Poród z użyciem próżnociągu, czyli poród próżniowy, to rodzaj porodu zabiegowego przypominający poród kleszczowy. Metody różnią się jedynie narzędziem, przy pomocy którego lekarz przesuwa dziecko. Przy porodzie próżniowym jest to pelota – przyssawka w kształcie odpowiednim dla głowy dziecka. Pelota przysysa się do głowy dziecka i umożliwia jego przesunięcie w drogach rodnych.

Poród kleszczowy: wskazania i przebieg

Poród kleszczowy to rodzaj porodu zabiegowego, czyli przy użyciu narzędzi. Metoda porodu kleszczowego pochodzi z XVII wieku, ale współcześnie wygląda zupełnie inaczej niż w swoich początkach. Podstawową różnicą jest to, że w dawnych czasach używano kleszczy w inny sposób, co było przyczyną licznych powikłań dla matki i dziecka. Dziś kleszcze w rękach doświadczonego lekarza są narzędziem ratującym życie i zdrowie dziecka i rodzącej.

Poród kleszczowy wykonuje się wtedy, gdy poród przebiega z komplikacjami, a na cesarskie cięcie jest już za późno, ponieważ główka dziecka przesunęła się w dół kanału rodnego. Od tego momentu dziecko może urodzić się jedynie dołem. Wskazania do porodu kleszczowego to:

• II faza porodu – parcia i wydawania dziecka na świat – przedłużająca się ponad 2 godziny,
  
• kobieta przez zmęczenie nie jest w stanie efektywnie przeć,
  
• wyniki KTG, czyli kardiotokografii (monitoruje czynność serca płodu i czynność mięśnia macicy), są niepokojące,
  
• istnieje ryzyko niedotlenienia dziecka z powodu przedwczesnego odklejenia się łożyska,
  
• skurcze macicy są zbyt intensywne i za częste, przez co negatywnie oddziałują na dziecko,
  
• przedłużający się poród stanowi zagrożenie dla kobiety – gdy choruje na nadciśnienie, ma wadę serca, jest zagrożona pogorszeniem lub utratą wzroku.
  

Poród kleszczowy jest wykonywany tylko wówczas, gdy główka dziecka przesunęła się do kanału rodnego, szyjka macicy jest w pełni rozwarta, odpłynęły wody płodowe i kobieta nie jest w stanie skutecznie przeć. Użycie kleszczy jest niemożliwe, jeśli dziecko jest ułożone nieprawidłowo (pośladkowo lub poprzecznie). Przeciwwskazaniem jest też złe ułożenie główki – czołowe lub twarzyczkowe ze zwrotem bródki do kości krzyżowej. Poród kleszczowy jest niemożliwy także w przypadku niewystarczającego rozwarcia szyjki macicy lub zbyt wąskiej miednicy kobiety.

Lekarz odbierający poród decyduje o użyciu kleszczy wówczas, gdy nie widzi możliwości, by dziecko przyszło na świat siłami natury. W czasie trwania akcji porodowej w obliczu zagrożenia zdrowia i życia dziecka lub matki ginekolog działa szybko. W takich chwilach nie ma czasu na tłumaczenie, na czym polega procedura, ani na pytanie o zgodę rodzącej.

Zobacz także: Cewnik Foleya – czy może skutecznie wywołać poród?

Porody kleszczowe przeprowadza się w znieczuleniu zewnątrzoponowym albo tylko z miejscowym znieczuleniem krocza. Poród kleszczowy zaczyna się od umieszczenia cewnika w cewce moczowej kobiety, a następnie nacięcia krocza. Jest to często niezbędne, by włożyć do dróg rodnych przyrząd. Nacięcie wykonuje się w trakcie skurczu. Lekarz wkłada do kanału rodnego kolejno obie łyżki, po czym dopasowuje je do głowy dziecka i łączy je specjalnym zawiasem z ogranicznikiem w kleszcze. Kolejny etap polega na współpracy lekarza i rodzącej – powinna ona wykonywać polecenia jego i położnej i przeć, kiedy jest o to proszona. Najlepiej, by podczas zabiegu rodząca nie poruszała się niepotrzebnie. Lekarz z każdym kolejnym skurczem przesuwa dziecko przy pomocy kleszczy w stronę wyjścia. Po urodzeniu główki kleszcze są zwalniane, a reszta ciała rodzi się naturalnie.

Możliwe powikłania po porodzie kleszczowym

Poród kleszczowy konsekwencje ma i dla dziecka, i dla matki. Powikłania po porodzie kleszczowym odczuwane przez kobietę to:

• silny ból krocza po jego nacięciu i użyciu kleszczy do porodu,
  
• przedłużony czas połogu, gojenia okolic intymnych,
  
• zwiększona podatność na zakażenia ran krocza,
  
• problemy z oddawaniem moczu i wydalaniem kału po porodzie – tym bardziej jeśli podczas porodu doszło do uszkodzenia zwieraczy (często jest to nietrzymanie moczu i kału lub towarzyszący tym czynnościom ból).
  

Poród kleszczowy powikłania u dziecka może mieć następujące:

• otarcia naskórka na główce,
  
• siniaki na główce,
  
• ustępujące odkształcenia główki.
  

Zobacz także: Poród naturalny czy cesarka - wskazania, przeciwwskazania i różnice

Bardzo rzadko powikłania po porodzie kleszczowym to:

• uszkodzenie nerwu twarzowego, co skutkuje zaburzeniami w mimice twarzy, a niekiedy zaburzeniem czucia w tym obszarze,
  
• uszkodzenie splotu ramiennego – wymaga leczenia chirurgicznego lub rehabilitacji,
  
• niedotlenienie – dochodzi do niego wtedy, gdy decyzja o porodzie zabiegowym zapada zbyt późno.
  

W związku z ryzykiem niedotlenienia pojawia się także zagrożenie, że u dziecka wystąpi padaczka, porażenie mózgowe lub że będzie cierpiało na ADHD, czyli zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi.