem mogą zacząć im towarzyszyć swędzące brodawkowate zmiany na skórze.

Rogowacenie ciemne – diagnostyka

Lekarz najczęściej rozpoznaje rogowacenie ciemne dzięki charakterystycznym zmianom skórnym i brodawkowatym wykwitom. Czasem dla potwierdzenia diagnozy pobiera się wycinek i poddaje go badaniu histopatologicznemu. Najczęściej po zdiagnozowaniu tej dolegliwości należy wykonać dodatkowe badania, które ustalą jej przyczynę – szczególnie ważne jest określenie, czy nie doszło do rozwoju cukrzycy lub raka żołądka.

Rogowacenie ciemne – przyczyny i czynniki ryzyka

Rogowacenie ciemne może potencjalnie wystąpić u każdego człowieka, jednak część osób znajduje się w wyższej grupie ryzyka. Są to:

• rdzenni Amerykanie, Afroamerykanie oraz osoby z ciemną karnacją,
  
• cierpiący na nadwagę lub otyłość,
  
• osoby chorujące na raka żołądka,
  
• osoby chore na cukrzycę lub isulinooproność,
  
• kobiety z policystycznym zespołem jajników,
  
• osoby z niedoczynnością tarczycy,
  
• osoby długotrwale stosujące niektóre leki.
  

Przyczyny powstawania tej choroby nie są do końca znane. Bezpośrednio na zmiany skórne wpływa nadmierny rozrost keratynocytów – komórek naskórka. Może on być stymulowany przez wiele czynników.

Rogowacenie ciemne – rodzaje

Rogowacenie ciemne może przybierać różne postaci i mieć odmienny przebieg, w zależności od przyczyny, które go wywołuje. Wyróżniono 7 typów tej choroby:

• postać powiązana z insulioopornością – najczęstsza przyczyna rogowacenia ciemnego, może się pojawić w każdym wieku, nawet tuż po urodzeniu;
  
• postać wywołana otyłością – najczęściej ustępuje w wyniku redukcji masy ciała i może pojawić się w każdym wieku;
  
• postać akralna – występująca u zdrowych osób, najczęściej w okolicach łokci, kolan i grzbietowych części stóp;
  
• postać jednostronna – rozwija się na początku choroby;
  
• postać wywołana długotrwałym stosowaniem leków – najczęściej są to: glikokortykosteroidy, doustna antykoncepcja, insulina, statyny.
  
• postać złośliwa, paraneoplastyczna – najczęściej wywołują je nowotwory przewodu pokarmowego, głównie rak żołądka, ale mogą powstać również na skutek raka jajnika czy nerki; same zmiany nie mają charakteru nowotworowego; jest to najrzadszy typ rogowacenia skórnego, często obejmuje ono większe powierzchnie ciała, zajmując również błony śluzowe;
  
• postać mieszana – połączenie różnych postaci.
  

Rogowacenie ciemne najczęściej towarzyszy innym chorobom, bardzo rzadko zdarza się, że związane jest są z typem urody człowieka, szczególnie u rasy białej.

Rogowacenie ciemne – leczenie

Leczenie rogowacenia ciemnego koncentruje się przede wszystkim na zajęciu się jego przyczynami. Ich wyeliminowanie (lub gdy nie jest możliwe – ustabilizowanie stanu wywołanego daną chorobą) często usuwa problemy skórne.

Dodatkowo na zmiany skórne wykorzystywane są retinoidy, cyproheptadyna czy etretinat. Czasem stosowana jest także laseroterapia, a w przypadku zmian złośliwych – fotochemioterapia. Jeżeli osoba cierpiąca na tę dolegliwość odczuwa świąd, podawane są preparaty przeciwświądowe, takie jak węgiel aktywowany, paroksetyna i kapsaicyna.

Choć rogowacenie ciemne może się wycofać, to wciąż w wielu przypadkach efekty jego leczenia są mało zadowalające dla osoby nim dotkniętej.

Rogowacenie ciemne – leczenie naturalne

Jeśli tradycyjne metody lecznicze zawodzą, osoby z rogowaceniem ciemnym często szukają naturalnych metod, aby zwalczyć ten problem. Choć sięgając po nie, nie należy spodziewać się cudów, pomocne mogą być:

• zdrowa dieta – niskowęglowodanowa i zawierająca duże ilości zdrowych tłuszczy; warto również obniżyć masę ciała;
  
• aktywność fizyczna – dzięki niej stabilizuje się poziom cukru we krwi i redukuje masę ciała;
  
• suplementowanie cynku;
  
• olej kokosowy – smarowanie zmian skórnych dobrej jakości olejem kokosowym według medycyny ajurwedyjskiej powoduje ich zmniejszanie się, działa przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo oraz wyrównuje poziom pigmentacji skóry;
• olejek z drzewa herbacianego – dodawany do kąpieli działa przeciwzapalnie i przeciwświądowo na skórę.