Operacje nerek najczęściej przeprowadzane są z powodu wad wrodzonych u dzieci, a także zmian guzowatych u dorosłych. Bardzo często operacja nerek musi być przeprowadzona w przebiegu rozległych urazów lub znacznego uszkodzenia narządu z powodu zakażeń lub kamicy. Rekonwalescencja po operacji może trwać nawet kilka miesięcy.

Usuwanie kamieni nerkowych

Kamica nerkowa polega na obecności nierozpuszczalnych złogów w drogach moczowych. Sprzyjają im zastój moczu, zakażenia układu moczowego, a także duże stężenie wapnia, kwasu moczowego i innych substancji litogennych w drogach moczowych. Leczenie inwazyjne kamicy nerkowej można przeprowadzić następującymi metodami:

• litotrypsja pozaustrojowa – polega na kruszeniu kamieni nerkowych falami uderzeniowymi wytwarzanymi pozaustrojowo;
  
• nefrolitotrypsja przezskórna – usuwanie kamieni z górnego odcinka układu moczowego za pomocą endoskopu wprowadzanego do układu kielichowo-miedniczkowego;
  
• litotrypsja ureterorenoskopowa – usuwanie endoskopowe złogu. Polega na wprowadzeniu endoskopu przez cewkę moczową do moczowodu;
  
• operacyjne usuwanie kamieni, związane nawet z usunięciem całej nerki.

Operacja nerki – resekcja częściowa lub całkowita

Zabiegi operacyjne nerek u dorosłych najczęściej są związane ze zmianami guzowatymi, rozległymi urazami lub niewydolnością narządu. Przeprowadza się zabiegi całkowitego usunięcia nerki, jak również zabiegi częściowe, mające na celu usunięcie tylko zmienionego chorobowo fragmentu nerki. Jakakolwiek operacja przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym. Może przebiegać metodą standardową (otwarcie powłok) lub laparoskopową.

Niektóre wskazania do usunięcia nerki (nefrektomii):

• rozległe urazy nerek,
  
• zmiany nowotworowe,
  
• kamica nerkowa z rozległymi zmianami ropnymi,
  
• wielotorbielowatość nerek,
  
• wady wrodzone nerek.
  

Biopsja nerki

Biopsja polega na pobraniu niewielkiego fragmentu tkanki do badania mikroskopowego. Przeprowadza się ją za pomocą specjalnie do tego przeznaczonej igły. Podczas badania konieczna jest kontrola ultrasonograficzna (USG). Inaczej lekarz nie miałby możliwości zlokalizować zmiany i wprowadzić igły bezpośrednio w jej obręb. Nakłucie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. Bezpośrednio po zabiegu pacjent bezwzględnie musi pozostać w pozycji leżącej przez co najmniej dobę. Następnie przeprowadza się u niego kontrolne badanie morfologii krwi obwodowej i ponowne badanie USG. Biopsja jest zabiegiem wykonywanym w celach diagnostycznych przy białkomoczu lub krwiomoczu nieznanego pochodzenia, w przebiegu niewydolności nerek, jak również w przebiegu niektórych chorób układowych.

Po wykonaniu biopsji nerki może wystąpić niewielkie krwawienie objawiające się krwiomoczem, rzadko dochodzi do powikłań wymagających operacji nerki.

Warto przeczytać: Budowa nerki – jakie funkcje pełni filtr organizmu?

Operacje nerek u dzieci

U dzieci mogą wystąpić wrodzone wady nerek, jak i innych składowych układu moczowego, polegające na nieprawidłowej budowie anatomicznej, a co się z tym wiąże – na zaburzonym funkcjonowaniu narządu. Spośród wszystkich wad wrodzonych u ludzi wady układu moczowego są najczęstsze. Skutkują niewydolnością nerek już od wczesnego niemowlęctwa.

Głównym celem leczenia jest przywrócenie drożności i odpowiedniego przepływu moczu. Wady budowy układu moczowego są ważnym czynnikiem predysponującym do zakażeń. Szybka interwencja operacyjna pozwala uniknąć usunięcia nerki ze względu na jej ciężkie uszkodzenie. Czasami konieczne jest wykonanie sztucznych odprowadzeń moczu, jak cystostomii (czyli połączenia pęcherzowo-skórnego), nefrostomii (połączenia nerkowo-skórnego) lub wytworzenia przetoki moczowodowo-skórnej. Poważne wady nerek wymagają usunięcia całego narządu. Inne przyczyny usunięcia nerki w przebiegu wad wrodzonych to ciężkie, niereagujące na leczenie, nadciśnienie lub zakażenia oporne na antybiotyki. Przed usunięciem nerki zawsze należy wykonać badanie scyntygraficzne oceniające funkcjonalność drugiej nerki.

Dieta i rekonwalescencja po operacji nerki

Czas rekonwalescencji po operacji bywa różny. Wszystko zależy przede wszystkim od stanu ogólnego chorego, schorzeń towarzyszących, a także kondycji drugiej nerki. Ważne jest, by zadbać o odpowiednią dietę. Ma ona na celu zapobiegnięcie zaburzeniom funkcji drugiej nerki. Bardzo ważna jest zbilansowana podaż mikroelementów, zapobieganie otyłości i cukrzycy. Po operacji istotny jest oszczędzający tryb życia.