Bóle nóg od kręgosłupa mogą być wynikiem przeciążenia na skutek dużego wysiłku fizycznego. Ból kręgosłupa promieniujący do nóg dość często doskwiera kobietom w zaawansowanej ciąży. Stanowi też jeden z głównych symptomów rwy kulszowej. Chorzy opisują wówczas ból jako nagły, rwący, ostry, piekący. Leczenie rwy kulszowej jest dość skomplikowane i zdarzają się przypadki wymagające przeprowadzenia operacji.

Co powoduje bóle nóg od kręgosłupa?

Bóle nóg od kręgosłupa spowodowany może być przez duży wysiłek fizyczny i podnoszenie ciężkich przedmiotów, co obciąża odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Wywołane mogą być wadami postawy – skrzywienia kręgosłupa i zmianami zachodzącymi w organizmie podczas ciąży. Ból nóg od kręgosłupa wśród przyszłych mam nie należy do rzadkości i mogą za niego odpowiadać:

• rozluźnione przez relaksynę powiązania stawowe,
  
• rosnąca masa ciała będąca dużym obciążeniem dla mięśni i stawów,
  
• powiększona macica, która może wywierać ucisk na nerwy,
  
• zmiana postawy ciała i środka ciężkości, co nadmiernie obciąża kręgosłup.
  

Za częstą przyczynę bólu i drętwienia nóg od kręgosłupa uważa się rwę kulszową, określaną w nomenklaturze medycznej także jako ischialgia. Schorzenie to spowodowane jest uciskiem na nerw kulszowy, który jest największym nerwem obwodowym człowieka.

Za pojawienie się ucisku odpowiadać mogą następujące przyczyny:

• dyskopatia – początkowy etap choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa,
  
• lokalny proces zapalny,
  
• utrzymywanie ciała w pozycji statycznej,
  
• długotrwałe powtarzanie tych samych wzorców ruchowych,
  
• zmiany nowotworowe,
  
• cukrzyca, otyłość,
  
• dieta uboga w witaminy, wapń, sole mineralne,
  
• zmiany powstałe na skutek procesu starzenia się organizmu,
  
• przebyte urazy.
  

Sprawdź w jaki sposób zadbać o męczone i obolałe nogi:

Ból nóg od kręgosłupa – objawy

Ból kręgosłupa promieniuje od pośladka i zdarza się, że odczuwany jest w całej kończynie dolnej – począwszy od tylnej powierzchni uda do łydki i stopy. Dolegliwości bólowe mogą dotyczyć jednej nogi lub obu. Dodatkowo objawami towarzyszącymi bólom nóg od kręgosłupa bywają: drętwienie, mrowienie i pieczenie w kończynach dolnych, uczucie osłabienia siły mięśniowej, parestezja, zwana też czuciem opacznym w postaci wrażenia zmian temperatury skóry lub uczuciem tzw. przebiegania prądu.

Odczuwane dolegliwości bólowe znacznie ograniczają poruszanie się, co w dużym stopniu utrudnia samodzielne funkcjonowanie. W ciężkich przypadkach rwy kulszowej pojawić się mogą problemy z trzymaniem moczu i kału. Rozwinąć się mogą niedowłady nóg, które przyjmują najczęściej formę nadmiernego opadania stopy, co przejawia się zaczepianiem stopą o podłoże podczas chodzenia.

Leczenie bólu nóg i kręgosłupa w przebiegu rwy kulszowej

W leczeniu bólu nóg i kręgosłupa przy rwie kulszowej zastosowanie znajduje farmakoterapia. Choremu podaje się środki o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym, rozluźniającym mięśnie, które mogą mieć postać przyjmowanych doustnie tabletek, żeli i maści lub wykonywanych domięśniowo zastrzyków. Niekiedy niezbędne jest noszenie gorsetu ortopedycznego. Chory możliwie często powinien przyjmować pozycję obarczającą nerw, czyli leżenie na twardym podłożu w ułożeniu na plecach, przy ugiętych w stawach biodrowych i kolanowych kończynach dolnych i podparciem pod łydkami. Pozycjami przeciwbólowymi są także leżenie na plecach z nogami podciągniętymi do brzucha oraz pozycja embrionalna (leżenie na boku z nogami podciągniętymi do brzucha). Niewskazane jest przyjmowanie pozycji siedzącej z pochyleniem tułowia do przodu.

Nieodzowne miejsce w leczeniu bólu nóg od kręgosłupa lędźwiowego zajmuje rehabilitacja, której celem jest zwiększenie ruchomości kręgosłupa i nauka prawidłowych wzorców ruchowych. Chorego kieruje się na zabiegi fizykoterapeutyczne przy użyciu prądów, pola magnetycznego, laseroterapii, krioterapii (leczenie zimnem). Konieczna jest także kinezyterapia (leczenie ruchem pasywne, czyli wykonywane przez terapeutę lub aktywne), a w jej obrębie m.in.:

• terapia manualna – składa się z manipulacji na stawach i układzie kostnym, mobilizacji tkanek miękkich i reedukacji ruchowej;
  
• terapia bólu metodą McKenziego – opracowana w Nowej Zelandii w latach 60. XX w. przez Robina McKenziego. Znana też jako MDT, czyli Mechanical Diagnosis and Therapy. Polega w pierwszej kolejności na diagnozie przyczyny bólu, a później wykonywaniu odpowiednio dobranych ćwiczeń, które będą go uśmierzać. Przykładowe ćwiczenie rozpoczynające każdą sesję ćwiczeniową: przyjmuje się pozycję leżącą na brzuchu, ramiona układa wzdłuż ciała, a głowę obraca w dowolną stronę. Należy zaczerpnąć kilka głębokich oddechów i rozluźnić napięte mięśnie w dolnej części pleców i kończyn dolnych;
  
• Kinesiology Taping, czyli plastrowanie dynamiczne, to metoda terapeutyczna opracowana w Japonii na początku lat 80. XX w. przez Kenzo Kase. Polega na oklejaniu konkretnych części ciała plastrami o specjalnej strukturze – stworzone z bawełny i kleju akrylowego, o grubości, ciężarze i stopniu rozciągliwości podobnym do skóry, przepuszczające powietrze i odporne na działanie wody. Działanie plastrów skupia się na redukcji napięcia na receptorach skórnych, co zmniejsza odczuwanie bólu;
  
• ćwiczenia wzmacniające mięśnie głębokie, w których napina się mięśnie grzbietu biegnące wzdłuż kręgosłupa oraz wzmacniania pośladki i uda. Aktywują partie mięśni odpowiadające za stabilizację kręgosłupa lędźwiowego.
  

Gdy choroba jest na tyle zaawansowana, że żadna z powyższych metod nie przynosi zadowalających rezultatów, a dodatkowo pojawiają się deficyty neurologiczne, konieczna bywa interwencja chirurgiczna.

Bibliografia:

1. Wiecheć M., Bauer M., Przewodnik metodyczny po wybranych zabiegach fizykalnych, Wrocław, Markmed Publishing, 2012.

2. Karaban-Olszewska M., Permoda A., Bytner A., Efekt usprawniania metodą McKenziego u pacjentki z rwą kulszową – opis przypadku, „Rehabilitacja w praktyce”, 2015, 6, s. 28-32.