Smog w Polsce to coraz powszechniejszy temat. Polacy zaalarmowani znacznym przekroczeniem norm pyłów zawieszonych w powietrzu PM10 oraz PM2,5 zaczęli interesować się maskami antysmogowymi. Nie ukrywajmy jednak, że żadna maska nie uchroni nas w pełni przed zanieczyszczonym powietrzem.

Normy PM10 oraz PM2,5

W krajach Unii Europejskiej poziomy informowania i alarmowania o smogu (PM10) są dużo niższe niż w Polsce. Dla przykładu poziom informowania w Wielkiej Brytanii 101, a we Włoszech czy Finlandii nawet 50, podczas gdy w Polsce to 200 μg/m3. Poziomy alarmowe także są dużo niższe niż u nas w kraju, gdzie jest to wartość 300 μg/m3. 

Poziom zanieczyszczeń powietrza można sprawdzać na bieżąco na stronach z mapami smogu. Pobierają one dane ze stacji pomiarowych, których w Polsce jest 305, z czego 251 znajduje się w miastach (powyżej 100 tys. mieszkańców). 

Gdy poziom PM10 oraz PM2,5 jest wysoki zaleca się zostanie w domu i unikania pobytu na "świeżym" powietrzu.

Co powoduje smog?

Cząstki smogu przy oddychaniu dostają się do płuc i oskrzeli, a w przypadku cząstek mniejszych cząstek do pęcherzyków płucnych i z nich do krwi. Nagromadzenie pyłów może powodować kaszel, zadyszkę trudności z oddychaniem, częste infekcje układu oddechowego oraz alergie (astmę, katar sienny, zapalenie spojówek). 

Długie narażenie na wdychanie pyłów może mieć wpływ na przebieg chorób serca (zawał) oraz zwiększać ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe. Według Światowej Organizacji Zdrowia najbardziej szkodliwy dla zdrowia człowieka jest pył PM2,5, który przy długotrwałym oddziaływaniu skutkuje skróceniem średniej długości życia!

W przypadku kobiet ciężarnych narażenie na długotrwałe wdychanie zanieczyszczeń może przyczynić się do niskiej masy urodzeniowej dziecka, wad wrodzonych oraz powikłań w trakcie ciąży.

Skąd się bierze smog?

Zanieczyszczenia powietrza wytwarza przemysł (17 proc.), transport (10 proc.), rolnictwo (4 proc.), energetyka (9 proc.), ale najbardziej do emisji zanieczyszczeń przyczyniają się gospodarstwa domowe (52 proc.). Palenie w domach kiepskiej jakości węglem, śmieciami, drewnem, korzystanie ze starego sprzętu do palenia (piece kaflowe, kotły grzewcze na węgiel i drewno) powoduje emisję ogromnej liczby zanieczyszczeń. To tak zwana niska emisja, nazwa pochodzi od niskich kominów, z których do atmosfery przedostają się szkodliwe substancje.

Maska antysmogowa

Żadna maska antysmogowa nie będzie w pełni skuteczna, jednak w dużej mierze ochroni nas przed zanieczyszczeniami powietrza. Przy zakupie maski musimy liczyć się z tym, że będzie ona kosztować powyżej 100 zł. i oddychanie w niej będzie nieco utrudnione. Powietrze musi bowiem przejść przez specjalny filtr oraz warstwę materiału z aktywnym węglem.

Przy zakupie maski musimy pamiętać, że najważniejszy jest filtr, który powinien filtrować małe cząstki powietrza (standard to 0,3 mikrometra). Takie filtry chronią przed szkodliwym działaniem cząstek PM2,5 (w warunkach laboratoryjnych nie przepuszczają  95 proc. pyłów). Warto, żeby maska miała także warstwę z aktywnym węglem. Filtr trzeba często wymieniać, a maskę prać. Tylko wtedy jej działanie będzie skuteczne.

Maska musi być dopasowana do twarzy, zwłaszcza panowie z brodą mogą mieć z tym problem. 

Minusy maski antysmogowej

Przy wysiłku fizycznym pojawi się zawilgocenie maski, a osoby noszące okulary muszą liczyć się z lekkim zaparowaniem szkieł.