Ból kości ogonowej (guzicznej) w ciąży wynika przede wszystkim ze zmian hormonalnych w organizmie kobiety. Jego przyczyną jest przede wszystkim rozluźnienie więzadeł miednicy. W niektórych przypadkach może dać o sobie znać również stary uraz, np. stłuczenie kości ogonowej, do którego doszło jeszcze przed ciążą.

Boląca kość ogonowa w ciąży – skąd się biorą dolegliwości?

Kość ogonowa (guziczna) tworzy końcowy odcinek kręgosłupa. Tak naprawdę jest pozostałością szkieletu ogona, który został zredukowany u człowieka w trakcie ewolucji. Obecnie kość guziczna składa się z 3 do 5 zrośniętych kręgów i stanowi element, do którego przyczepione są więzadła i mięśnie miednicy. Kiedy po zapłodnieniu organizm kobiety zaczyna się zmieniać, więzadła miednicy ulegają rozluźnieniu, aby umożliwić dziecku przyjście na świat, co może powodować dyskomfort i ból w okolicy kości ogonowej. Innymi przyczynami takiego stanu mogą być: przebyte przed ciążą urazy i stłuczenia kości guzicznej, wzrost masy ciała ciężarnej, a także wzrost masy ciała i przemieszczanie się dziecka w łonie matki. Ból zazwyczaj pojawia się w pierwszym okresie ciąży i nasila się wraz z kolejnymi trymestrami. Na największy dyskomfort skarżą się zwłaszcza kobiety w trzecim trymestrze, kiedy dochodzi do powiększenia wymiarów miednicy przed porodem.

Ból kości ogonowej w ciąży na skutek urazu

Ból kości ogonowej w ciąży może mieć przyczynę w urazie, do którego doszło po zapłodnieniu, ale też przed nim – nawet jeśli uraz był całkowicie zagojony. Stłuczenie kości ogonowej jest zazwyczaj następstwem upadku na plecy lub pośladki. W niektórych przypadkach może dojść do jej złamania. Stłuczona bądź złamana kość guziczna powoduje ból, jest spuchnięta i daje o sobie znać w trakcie siedzenia i chodzenia. Nawet jeżeli się zagoi, to jej nieprawidłowy zrost może być przyczyną nawracających dolegliwości, które dadzą o sobie znać szczególnie w trakcie ciąży.

Boląca kość ogonowa w ciąży – czy dolegliwość ustąpi po porodzie?

Zazwyczaj bóle, które wynikają ze zmian hormonalnych, mają charakter przejściowy. Chociaż powodują dość duży dyskomfort i przeszkadzają w codziennym funkcjonowaniu, to najczęściej mijają po porodzie. Ten stan nie wymaga poszerzonej diagnostyki.

Jeśli jednak ból jest bardzo dotkliwy i towarzyszą mu dodatkowe objawy sugerujące rozwijającą się chorobę, konieczne może okazać się wykonanie badań obrazowych. W przypadku nawracającego bólu w okolicy kości ogonowej zazwyczaj wykonuje się RTG kręgosłupa w odcinku guzicznym lub TK (tomografia komputerowa). Jednak w przypadku kobiet w ciąży możliwe jest wykonanie jedynie rezonansu magnetycznego. Ten rodzaj badania obrazowego jest stosunkowo bezpieczny dla matki i dziecka, ale decyzję, w oparciu o określenie poziomu ewentualnego ryzyka, powinien podjąć lekarz. Każda choroba, na którą cierpi kobieta w ciąży, może stanowić zagrożenie dla niej samej, ale też dla nienarodzonego dziecka, dlatego ważne jest, aby nie lekceważyć niepokojących objawów i jak najszybciej poinformować o nich lekarza prowadzącego ciążę.

Ból kości ogonowej na początku ciąży – jak zminimalizować dolegliwości?

Ból kości ogonowej, zwłaszcza w ciąży, nasila się przy siedzeniu i chodzeniu. Stąd też najlepszym rozwiązaniem wydaje się odpoczynek i pozycja leżąca. Można jednak próbować zminimalizować dyskomfort przez korzystanie z masażu pleców, szczególnie okolicy krzyżowej, o działaniu rozluźniającym. Należy jednak pamiętać, że w przypadku zaawansowanej ciąży masaż pleców powinien być wykonywany jedynie przez osobę wykwalifikowaną (najlepiej fizjoterapeutę) i tylko w pozycji na lewym boku. Dobrą praktyką jest unikanie nadmiernego obciążania kręgosłupa, jednak w trakcie ciąży wraz z wzrostem masy ciała dziecka, staje się to często niemożliwe. Dyskomfort minimalizuje odpowiednia pozycja siedzenia, ale także korzystanie ze specjalnych poduszek pod pośladki, które mają za zadanie odciążyć kość ogonową i w ten sposób zmniejszają ból. W miarę możliwości można też stosować ćwiczenia rozciągające dla kobiet w ciąży, a także ćwiczenia dla ciężarnych w wodzie.

Przed zastosowaniem łagodzących środków doraźnych zawsze należy skonsultować się z lekarzem. Bezpieczne są ciepłe okłady, ponieważ wyższa temperatura ma działania rozluźniające. Jeżeli lekarz wyrazi zgodę, przyszła mama może stosować miejscowe leki przeciwbólowe w formie maści bądź żelu, które dostępne są w aptekach bez recepty. Jeśli dolegliwości się nasilają lub dyskomfort uniemożliwia normalne funkcjonowanie, lekarz może przepisać doustne środki przeciwbólowe, które będą bezpieczne zarówno dla mamy jak i dla nienarodzonego dziecka.