Infekcja w ciąży nie powinna być bagatelizowana, bo nieleczona może stanowić przyczynę niebezpiecznych powikłań dla przyszłej matki i płodu. Podczas ciąży kobiety szczególnie często zmagają się z infekcjami pochwy. Nieobce im są także infekcje gardła czy układu moczowego. Bez względu na to, jaki czynnik odpowiada za infekcję i czego ona dotyczy, przyszła mama powinna skorzystać z konsultacji lekarskiej i nie przyjmować samodzielnie żadnych leków.

Infekcja gardła w ciąży – przyczyny i objawy

Infekcja gardła w ciąży ma najczęściej podłoże wirusowe. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Oznacza to, że choroba przenosi się od osobnika chorego na zdrowego na skutek rozpryskiwania się w powietrzu śliny i wydzieliny z jamy nosowej. Do rozpylania cząsteczek chorobotwórczych dochodzi w czasie kaszlu, kichania i mówienia.

Wirusowe zapalenie gardła objawia się przede wszystkim bólem, pieczeniem i drapaniem w gardle oraz trudnościami z przełykaniem śliny i pokarmów spowodowanymi powiększeniem węzłów chłonnych. Zazwyczaj nie oznacza zagrożenia dla przebiegu ciąży i zdrowia dziecka.

Jak leczyć wirusową infekcję gardła w ciąży?

W łagodzeniu objawów infekcji gardła w ciąży pomocne są domowe rozwiązania. Ciężarnym zaleca się przyjmowanie naturalnych syropów. Szczególnie skuteczny jest syrop z cebuli i buraka. Dolegliwości łagodzi herbata malinowa z miodem, imbirowa, z lipy, czarnego bzu lub dzikiej róży. Wskazane jest płukanie gardła wodą z solą, wodą utlenioną lub sodą oczyszczoną. Wykazują one działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, odkażające, przeciwobrzękowe i zapobiegają suchości w gardle. Pozytywne efekty zauważa się także przy stosowaniu naparów z szałwii i rumianku. Pomocne mogą się okazać także inhalacje z olejkami eterycznymi. Bezpieczne są preparaty w postaci pastylek do ssania na bazie naturalnych ziół, np. cukierki szałwiowe. Ciężarna może stosować także paracetamol.

Infekcja układu moczowego w ciąży

Infekcja układu moczowego w ciąży nie należy do rzadkości, a jedną z jej częstszych postaci klinicznych jest zapalenie pęcherza moczowego. Nieleczona zwiększa ryzyko wcześniactwa, niskiej masy urodzeniowej dziecka i śmiertelności okołoporodowej.

Zwiększona podatność na zakażenia układu moczowego u ciężarnych wynika z utrudnionego odpływu moczu, obniżonego pH moczu i glikozurii. Powiększająca się macica powoduje ucisk na moczowody, co utrudnia odpływ moczu z nerek. Infekcja układu moczowego jest wywołana przeważnie przez bakterie. Jednym z głównych czynników sprawczych jest Escherichia coli. Bakteria ta jest charakterystyczna dla jelita grubego, gdzie bierze udział w procesach rozkładu pokarmu oraz produkcji witamin z grupy B i witaminy K. Prawdopodobnie jej obecność w drogach moczowych wynika z transmisji drobnoustrojów z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Dotyczy to zwłaszcza kobiet, które mają krótszą cewkę moczową, a jej ujście znajduje się blisko odbytu, co zwiększa ryzyko przenoszenia się bakterii między tymi strukturami.

Infekcja bakteryjna układu moczowego w ciąży powoduje ból i pieczenie podczas oddawania moczu, pobolewanie w dole brzucha, częste parcie na pęcherz, zmianę koloru, nietrzymanie i nieprzyjemny zapach moczu. Konieczna jest antybiotykoterapia. Bezpieczne jest leczenie amoksycyliną i cefaleksyną. Wyraźna poprawa zwykle występuje po 2–3 dniach leczenia, które powinno trwać 7–14 dni. Ciężarne powinny pamiętać o obfitym nawadnianiu organizmu, które będzie sprzyjać częstemu oddawaniu moczu i oczyszczaniu organizmu z czynników odpowiadających za schorzenie.

Infekcja pochwy w ciąży

Infekcja pochwy w ciąży nierzadko ma charakter nawracający. Jedną z częściej spotykanych jest infekcja bakteryjna pochwy w ciąży, za którą odpowiadają Gardnerella vaginalis, Mycoplasma, Prevotella, Mobiluncus, Atopium. Często rozwija się także infekcja grzybicza pochwy w ciąży. Czynnikiem sprawczym są zazwyczaj drożdżaki Candida, a 70–90% infekcji wywołuje C. albicans.

Zwiększone ryzyko zakażenia u ciężarnych wynika ze zmian w gospodarce hormonalnej, zaburzeń naturalnej mikroflory pochwy i obniżonej odporności w tym czasie. Niedostateczna liczba bakterii kwasu mlekowego u przyszłych mam powoduje zmianę pH pochwy na zasadowe, co sprzyja patologicznemu namnażaniu się drobnoustrojów chorobotwórczych. Przyczynami zapalenia pochwy może być niedostateczna higiena intymna, niewyleczone wcześniejsze zakażenia, a nawet działanie silnego stresora.

Co stosować na infekcję pochwy w ciąży?

Leczenie infekcji pochwy w ciąży w przypadku podłoża bakteryjnego opiera się na doustnym i dopochwowym podaniu metronidazolu. Z kolei w infekcji grzybiczej wdraża się leczenie miejscowe i/lub doustne preparatami azolowymi, a przeważnie flukonazolem. Zaleca się zażywanie probiotyków ginekologicznych zawierających bakterie kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus, które przywracają równowagę mikrobiologiczną pochwy. Mogą one być doustne lub w formie globulek. Ważne jest przestrzeganie zasad higieny intymnej.

Infekcja w ciąży – konsekwencje

Nieleczona infekcja pochwy w ciąży może się wiązać z poważnymi konsekwencjami. Wśród nich wymienia się poród przedwczesny, przedwczesne pęknięcie błon płodowych i niską masę urodzeniową dziecka. Szczególnie niebezpieczna jest infekcja pochwy na początku ciąży, ponieważ może spowodować poronienie. Ponadto infekcje mogą rozprzestrzenić się na pobliskie okolice ciała i wywołać poporodowe zapalenie błony śluzowej macicy, zapalenie przydatków i nawracające zapalenia dróg moczowych.

Bibliografia:

1. Rygalski M., Zawisza E., Sprawdzone metody leczenia bólu gardła, „Lek w Polsce”, 2015, 25(8), s. 12-17.

2. Niżnik B., Gaweł K., Stanisz B., Farmaceutyki – pomoc czy zagrożenie dla kobiet w ciąży?, „Farmacja Polska”, 2014, 70(7), s. 373-384.

3. Gowin E., Horst-Sikorska W., Leczenie zapalenia gardła bez antybiotyku – czy to możliwe?, „Farmacja Współczesna”, 2012, 5, s. 83-89.

4. Szałek E., Tomczak H., Kamińska A. i wsp., Bakteryjne zakażenia układu moczowego u kobiet w ciąży, „Farmacja Współczesna”, 2011, 4, s. 166-170.

5. Gałęcka M., Szachta P., Nawrotowe grzybice i bakteryjne zapalenia pochwy – charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych, „Forum Zakażeń”, 2013, 4(2), s. 121-125.