Pierwszy trymestr ciąży trwa 13 tygodni. Jest to czas intensywnego rozwoju płodu i zmian w organizmie kobiety. Mimo że ciąża to nie choroba, kobieta powinna zdawać sobie sprawę z wielu zagrożeń i ograniczeń związanych z jej stanem. Nie oznacza to, że nie wolno jej nic robić – umiarkowana aktywność fizyczna jest jak najbardziej wskazana. Przyszła mama powinna jednak wiedzieć, jakie ćwiczenia może wykonywać i jaką powinna stosować dietę.

Wiele kobiet zastanawia się, czy pierwszy trymestr ciąży to dobry czas na podróże. Zdecydowanie lepszy jest drugi trymestr, ze względu na to, że w przeciwieństwie do pierwszego, nie towarzyszą mu nieprzyjemne objawy i często nie najlepsze samopoczucie.

Czego nie wolno w pierwszym trymestrze ciąży?

Kobieta, która przypuszcza że jest w ciąży, powinna maksymalnie do 10. tygodnia ciąży udać się do lekarza. Po pierwsze potwierdzi on ciążę, a po drugie oszacuje dodatkowe zagrożenia. W ciąży fizjologicznej bez żadnych dodatkowych przeciwwskazań kobieta w pierwszym trymestrze funkcjonuje normalnie. Objawy w postaci nudności i wymiotów pojawiają się najwcześniej w drugim miesiącu ciąży, kiedy wzrasta poziom gonadotropiny łożyskowej. Wiele kobiet aktywnych fizycznie zastanawia się, jakie ćwiczenia można wykonywać w pierwszym trymestrze ciąży. Odpowiedź brzmi – właściwie wszystkie, z drobnymi wyjątkami. Należy wyeliminować podskoki, dźwiganie ciężarów i nadmierne obciążanie mięśni brzucha. Odpadają więc typowe „brzuszki”. Ćwiczenia powinny być wykonywane w taki sposób, by nie doprowadzać do przegrzania organizmu. Kobieta w ciąży nie powinna nagle zrezygnować z aktywności fizycznej. Ćwiczenia pomogą jej lepiej znieść ciążę, poprawić wydolność organizmu, zapobiec obrzękom i pozytywnie wpłyną na przebieg porodu.

Absolutnie należy wyeliminować używki. Jeśli ciąża jest nieplanowana, wiadomo, że można to zrobić dopiero po jej wykryciu. Natomiast już przy planowaniu ciąży należy wykluczyć alkohol, narkotyki i papierosy. W pierwszym trymestrze ciąży nie wolno dźwigać. Teoretycznie maksymalny ciężar dla kobiety w ciąży wynosi około 4 kg. Wiadomo, że kobiety, które są wyćwiczone, regularnie trenowały z większymi obciążeniami czy nosiły zakupy lub mają już dziecko wymagające stałego noszenia na rękach, nawet nie odczują tego ciężaru. Należy jednak zachować zdrowy rozsądek i wyeliminować niepotrzebne obciążenia.

Zagrożenia w pierwszym trymestrze ciąży często wiążą się z tym, że kobieta „zapomina”, że jest w ciąży. Jeśli nie ma dodatkowych objawów, jak np. nudności, zawroty głowy, wykonuje wiele prac, których nie powinna się już podejmować, np. mycie okien. Powinna zdawać sobie sprawę, że pod wpływem wysokiego poziomu niektórych hormonów, jak np. progesteronu, może dojść do zaburzeń w przepływie krwi i zawrotów głowy, co często skutkuje upadkiem.

Dlatego nie wolno narażać się i wykonywać czynności stwarzających ryzyko urazu. Dużym zagrożeniem w pierwszym trymestrze ciąży są infekcje. Kobieta powinna uważać na kontakt z chorymi na ospę, świnkę, różyczkę, półpaśca, grypę i inne choroby zakaźne. Jej odporność w ciąży jest obniżona i łatwiej również o przeziębienie. Duża część chorób zakaźnych może stanowić zagrożenie dla płodu, a zakażenie w pierwszym trymestrze ciąży może skończyć się poronieniem.

Pierwszy trymestr ciąży – co jeść?

Na początku ciąży nie zmienia się zapotrzebowanie na energię, dlatego dieta w pierwszym trymestrze nie różni się kalorycznością, ale powinna być zdrowa. Kobieta po tym, jak dowie się, że jest w ciąży, nie powinna pozwalać sobie na zbyt dużo „grzeszków kulinarnych”, ponieważ nadmierny przyrost masy ciała jest szkodliwy zarówno dla niej, jak i dla dziecka.

Dobrymi produktami wspomagającymi walkę z nudnościami są migdały i banany. Mimo że pierwszy trymestr często nie wiąże się z rewelacyjnym samopoczucie, a raczej nudnościami, zawrotami głowy i ogólnym złym samopoczuciem, nie wolno rezygnować z regularnych posiłków. Niedostarczanie organizmowi energii prowadzi do spadku cukru we krwi, zawrotów głowy i pogłębienia nudności. Do produktów zakazanych w pierwszym trymestrze ciąży (jak i kolejnych miesiącach), zalicza się:

• sól – zatrzymuje wodę w organizmie, powoduje obrzęki. Eliminacji soli powinno towarzyszyć ograniczenie mocno solonych potraw, jak śledzie, wędliny, konserwy, krakersy itp.;

• surowe jajka;

• sery pleśniowe i brie, a także sery z mleka niepasteryzowanego, jak oscypki (wszystkie mogą być źródłem bakterii – listerii);

• kolorowe napoje gazowane;

• befsztyk i tatar – mogą być źródłem toksoplazmozy;

• mocna kawa;

• nieznane zioła;

• aloes.

Ból brzucha w pierwszym trymestrze ciąży

Pierwszy trymestr ciąży może wiązać się z pobolewaniem w podbrzuszu. Jeśli jest to delikatny, okresowy ból, nie towarzyszą mu żadne dodatkowe objawy, może po prostu wskazywać na ból pochodzący z więzadeł macicy, które zaczynają się rozciągać. Mocny ból brzucha w pierwszym trymestrze ciąży, połączony z krwawieniem, powinien być skonsultowany z lekarzem, ponieważ może wskazywać na poronienie.