Badanie irydologiczne obejmuje tęczówkę oka. Jej szczegółowa obserwacja i wykorzystanie map oka pozwala na określenie stanu poszczególnych narządów i rozpoznawanie ich chorób. 

Różnice pomiędzy dostępnymi mapami irydologicznymi i wielość interpretacji zmian tęczówki świadczą o tym, że wynik badania może być bardzo różny i nie zawsze wiarygodny.

Technika badania irydologicznego

Badanie irydologiczne polega na obserwacji tęczówek w obu oczach. Kiedyś oświetlano oko świeczką i patrzono na nie przez lupę, dziś wykorzystuje się najczęściej lampy szczelinowe (stosowane zwykle przez okulistów) pozwalające na obserwowanie oświetlonych określonym strumieniem światła struktur oka w powiększeniu. Szczegółową analizę prowadzi się często na podstawie wykonanych w trakcie badania zdjęć cyfrowych lub zapisu wideo. 

Badający skupia się w pierwszej kolejności na obserwacji barwy tęczówek, kształtu i wielkości źrenicy, a następnie analizuje szczegółowo budowę tęczówki pod kątem jej struktury i obecności widocznych przebarwień, plamek, linii. Na tym etapie badania formułowane są zwykle wstępne opinie na temat stanu zdrowia i ogólnej kondycji badanego. 

Określana jest również jego konstytucja, czyli zestaw charakterystycznych cech, zarówno dziedzicznych, jak i związanych z wpływem środowiska. Wnioski obejmują zwykle opis cech fizycznych, psychicznych oraz listę skłonności danej osoby do pewnych chorób lub dysfunkcji.

Uważa się, że prawidłowe kolory oczu to różne odcienie niebieskiego, brązowego i ich kombinacje. Pozostałe kolory mogą świadczyć o istnieniu choroby lub zaburzenia metabolicznego.

Zobacz także: Ocena zdrowia na podstawie czytania z tęczówki oka. Czy to działa?

Strukturę tęczówki opisuje się, zwracając uwagę na jej charakterystyczne elementy:

• beleczki - pasma mięśniowe o różnej grubości, długości i ułożeniu,
  
• szczeliny - wąskie przestrzenie pomiędzy beleczkami,
  
• zatoki - rozszerzające się, otwarte obszary, tworzące wielokształtne zbiorniki. 
  

Dłuższe, grubsze i regularnie, gęsto ułożone beleczki mają świadczyć o sile witalnej, zdrowiu, zdolności do zwalczania chorób, choć mogą też sugerować skłonność do immunologicznie uwarunkowanych chorób układowych. 

Ażurowe struktury z krótkimi, chaotycznie ułożonymi beleczkami i dużą ilością zatok, mają być oznaką słabości organizmu, skłonności do chorób ciężkich i przewlekłych oraz nowotworów. Typ pośredni - najczęściej spotykany - kojarzy się z występowaniem alergii, chorób naczyniowych, przewlekłych chorób górnych dróg oddechowych czy zapalenia żył. 

Jeśli takiego obrazu dopełniają widoczne szczeliny, istnieje zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia chorób uwarunkowanych genetycznie. 

Mapa irydologiczna oka

Częścią badania irydologicznego jest szczegółowa analiza narządowa. Podstawę oceny stanowi mapa oka (a raczej: oczu) przypisująca konkretne okolice lewej i prawej tęczówki do określonych narządów i obszarów ciała. Zwykle na lewej tęczówce znajdują się rejony odpowiadające elementom lewej połowy, zaś prawe oko odzwierciedla stan prawej strony ciała. Wydzielone obszary składają się z wielu segmentów, przyporządkowanych do mniejszych stref lub konkretnych narządów.

Mapy irydologiczne są niezwykle szczegółowe. Wielu badaczy opracowywało na podstawie swoich doświadczeń własne wersje map, co sprawia, że nie zawsze interpretacja obserwowanych zmian jest taka sama.

Ocena stanu chorego na podstawie map irydologicznych oka

Irydologia diagnozuje choroby i zmiany czynnościowe na podstawie zmian obserwowanych w poszczególnych regionach tęczówki. Mogą to być:

• krypty,
  
• znaki defekty,
  
• poprzecznice i linie promieniste,
  
• pierścienie kurczowe, 
  
• rozarium limfatyczne, 
  
• obwódka starcza.
  

Odkształcenie źrenicy w pobliżu określonego obszaru tęczówki może świadczyć o określonych zmianach chorobowych w narządzie, któremu ta strefa odpowiada. Plamki, kreski, przebarwienia lub cienie są interpretowane jako znak konkretnych patologii w danej okolicy ciała. Niektórzy z irydologów zwracają również uwagę na stan naczyń krwionośnych i splotów naczyniowych w obrębie rąbka rogówki i u nasady tęczówki.

Opinie lekarzy na temat irydologii

Irydologia nie jest metodą uznawaną przez medycynę konwencjonalną . Jej wartość diagnostyczna jest oceniania nisko ze względu na brak powtarzalności wyników w przypadku badania chorego przez kilku irydologów. Bardzo mała jest także skuteczność irydologii w rozpoznawaniu zdiagnozowanych wcześniej przez lekarzy chorób (np. nowotworów). 

Zobacz także: Czerwona plamka na oku. Przyczyny i leczenie

Dlatego opieranie jakiegokolwiek leczenia wyłącznie na wynikach badania irydologicznego może być dla pacjenta bardzo niebezpieczne. Nie można irydologią zastąpić pełnej diagnostyki klinicznej ani uspokajać się faktem, że badanie tęczówki nie ujawniło żadnej choroby.