Kolka może występować w trakcie całego życia. Pojawia się po raz pierwszy u noworodka, towarzyszy wysiłkowi fizycznemu, ale jest także objawem wielu chorób u dorosłych. 

Zobacz także: Jakie są objawy kolki u noworodka? Domowe sposoby na kolkę jelitową

Ból kolkowy to dolegliwość, której nie powinno się bagatelizować – nie tylko wiąże się z cierpieniem, ale może także świadczyć o poważnych problemach ze zdrowiem.

Przyczyny kolki

Termin „kolka” jest wykorzystywany do opisania kilku objawów chorobowych. Charakterystyczny ból odczuwany w boku może być związany z szeregiem chorób i dolegliwości. 

Objawy kolki pojawiają się m.in. podczas kamicy nerkowej i żółciowej, mogą być również związane z nagłym skurczem mięśni gładkich, w wyniku którego dochodzi do kolki jelitowej. Rodzice najczęściej kojarzą ją z dolegliwością, która występuje u noworodków. Zazwyczaj objawia się trudnym do pohamowania płaczem i samoistnie ustępuje ok. 3 miesiąca życia. 

Bardzo częsta jest tzw. kolka wysiłkowa – pojawia się nagle w trakcie wysiłku fizycznego, najczęściej podczas biegania. Jej przyczyny nie zostały do końca wyjaśnione. Prawdopodobnie ma związek z przeponą – tłumaczy się ją niewystarczającym dokrwieniem mięśnia oddechowego lub słabością mięśni, które mają go podtrzymywać. Inne hipotezy dotyczą problemów z układem trawiennym. 

Kolka wysiłkowa ma źródło w odpływie krwi do żołądka lub nieodpowiedniej diecie. W trakcie biegu dochodzi do skurczu mięśni gładkich jelit, w wyniku którego krew przemieszcza się do śledziony – objawia się to silnym bólem zlokalizowanym pod żebrami po lewej stronie tułowia.

Objawy kolki

U dzieci kolka daje charakterystyczne objawy. Według kryteriów Wessela można o niej mówić, jeżeli dziecko płacze minimum 3 godziny w ciągu 3 dni w tygodniu i objaw ten utrzymuje się przez co najmniej 3 tygodnie. 

Kryteria rzymskie określają także, że do symptomów dolegliwości zalicza się pojawiające się bez wyraźnego powodu napady płaczu, grymaszenie czy rozdrażnienie, jednak rozwój dziecka odbywa się prawidłowo. 

Typowe objawy kolki jelitowej to oprócz bólu również nudności, wymioty, zaburzenia łaknienia i gazy. W przypadku kolki żółciowej, podczas zatkania odpływu żółci z przewodu żółciowego, dochodzi do silnego bólu w prawym podżebrzu lub na środku nadbrzusza. Jeżeli przyczyną problemu są kamienie nerkowe, ostry ból pojawia się w okolicy części lędźwiowej kręgosłupa i promieniuje w kierunku cewki moczowej oraz ud.

Zobacz także: Atak kolki nerkowej - przyczyny, sposoby zapobiegania i dieta

Towarzyszy mu także odczucie parcia na pęcherz, a w niektórych przypadkach nudności lub wymioty. Jeżeli zablokowany został moczowód, może dojść do zatrucia organizmu. W takim przypadku odnotowuje się również gorączkę i nagły skok ciśnienia krwi.

Leczenie kolki

Leczenie objawów kolki jest oczywiście zależne od przyczyny, która jest odpowiedzialna za ich wystąpienie. Kolka u dzieci mija wprawdzie samoistnie i z reguły nie pojawia się po ukończeniu 6. miesiąca życia, jednak do tego czasu jest olbrzymim zmartwieniem dla rodziców. Najlepszym sposobem na kolkę jest spokój – zdenerwowanie opiekunów może jedynie zaostrzyć objawy u małego pacjenta. W przypadku bólu kolkowego należy dziecko przytulić i nosić na rękach. 

Można także położyć na jego brzuszku ciepły ręcznik lub delikatnie go masować. Świetnym sposobem na kolkę jest położenie niemowlęcia na brzuchu rodziców, plecami do góry – dzięki temu znacznie łatwiejsze jest pozbycie się gazów. 

Znakomicie sprawdzają się również różnego typu preparaty na tę dolegliwość. Można zakupić specjalne mleko na kolki, kobiety karmiące piersią mogą z kolei wypróbować herbatki antykolkowe.

Zobacz także: Objawy i leczenie kolki nerkowej w ciąży. Jak długo trwa atak kolki?

Wysiłkowe kolki u dorosłych nie są wprawdzie zagrożeniem dla zdrowia, warto jednak zmniejszyć ryzyko wystąpienia nieprzyjemnych objawów. Przede wszystkim nie należy rozpoczynać treningu bezpośrednio po jedzeniu. W zależności od indywidualnych preferencji, należy odczekać około 3 godzin. Jeżeli dojdzie do kolki już podczas biegania, nie powinno się siadać. Najlepiej zwolnić i zacząć oddychać przeponą, można także uciskać palcami miejsce, z którego promieniuje ból. 

Czasami pomaga kilkukrotne zatrzymanie się, nabranie powietrza i zrobienie skłonu lub przechylenie się w lewą stronę. Olbrzymie znaczenie ma również wzmocnienie mięśni brzucha. Codzienny trening warto wzbogacić o brzuszki i inne ćwiczenia, które pomagają rozwijać te partie mięśniowe.

Jeżeli kolka towarzyszy kamicy nerkowej lub żółciowej, konieczne jest podjęcie odpowiedniego leczenia. W zależności od rozmiaru kamieni, lekarz zaleca farmakoterapię lub decyduje o skierowaniu na zabieg ich usunięcia. Aby doraźnie zapobiec kolce wątrobowej i nerkowej, warto wypróbować leki rozkurczowe, przeciwbólowe i ciepłe okłady – często przynoszą natychmiastową ulgę i pozwalają na podjęcie standardowej terapii.