Mleczan sodu to jeden z najskuteczniejszych nawilżaczy skóry. Ze względu na silne działanie antybakteryjne jest często wykorzystywany jako środek przeciwtrądzikowy. Pełni rolę naturalnego konserwantu i regulatora pH. Wskazany jest do pielęgnacji skóry suchej, problematycznej, wrażliwej, skłonnej do podrażnień. Mleczan sodu to akceptowany przez Unię Europejską dodatek do żywności.
Co to jest mleczan sodu?
Mleczan sodu (z łac. Sodium lactate) to organiczny związek chemiczny o wzorze sumarycznym C3H5NaO3. To sól sodowa kwasu mlekowego (z łac. Acidum lacticum). Występuje w niewielkich ilościach w ludzkim naskórku. Jest jedną ze składowych naturalnego czynnika nawilżającego skóry (z ang. Natural Moisturizing Factor, NMF). W nomenklaturze systematycznej Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej (z ang. International Union of Pure and Applied Chemistry, IUPAC) nazywany bywa 2-hydroksypropionianem sodu.
Mleczan sodu otrzymywany jest podczas naturalnego procesu fermentacji cukrów z udziałem bakterii mlekowych z rodzaju Lactobacillus. Wodny 60-procentowy roztwór mleczanu sodu ma postać bezbarwnej lub jasnożółtej cieczy o delikatnym, lekko kwaśnym zapachu, która łatwo rozpuszcza się w wodzie i jest nierozpuszczalna w olejach, ma dobrą odporność cieplną. Jego pH wynosi około 8,5.
Polecamy: Co kryje skóra? Budowa i funkcje skóry
Jak wybierać kosmetyki? Dowiesz się tego z filmu:
Zastosowanie mleczanu sodu w przemyśle spożywczym
Mleczan sodu ma zastosowanie w przemyśle spożywczym. Pełni rolę dodatku do żywności. W Stanach Zjednoczonych Ameryki ma status „ogólnie uznany za bezpieczny” (z ang. Generally Recognised As Safe, GRAS). Zgodnie z wykazem sporządzonym przez Europejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa Żywności nadano mu numer E325. W związku z tym należy do grupy przeciwutleniaczy i regulatorów kwasowości. Mleczan sodu wykorzystywany jest w procesie konserwowania mięsa. Dodatkowo chroni je przed szkodliwym działaniem mikroorganizmów (wyhamowuje logarytmiczną fazę ich wzrostu), wpływa także na stabilizację pH produktu, obniża aktywność wody, działa przeciwutleniająco, podnosi walory smakowe – wpływa na barwę i zapach. Wnosi do produktów łagodnie słony smak, dzięki czemu pozwala zmniejszyć udział zwykłej soli kuchennej. Poprawia znacznie bezpieczeństwo produktów i zmniejsza koszty produkcji. Oprócz wyrobów mięsnych używa się go też w przetworach owocowo-warzywnych, pieczywie, dresingach, wyrobach cukierniczych.
Polecamy: Podstawowe zasady pielęgnacji skóry wrażliwej
Zobacz film i dowiedz się jak działa skóra:
Zastosowanie mleczanu sodu w przemyśle kosmetycznym
Mleczan sodu w kosmetyce wykorzystywany jest od dawna. Stanowi częsty dodatek w szamponach i mydłach w płynie, pełniąc w nich rolę środka zwilżającego. To składnik toników, żeli myjących, emulsji, mgiełek, kremów, odżywek i sprayów do włosów, maseczek, serum, balsamów, pomadek, podkładów, płynów do higieny intymnej. Dość często łączy się go z kwasami AHA i PHA oraz kwasem mlekowym. Występuje w preparatach złuszczających, peelingach chemicznych i enzymatycznych, maściach na zrogowacenia i odciski stóp.
Działanie mleczanu sodu na skórę i włosy
Mleczan sodu zapewnia odpowiednie nawodnienie naskórka. Wykazuje właściwości antybakteryjne, przeciwtrądzikowe, przeciwzapalne, silnie nawilżające. Modyfikuje i stabilizuje poziom pH. Łagodzi ściągające i wysuszające działanie innych preparatów. Zmniejsza uczucie tłustości powstałe po kremach i balsamach zawierających oleje i masła. Działa mocno higroskopijne, trwale wiąże i zatrzymuje wodę z otoczenia. Mleczan sodu jako humektant przewyższa nawet działanie gliceryny, mocznika, kwasu hialuronowego czy sorbitolu.
Substancja normalizuje procesy keratynizacji naskórka. Łagodzi stany zapalne i zmniejsza liczbę zaskórników. Tworzy na skórze warstwę okluzyjną, która chroni ją przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych i hamuje wzrost obcych dla skóry organizmów. Reguluje koloryt skóry, działa przeciwzmarszczkowo, oczyszczająco, przeciwłojotokowo, przeciwutleniająco. Mleczan sodu to substancja zmiękczająca, wygładzająca, złuszczająca (ścierniwo). Może zmniejszać produkcję tyrozynazy (enzym uczestniczący w tworzeniu melaniny, czyli pigmentu), w konsekwencji czego zapobiega przebarwieniom skórnym, jak plamy starcze i piegi, oraz zmniejsza je. Mleczan sodu zwiększa skuteczność i szybkość działania witaminy C i jej pochodnych. Neutralizuje działanie kwasów, w tym kwasu glikolowego (wzór sumaryczny C2H4O3), kwasu szikimowego (wzór sumaryczny C7H10O5) i kwasu laktobionowego (wzór sumaryczny C12H22O12).
Mleczan sodu w kosmetykach do pielęgnacji włosów wykazuje właściwości przeciwłupieżowe, stymuluje porost włosów i wzmacnia cebulki. Szczególnie polecany jest w przypadku suchej czy łuszczącej się skóry głowy.
Ile kosztuje mleczan sodu?
Wykorzystywany do celów kosmetycznych mleczan sodu sprzedawany jest przeważnie w opakowaniach 30 g, 60 g lub 250 g, za które zapłaci się odpowiednio ok. 4 zł, 6 zł, 14 zł. Używa się go do samodzielnego wytwarzania kosmetyków (DIY). W celu uzyskania działania nawilżającego stężenie mleczanu sodu powinno wynosić do 8%, a w mydłach – do 5%. Mleczan sodu powinien być przechowywany w szczelnie zamkniętym opakowaniu, w pokojowej temperaturze, suchym i ciemnym miejscu.
Mleczan sodu a ciąża
Mleczan sodu może być z powodzeniem stosowany przez kobiety w ciąży i podczas karmienia piersią przy zachowaniu niskich stężeń.
Bibliografia:
Heike K., Surowce naturalnych kosmetyków, Linz, Freya, 2010.
Bogoczek R., Napierała W., Mleczan sodu - właściwości i kierunki zastosowań, „Przemysł Spożywczy”, 1998, 52(2), s. 29-32.