Doksycyklina (doksycyklinum) jest antybiotykiem z grupy tetracyklin. Jest to antybiotyk o szerokim spektrum działania, jednak nadużywanie antybiotyków we współczesnej praktyce klinicznej doprowadziło do wzrostu oporności patogenów na niektóre antybiotyki. Wchłania się bardzo szybko z przewodu pokarmowego, choć niektóre leki czy jednoczesne spożywanie posiłków mlecznych bądź alkoholu mogą istotnie zmniejszyć wchłanianie, a tym samym osłabić działanie doksycykliny. Doksycyklina, podobnie jak wszystkie tetracykliny, należy do kategorii D, czyli leków mogących wywołać istotne uszkodzenia rozwojowe u dziecka. Dlatego jest absolutnie przeciwwskazana w ciąży i w okresie karmienia piersią. Jak każdy antybiotyk, jest to lek na receptę.
Polecamy: Antybiotyk tuż przed ciążą oraz w jej I, II i III trymestrze. Jakie antybiotyki są bezpieczne?
Doksycyklina – działanie
Doksycyklina bardzo dobrze przenika do różnych miejsc organizmu – narządów płciowych, jak jajniki czy macica, płuc, żółci, pokarmu, a także do płodu przez łożysko. Z tego względu doksycykliny nie mogą stosować kobiet w ciąży i karmiące, gdyż grozi to uszkodzeniem płodu. Doksycyklina jest metabolizowana w wątrobie, a czas półtrwania jej w organizmie jest częściowo zależny od funkcji nerek, gdyż to właśnie przez nerki jest ona wydalana. Bardzo słabo doksycyklina przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego.
Polecamy Wam przekonać się, co się dzieje z organizmem, kiedy zbyt często sięgamy po antybiotyki:
Doksycyklina jest antybiotykiem z wyboru w następujących zakażeniach:
- zakażenia układu oddechowego (wywołane przez Chlamydia pneumoniae, Haemophilus influenzae, Klebsiella spp., Mycoplasma pneumoniae, Streptococcus pneumoniae),
- odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie pęcherza moczowego czy cewki moczowej wywołane przez Chlamydia trachomatis lub Ureaplasma urealyticum,
- trądzik i inne zakażenia skóry,
- borelioza,
- gorączka Q,
- riketsjoza,
- cholera,
- tularemia,
- leptospiroza,
- dżuma,
- bruceloza,
- kiła,
- wrzód miękki,
- chlamydioza,
- rzeżączka,
- biegunka podróżnych i inne zakażenia przewodu pokarmowego,
- profilaktyka malarii.
Przeciwwskazania do stosowania doksycykliny
Przeciwwskazaniami do stosowania doksycykliny, jak wspomniano wcześniej, są ciąża i karmienie piersią. Może również zdarzyć się, że u chorego obserwuje się reakcję alergiczną na antybiotyki z grupy tetracyklin. Tym samym nie wolno ich u niego stosować. Przeciwwskazaniami do podania doksycykliny są także: niewydolność wątroby, niewydolność nerek i zaburzenia krzepnięcia. Nie jest to lek do stosowania u dzieci poniżej 12. roku życia, gdyż mogłoby się to wiązać z ryzykiem zaburzenia rozwoju zębów, zmianą ich zabarwienia czy uszkodzeniami i zaburzeniami rozwoju kośćca.
Podczas stosowania doksycykliny nie wolno opalać się ani bezpośrednio na słońcu, ani w solariach. Doksycyklina, jak i wszystkie antybiotyki z grupy tetracyklin może wywołać reakcję skórną w kontakcie z promieniowaniem UV.
Doksycyklina – dawkowanie
Doksycyklinę należy popić szklanką wody. W przypadku nasilonych objawów ubocznych ze strony przewodu pokarmowego można przyjmować antybiotyk w czasie posiłku, co zmniejszy dyskomfort. Unikać produktów mlecznych w trakcie terapii i alkoholu. Dzieci po 12. roku życia z masą ciała > 50 kg i dorośli poniżej 70 kg powinni przyjąć jednorazowo 200 mg doustnie leku, a następnie raz na dobę 100 mg leku. U dorosłych > 70 kg i w przebiegu cięższych zakażeń stosuje się dawkę 2 x 100 mg na dobę. U dzieci po 12. roku życia, które nie przekraczają 50 kg, dawkowanie doksycykliny zależy od masy ciała. Podaje się 4 mg/kg m.c. jednorazowo, a następnie 2 mg/kg m.c raz na dobę. W przypadku zakażenia kiłą stosuje się 200–400 mg na dobę w dawkach podzielonych przez 2 tygodnie. Jeśli doksycyklina stosowana jest celem profilaktyki malarii przed podróżą do rejonów endemicznych, konieczne jest przyjmowanie 100 mg antybiotyku na dobę na 1–2 dni przed podróżą, przez cały pobyt w danym regionie i przez miesiąc po powrocie.
Doksycyklina – interakcje
Doksycyklina może być w mniejszym stopniu wchłonięta z przewodu pokarmowego w przypadku jednoczesnego stosowania związków wapnia, magnezu, zobojętniających leków, węgla aktywowanego, cholestyraminy, glinu, czy po prostu produktów mlecznych. Dlatego należy przestrzegać co najmniej trzygodzinnego odstępu pomiędzy przyjmowaniem danych związków a doksycykliny. Trzeba również pamiętać, że jednoczesne przyjmowanie doksycykliny i antybiotyków beta-laktamowych może osłabić wzajemnie ich działanie. Doksycyklina wpływa na zmniejszenie działania leków, takich jak leki przeciwzakrzepowe czy środki antykoncepcyjne. Ponadto nasila toksyczność wielu innych środków farmaceutycznych.