Czop śluzowy (czop Kristellera) to lepki i gęsty śluz gestagenny, który w trakcie ciąży zamyka szyjkę macicy. Jego zadaniem jest ochrona dziecka przed infekcjami mogącymi przedostać się przez drogi rodne kobiety. Do wydalenia dochodzi pod koniec ciąży, w momencie gdy szyjka macicy zaczyna się otwierać. Odejście czopu śluzowego zwykle następuje na kilka godzin lub tygodni przed rozpoczęciem akcji porodowej. Czop śluzowy może być wydalony w całości lub stopniowo, dlatego wiele kobiet nie zauważa tego momentu. Może do tego dojść nie tylko przed porodem, ale także w jego trakcie.

Co to jest i jak wygląda czop śluzowy?

Przyszła mama powinna wiedzieć, co to jest czop śluzowy i jak wygląda, ponieważ jego odejście często jest pierwszą oznaką zbliżającego się porodu. Czop śluzowy w ciąży jest nieprzezroczysty, mętny, lepki, nieciągnący się, elastyczny, śliski i gęściejszy od surowego białka kurzego jaja. W wyniku skracania i rozwierania się szyjki macicy wypada on na zewnątrz. Ta śluzowa wydzielina pochwowa jest pozbawiona zapachu i może być lekko podbarwiona krwią, ponieważ w efekcie skracania i zmiękczania szyjki macicy dochodzi do rozerwania drobnych naczyń krwionośnych.

Czop śluzowy wypadający tuż przed porodem może mieć kolor lekko różowy, czerwony lub brązowy. Oznacza to, że macica jest rozpulchniona i przekrwiona, a tym samym przygotowana do porodu. Kobiety, u których występuje duża ilość wydzieliny z pochwy w trakcie ciąży, mogą w ogóle nie zauważyć momentu wypadnięcia czopu. W przypadku gdy czop śluzowy z krwią zostanie wydalony przed 36. tygodniem ciąży, konieczna jest wizyta u lekarza. Jest to niezbędne, zwłaszcza gdy w poprzedniej ciąży doszło do przedwczesnego porodu.

Kiedy odchodzi czop śluzowy?

W trakcie ciąży szyjka macicy jest mocno zaciśnięta i mechanicznie zablokowana czopem śluzowym. W momencie gdy szyjka macicy zaczyna się skracać i rozszerzać, dochodzi do jego wypadnięcia. Ciężarna kobieta musi wiedzieć, jak wygląda czop śluzowy, aby odróżnić go od wód płodowych, które wydostają się z pochwy przed samym porodem i oznaczają rozpoczęcie akcji porodowej. Wówczas należy zgłosić się do szpitala nawet wtedy, gdy nie ma jeszcze skurczów.

Odejście czopa śluzowego nie oznacza, że rozpoczął się poród. Czop może wypaść nawet na kilka tygodni przed porodem i nie trzeba o tym informować lekarza. U niektórych kobiet czop wypada razem z wodami płodowymi i wówczas można tego w ogóle nie zauważyć. Podobnie dzieje się w wtedy, gdy wydalanie czopa trwa kilka dni – wówczas można zaobserwować zwiększoną ilość upławów. Czop może także wypaść dopiero w trakcie akcji porodowej lub podczas wykonywania przez położną masażu szyjki macicy. Po odejściu czopa szyjka macicy rozwiera się, a dziecko może przemieścić się do kanału rodnego.

Wypadnięcie czopa śluzowego w kolorze różowym, czerwonym lub brązowym może oznaczać, że do porodu dojdzie prawdopodobnie w ciągu doby.

Odejście czopa śluzowego z krwią – kiedy zgłosić się do lekarza?

Wskazaniem do konsultacji lekarskiej jest wydalenie czopa śluzowego przed 36. tygodniem ciąży, zwłaszcza jeśli jest on podbarwiony krwią. Z lekarzem należy skontaktować się także wtedy, gdy po odejściu czopa podbarwionego krwią pojawia się:

• krwawienie lub mocno podbarwiona krwią wydzielina – może być oznaką odklejenia łożyska lub łożyska przodującego, co stanowi zagrożenie życia matki i dziecka,
  
• rzadka wydzielina z pochwy – może oznaczać odejście wód płodowych i pęknięcie pęcherza płodowego,
  
• ból lub skurcze brzucha – mogą wskazywać na rozpoczęcie akcji porodowej, zwłaszcza jeśli skurcze są regularne,
  
• wydzielina o nieprzyjemnym zapachu i nienaturalnej konsystencji – może oznaczać infekcję dróg rodnych.
  

Kobiety, które mają za sobą przedwczesny poród, zawsze powinny poinformować lekarza o odejściu czopa śluzowego.

Czop śluzowy z krwią – kiedy poród?

Czop śluzowy z krwią oznacza, że poród może odbyć się w ciągu najbliższych 24 godzin. Pierwsza faza porodu rozpoczyna się, gdy odejściu czopa towarzyszy:

• odejście wód płodowych – może mieć postać gwałtownego chluśnięcia lub powolnego wyciekania. Wody są rzadkie i przejrzyste, a jeśli mają zielonkawe zabarwienie, trzeba poinformować o tym położną,
  
• rozstrój żołądka, biegunka i mdłości – organizm przed przystąpieniem do akcji porodowej oczyszcza się i uwalnia zgromadzone napięcie,
  
• ból brzucha i okolic krzyża, skurcze macicy – częste, regularne i mocne skurcze oznaczają akcję porodową.
  
• Rzadko jednak wypadnięcie czopa oznacza natychmiastowe rozpoczęcie porodu, dlatego warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę i kiedy trzeba zgłosić się do lekarza.