Niski poziom wirusa we krwi określa się mianem wiremii niewykrywalnej, wysoki zaś wykrywalnej. Określa on stopień zakaźności chorego w stosunku do osób trzecich. Zarażeni wirusem HIV lub HCV powinni go kontrolować zgodnie z zaleceniem lekarza. Częstość oznaczeń zależy od podjętego leczenia.

Co to jest wiremia?

Wiremią określa się ilość wirusa obecnego we krwi człowieka. Na zbadanie jej poziomu kieruje się osoby, które mogą być zakażone HIV, HCV, rzadziej z zapaleniem wątroby typu B. Niekiedy powtarza się je kilkukrotnie, aby ocenić efekty leczenia farmakologicznego.

Termin wiremia pochodzi od angielskich słów „viral load”, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza ładunek wirusa. Badanie wykonuje się z krwi, a jego wynik jest podany w liczbach (np. 300 kopii HIV RNa/ml) lub przy pomocy matematycznego algorytmu (np. 2,7 log10 HCV RNA/ml). Wysoki poziom nie zawsze jest powodem do niepokoju. W takich sytuacjach powtarza się badanie, aby mieć pewność, że wynik jest faktycznie dodatni.

Wiremia niewykrywalna i wykrywalna

Są dwa rodzaje wiremii:

• niewykrywalna – ilość wirusa jest niższa, niż zakłada wykrywalność testu diagnostycznego. Niestety nie oznacza to, że zniknął na stałe z organizmu. Jest cały czas we krwi, ale osoba chora nie stanowi zagrożenia dla innych. Wiremia niewykrywalna jest częstym zjawiskiem u osób, które podjęły leczenie przeciwwirusowe;
• wykrywalna – tym mianem określa się wysoki poziom wirusa we krwi, co świadczy o tym, że zakażony może zarażać innych ludzi i powinien unikać stosunków seksualnych bez zabezpieczenia.

Poziom wiremii ma duże znaczenie kliniczne. Świadczy nie tylko o zakaźności chorego, ale może wpłynąć na decyzję o podjęciu leczenia. Im jest niższy, tym mniejsze ryzyko zachorowania na inne choroby, zwłaszcza serca i układu krążenia.

Niski i wysoki poziom wiremii

Niskim poziomem wiremii określa się wartość mniejszą niż 10000 kopii, wysokim z kolei przekraczającą 100000. Wyniki nie zawsze są powodem do niepokoju. Obawę powinien wzbudzić dopiero trzykrotny wzrost tych wartości. Powtarza się wtedy badanie, aby wykluczuć potencjalne błędy. Przy ilości niewykrywalnej ten poziom może spaść nawet do 50 kopii.

Wysoka wiremia HCV lub HIV jest wskazaniem do podjęcia leczenia antyretrowirusowego, a gdy wynik jest naprawdę duży, terapia powinna być wdrożona najszybciej, jak to możliwe. Jest bowiem ryzyko, że wirus jest obecny nie tylko we krwi, ale też w wydzielinie z pochwy oraz ejakulacie. Stwarza to zagrożenie dla osób trzecich, a przede wszystkim partnerów seksualnych chorego.

Test na poziom wiremii HIV

Do oznaczenia wiremii HIV wykorzystuje się test wykrywający RNA wirusa, który od lat dziewięćdziesiątych XX wieku jest standardową procedurą wdrożoną do sprawowania opieki nad nosicielami. Jego celem jest oznaczenie ilościowe materiału genetycznego wirusa, zwłaszcza gdy wykonywane wcześniej badania serologiczne wyszły ujemnie, a u chorego widać objawy. Od testu HIV 1-RNA zależy cała terapia, ponieważ wykorzystuje się go do decyzji o podjęciu leczenia, monitorowania efektów terapeutycznych oraz kontrolowania stadium zaawansowania choroby.

Jak zmieniło się podejście i leczenie osób zakażonych wirusem HIV? Dowiecie się tego z filmu:

Pomiaru RNA dokonuje się przed przyjęciem pierwszej dawki leków, żeby uzyskać wynik wyjściowej wiremii, który posłuży później do oceny skuteczności terapii. Powtarza się go ponownie po 2–8 tygodniach od momentu wdrożenia terapii, a następnie w okresach kwartalnych lub półrocznych, aż do uzyskania zadowalających efektów. Celem terapii jest wynik niewykrywalny, który co prawda nie oznacza całkowitej eliminacji wirusa z organizmu, ale zmniejsza znacznie zakaźność chorego i gwarantuje większe bezpieczeństwo jego najbliższym.

Test na poziom wiremii HCV

Wiremię HCV oznacza się przy pomocy testu RT-PCR, czyli polimerazowej reakcji łańcuchowej. Umożliwia on wykrycie repliki wirusa za pomocą technik biomolekularnych. Jest najczulszy, jeśli chodzi o oznaczanie wiremii HCV, ponieważ wykrywa wartości 25 IU/ml (jednostka międzynarodowa, którą przelicza się na krajową w zależności od aparatu).

Swoistość testu RT-PCR jest oceniana na ponad 98%. Nawet jeden dodatni wynik świadczy o zakażeniu, ale ujemny wcale nie wyklucza wiremii. Niektóre wartości są tak małe, że nie da się ich wykryć tym testem. W wyspecjalizowanych laboratoriach bywają testy oznaczające wiremię przy poziomie 5–10 IU/ml.

Na rynku jest obecnie szereg testów, które mogą wykryć zakażenie HCV. Wykonanie konkretnego rodzaju zależy od decyzji lekarza prowadzącego.

Bibliografia:

1. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2017, Medycyna Praktyczna, wyd. 8, Kraków 2018.

2. A. Horban, R. Podlasin, G. Cholewińska i inni, Zasady opieki nad osobami zakażonymi HIV, Polskie Towarzystwo Naukowe AIDS, Warszawa-Szczecin 2018.