Zanieczyszczenia powietrza widoczne gołym okiem nazywamy smogiem. Pojawia się on głównie zimą, kiedy rozpoczyna się sezon grzewczy, a powietrze jest wilgotne i nie ma wiatru. Wtedy nad miastami zalega "mgła" składająca się z toksycznych substancji: benzo[a]pirenu, metali ciężkich, dioksyn i furanu. 

Smog składa się z pyłów zawieszonych PM10 oraz PM2,5. Są one podzielone ze względu na wielkość cząstek. Pyły PM10 osiadają w płucach i oskrzelach, natomiast PM2,5 przedostają się z płuc (dokładniej z pęcherzyków płucnych) do krwiobiegu. Warto zwrócić uwagę przy wyborze maski antysmogowej na to, jakie pyły filtruje. Dobrze, żeby filtrowała cząstki pyłu PM2,5, czyli mniejsze niż 2,5 mikrometra.

Kto jest głównym winowajcą zanieczyszczeń powietrza?  52 procent udziału w zanieczyszczaniu środowiska ma tak zwana niska emisja, czyli gospodarstwa domowe, które ogrzewane nieodpowiednim paliwem lub starymi piecami, emitują bardzo dużo zanieczyszczeń. Kolejnymi sprawcami zanieczyszczeń są w 17 proc. przemysł i w 10 proc. samochody.

W Polsce do tej pory brakowało przepisów określających normy emisji w przypadku pieców oraz materiałów do ogrzewania. Dla przykładu w naszym kraju w sprzedaży jest muł i miał węglowy, w innych krajach traktowany jako odpad powstały przy produkcji węgla i utylizowany.

Teraz jednak, kiedy problem smogu jest nagłośniony, a wszyscy uważnie śledzą mapy zanieczyszczeń powietrza, wszystko powinno się zmienić. Póki co, w wielu miastach zorganizowane są dotacje dla obywateli na wymianę pieców. Brakuje jednak ogólnopolskich przepisów dotyczących paliwa używanego do ogrzewania gospodarstw domowych. Szczególnie niebezpieczne dla nas i dla środowiska jest palenie śmieci. Łatwo poznać, że ktoś łamie prawo po ciemnym i brzydko pachnącym dymie z komina. Proceder palenia śmieci należy niezwłocznie zgłosić Straży Miejskiej, która ma obowiązek przyjrzeć się sprawie.

Co powoduje smog?

Kaszel, zadyszkę, trudności z oddychaniem, zwiększa podatność na infekcje układu oddechowego oraz zaostrza alergie (astmę, katar sienny, zapalenie spojówek), a to tylko niektóre problemy zdrowotne, które powoduje. Długie narażenie na wdychanie pyłów może mieć wpływ na przebieg chorób serca (powodować zawał) oraz zwiększać ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe, powodować wady płodu, poronienia i niską masę urodzeniową dziecka. Długotrwała ekspozycja na pyły skutkuje także skróceniem średniej długości życia. Wdychanie smogu można porównać do palenia papierosów - jest szkodliwe i lepiej go unikać.