Jedzenie łożyska według niektórych matek zwiększa ilość produkowanego mleka i poprawia jego jakość, dodaje energii oraz zapobiega depresji poporodowej. Przeciwnicy tych praktyk podważają jednak te teorie, głównie przez brak obiektywnych badań empirycznych w tym zakresie.
Jedzenie łożyska
Jedzenie łożyska po porodzie przez matkę, tzw. placentofagia, to zjawisko powszechnie obecne w przyrodzie. Zwierzęta zjadając wydalony organ, usuwają ślady porodu, w celu ochrony potomstwa przed drapieżnikami, które wyczuwają zapach krwi i woń towarzyszącą narodzinom. W świecie starożytnych ludzi Wschodu wierzono w niezwykłe właściwości łożyska, dlatego po porodzie wykorzystywano je najczęściej w sproszkowanej postaci, głównie w celu leczenia niepłodności i impotencji. W XXI wieku prekursorami jedzenia łożyska pod różnymi postaciami – od kulinarnych dań i farmaceutycznych wyrobów, po produkty kosmetyczne – stali się celebryci, ulegając modzie na ekologiczny styl życia i powrót do natury.
Łożysko z biologicznego punktu widzenia
Aby zrozumieć fenomen jedzenia łożyska, warto zapoznać się z jego fizjologią i funkcjami, jakie pełni w organizmie kobiety sam organ. Łożysko to narząd przejściowy, wytworzony z kosmówki i błony śluzowej macicy wkrótce po zapłodnieniu, zlokalizowany jest oczywiście w macicy. Łożysko powstaje z tkanki łącznej matki i zewnętrznej warstwy komórek otaczających zarodek. Życiodajny dziecku organ od zewnętrznej strony budują tzw. zraziki, wewnętrzna strona łożyska natomiast jest gładka.
Polecamy: Łożysko – budowa, funkcje. Kiedy i gdzie powstaje?
Polecamy: Jak obliczyć datę porodu? Dowiesz się tego z naszego filmu
Funkcje łożyska
Podstawową funkcją łożyska jest wymiana między matką a dzieckiem gazów (tlenu i dwutlenku węgla), produktów energetycznych, budulcowych i innych składników odżywczych oraz ich metabolitów, czyli odprowadzanie zbędnych produktów przemiany materii przez dziecko do matki, której organizm usuwa z obiegu zbędne substancje. Poprzez łożysko do płodu mogą dostać się również hormony, przeciwciała, drobnoustroje, antybiotyki i inne substancje z organizmu matki. Łożysko stanowi swego rodzaju filtr ochronny dla metali ciężkich oraz barierę przed urazami mechanicznymi. Zjadanie łożyska po porodzie to konsumpcja wytworzonego wspólnie przez matkę i zarodek narządu wraz ze składnikami odkładanymi w jego strukturach.
Polecamy: Połóg po porodzie naturalnym i po cesarce - kiedy dojdziesz do siebie?
Koncepcja zwolenników zjadania łożyska
Zwolenniczki spożywania łożyska po porodzie przekonują, że tego typu praktyka to cenne źródło białka, witamin, pierwiastków i innych mikroelementów. Ponadto wierzą, że jedzenie łożyska:
- skraca czas trwania krwawienia poporodowego i zmniejsza jego intensywność,
- osłabia dolegliwości bólowe związane z połogiem i wspiera proces obkurczania się macicy,
- przyspiesza laktację i wzbogaca jakość i ilość mleka,
- wpływa korzystnie na samopoczucie matki, zmniejsza uczucie zmęczenia oraz ryzyko rozwinięcia się depresji poporodowej, dzięki uderzeniowej dawce hormonów zawartych w łożysku.
Zwolennicy jedzenia łożyska podkreślają również aspekt rozwinięcia silniejszych więzi emocjonalnych z dzieckiem, spokoju ducha i wewnętrznej energii w pierwszych etapach macierzyństwa oraz zwiększenie sił witalnych w wychowywaniu potomka.
Polecamy: Macica: budowa, położenie, pozycja i funkcje, macica powiększona
Sceptyczne podejście do jedzenia łożyska
Mimo rozwijającego się trendu jedzenia łożyska, świat nauki nie potwierdza tzw. dobroczynnych skutków spożycia tego organu. Szereg argumentów przemawiających na niekorzyść fanów to m.in.:
- brak dowodów naukowych na poparcie słuszności jedzenia łożyska, tzn. jego biologicznego wpływu na fizjologię i psychikę matki czy dziecka,
- wszelkie przekonania i artykuły odnośnie do właściwości leczniczych łożyska opierają się na relacjach matek, które je spożyły, są więc mało wiarygodne i nieobiektywne,
- zmiany samopoczucia, stopnia laktacji czy relacji z dzieckiem są efektem placebo,
- wszelkie składniki (hormony, białka, przeciwciała itd.) zawarte w łożysku zostają zneutralizowane w trakcie rodzenia dziecka i łożyska lub zanieczyszczone np. kałem, co stanowi niebezpieczeństwo rozwinięcia się zatrucia i zakażenia bakteryjnego po spożyciu i przeniesienia infekcji na karmione piersią dziecko,
- wydalanie łożyska to fizjologiczna reakcja organizmu, czyli pozbywanie się zbędnego już narządu, który miał służyć tylko utrzymaniu dziecka w macicy.
Polecamy: Fazy porodu naturalnego – przebieg, czas trwania
Forma jedzenia łożyska
Najbardziej powszechna forma jedzenia łożyska to suszone sproszkowane granulki, stanowiące dodatek do koktajli. Łożysko można zjeść też po obróbce termicznej. Firmy farmaceutyczne i kosmetyczne produkują na zlecenie tabletki. Szacuje się, że z jednego łożyska można uzyskać nawet 200 pigułek.